Tuyên Quang nỗ lực giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Dao

Tuyên Quang nỗ lực giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Dao

Dân tộc Dao trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang hiện có khoảng hơn 100 nghìn người, với văn hóa truyền thống đa dạng và phong phú. Cùng với sự hỗ trợ của các cấp, các ngành, sự chủ động, tích cực của cộng đồng người Dao, công tác bảo tồn văn hóa dân tộc Dao trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đã được triển khai sâu rộng, nhiều Câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc Dao được thành lập… qua đó, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào Dao trên địa bàn tỉnh.

Tuyên Quang nỗ lực giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Dao ảnh 1Những bức tranh thờ của người Dao ở Tuyên Quang chứa đựng nhiều màu sắc và chi tiết đặc sắc. Ảnh: Nam Sương - TTXVN

Để hiểu rõ hơn về những nỗ lực trong bảo tồn văn hóa dân tộc Dao trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, chúng tôi tìm về xã Trung Hà, huyện Chiêm Hóa - nơi đã thành lập được câu lạc bộ để gìn giữ văn hóa dân tộc Dao. Anh Bàn Văn Nam, Chủ nhiệm Câu lạc bộ văn hóa truyền thống người Dao xã Trung Hà cho biết: Bố anh là người rất am hiểu về văn hóa dân tộc Dao. Từ nhỏ, anh đã được bố truyền dạy văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Người Dao có những nét văn hóa rất đặc sắc nhưng hiện nay đang dần bị mai một. Số người Dao trên địa bàn xã biết hát Páo dung, biết thêu, biết chữ Nôm - Dao… ngày càng ít. Do đó, năm 2020, anh đã báo cáo, xin phép chính quyền địa phương thành lập Câu lạc bộ văn hóa truyền thống người Dao xã Trung Hà. Câu lạc bộ hiện có 21 thành viên, với độ tuổi từ 32 – 65 tuổi. Đây đều là những người tâm huyết với văn hóa dân tộc Dao trên địa bàn xã, mỗi người đều có hiểu biết nhất định về văn hóa dân tộc Dao: Người biết chữ Nôm - Dao, người biết hát Páo dung, biết múa làn điệu dân tộc, người biết thêu thùa, chấm sáp ong lên vải để tạo hoa văn...

Câu lạc bộ thường tổ chức sinh hoạt cố định 1 tuần/lần hoặc những lúc nông nhàn khi đã xong việc đồng áng, mọi người lại hẹn nhau để cùng học hát, học múa, học chữ, học thêu… Người biết nhiều sẽ hướng dẫn, chia sẻ cho người biết ít hơn. Sau đó, mỗi thành viên trong Câu lạc bộ sẽ tiếp tục truyền dạy lại cho người thân, con, cháu mình. Bên cạnh đó, Câu lạc bộ còn thường xuyên mời các đội văn nghệ, các câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc Dao ở các huyện Yên Sơn, Na Hang, Lâm Bình (Tuyên Quang)… về xã để giao lưu, trao đổi kinh nghiệm.

Bà Hoàng Thị Tâm, thôn Lang Chua, thành viên Câu lạc bộ văn hóa truyền thống người Dao xã Trung Hà chia sẻ, thế hệ trẻ người Dao hiện nay biết thêu thùa, chấm sáp ong lên vải tạo hoa văn cho trang phục rất ít. Vì vậy, nếu không kịp thời truyền dạy, nét văn hóa này sẽ bị mai một. Tham gia vào câu lạc bộ, bà và các thành viên nữ cùng nhau chia sẻ cách thêu thùa, cách chấm hoa văn, được học hát, học múa… Nhờ đó, tôi có thêm kiến thức để dạy lại cho con, cháu mình. Từ khi tham gia Câu lạc bộ, được gặp gỡ, chia sẻ tình cảm nên mọi người đã xích lại gần nhau hơn và thêm yêu quý tự hào về nét đẹp văn hóa của dân tộc mình...

Tuyên Quang nỗ lực giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Dao ảnh 2Tỉnh Tuyên Quang chú trọng bảo tồn, gìn giữ những nét văn hóa đặc sắc trong Lễ hội Nhảy lửa của người Dao Đỏ. Ảnh: Văn Tý - TTXVN

Là thành viên trong Câu lạc bộ văn hóa truyền thống người Dao xã Trung Hà, anh Lý Văn Tân, thôn Nà Khau cho biết, tham gia vào Câu lạc bộ, anh được giao lưu, chia sẻ, học hát các làn điện Páo dung. Ngoài ra, anh còn được các bác cao tuổi dạy chữ Nôm – Dao, dạy các đạo lý làm người mà tổ tiên để lại, các phong tục, tập quán, cách làm Lễ cấp sắc… Được học, hiểu rõ hơn về nét đẹp trong văn hóa của dân tộc, các thành viên trong Câu lạc bộ đều động viên nhau cố gắng học tập, trau dồi thêm kiến thức để có thể gìn giữ, truyền dạy lại cho những người chưa am hiểu, cho thế hệ sau.

Tuyên Quang là tỉnh duy nhất trong cả nước có đầy đủ 9 ngành Dao: Dao Đỏ, Dao Tiền, Dao Quần trắng, Dao Áo dài, Dao Thanh y, Dao Coóc mùn, Dao Coóc ngáng, Dao Ô gang, Dao Quần chẹt. Dân tộc Dao có kho tàng văn hóa rất đa dạng, phong phú. Theo kết quả kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể năm 2015 của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tuyên Quang, trong số hơn 400 di sản văn hóa phi vật thể của các dân tộc trên địa bàn toàn tỉnh, dân tộc Dao có tới 133 di sản. Trong đó, Lễ cấp sắc, hát Páo dung của dân tộc Dao và nghệ thuật trang trí trên trang phục truyền thống của người Dao Đỏ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tuyên Quang cho biết, để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc Dao, tỉnh đã triển khai một số đề tài nghiên cứu khoa học về bảo tồn. Tỉnh chỉ đạo Bảo tàng tỉnh sưu tầm các hiện vật văn hóa của người Dao để trưng bày, quảng bá; tổ chức các hoạt động cho học sinh, sinh viên tham gia trải nghiệm thực tế về Lễ cấp sắc; thêu trang phục truyền thống của dân tộc Dao…; tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa vùng, miền. Đồng thời, tỉnh kịp thời biểu dương, khen thưởng những tổ chức, cá nhân có đóng góp trong công tác bảo tổn văn hóa; khuyến khích, hỗ trợ thành lập các đội văn nghệ, câu lạc bộ văn hóa dân tộc Dao ở cơ sở…

Nhờ triển khai nhiều giải pháp, bản sắc văn hóa dân tộc Dao trên địa bàn Tuyên Quang đã được gìn giữ và phát huy. Người Dao ý thức hơn trong việc bảo tồn văn hóa của dân tộc mình. Hiện, toàn tỉnh có khoảng 21 câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc Dao. Việc bảo tồn trên cơ sở chọn lọc những tinh hoa các nghi lễ tín ngưỡng như: Đại lễ cúng Bàn Vương, Lễ cấp sắc, tục thờ cúng tổ tiên…; bảo tồn, phát triển các loại hình văn hóa, nghệ thuật: Hát Páo dung, hòa tấu, độc tấu nhạc cụ, các điệu múa trong nghi lễ tín ngưỡng; các trò chơi dân gian; trang phục, chữ viết… Các câu lạc bộ đã đóng góp vai trò quan trọng trong gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Dao; bài trừ các hủ tục lạc hậu, xây dựng đời sống văn hóa mới, lành mạnh, tiến bộ, góp phần tạo nên “bức tranh” văn hóa đặc sắc của các dân tộc tỉnh Tuyên Quang.

Ông Nguyễn Văn Hòa cho biết thêm: Thời gian tới, tỉnh tập trung triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó, có dự án bảo tồn và phát huy truyền thống tốt đẹp của các dân tộc, bao gồm cả dân tộc Dao. Đồng thời, tỉnh tiếp tục vận động, khuyến khích đồng bào người Dao nêu cao nhận thức trong việc bảo tồn văn hóa của dân tộc mình. Tỉnh tiếp tục lập hồ sơ tôn vinh các nghệ nhân am hiểu về văn hóa dân tộc Dao, khuyến khích các nghệ nhân sưu tầm, truyền dạy các làn điệu Páo dung… cho thế hệ trẻ; đưa các tiết mục múa, hát Páo dung vào các chương trình văn nghệ phục vụ cho du khách khi trải nghiệm du lịch cộng đồng tại địa phương.

Vũ Quang

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày 13/12/2025, tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội) diễn ra Ngày hội văn hoá Mông 2025. Sự kiện do doanh nghiệp Xã hội CRAFT LINK tổ chức quy tụ 8 nhóm Mông đến từ Cao Bằng, Lào Cai, Tuyên Quang, Điện Biên, Phú Thọ, Nghệ An với những trưng bày đặc sắc về trang phục, hoa văn và nghề thủ công truyền thống, nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa, nghề thủ công truyền thống và đời sống tinh thần phong phú của cộng đồng người Mông trên cả nước.

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, làng nghề dệt thổ cẩm thôn Lặn Ngoài (xã Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa) đang trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch quốc tế bởi những câu chuyện văn hóa qua từng khung cửi. Ở đó, bên nếp nhà sàn, những người phụ nữ dân tộc Thái mỗi ngày cần mẫn đưa thoi, dệt nên những nét hoa văn đặc trưng của núi rừng Pù Luông.

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Ngày 12/12, UBND xã Mường Nhé (tỉnh Điện Biên) tổ chức Lễ công bố quyết định và đón nhận Giấy chứng nhận Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia “Lễ mừng cơm mới của người Si La” và tổ chức Lễ hội mừng cơm mới năm 2025 tại bản Nậm Sin.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Tối 11/12, tại nhà truyền thống tổ dân phố N’Jriêng (phường Đông Gia Nghĩa), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng tổ chức khai mạc Liên hoan các câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh lần thứ nhất, năm 2025 với chủ đề “Sắc màu hội tụ và lan tỏa”.

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Cứ mỗi buổi chiều đến, trong căn Nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng ở khóm 6, xã Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị lại vang lên những âm thanh mộc mạc mà quen thuộc. Đó là tiếng đàn, tiếng hát của lớp học dân ca Bru - Vân Kiều. Giữa không gian ấy, hình ảnh ông Hồ Văn Mang, chỉnh từng câu hát, từng âm, từng vần, bắt từng nhịp đàn, vẫn cần mẫn truyền dạy cho thanh thiếu niên trong bản đã trở nên quen thuộc với bao thế hệ học trò.

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Dân tộc Chứt ở tỉnh Quảng Trị hiện có 2.054 hộ với 8.227 nhân khẩu, sinh sống tập trung chủ yếu tại các xã Kim Phú, Kim Điền, Tuyên Lâm, Dân Hóa và Thượng Trạch. Tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực bảo tồn các nét văn hóa dân tộc Chứt thông qua việc xây dựng các Câu lạc bộ văn hóa dân gian, mở ra hướng phát triển du lịch văn hóa vùng biên.

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Trong tiết trời se lạnh của buổi sớm mai nơi vùng cao Na Son (Điện Biên), chợ phiên Keo Lôm bừng lên sức sống khi đồng bào các dân tộc mang nông sản, sản vật rừng xuống chợ trao đổi, mua bán. Phiên chợ được họp vào ngày thứ 7 hàng tuần, không chỉ là nơi giao thương quen thuộc của người dân địa phương mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn để du khách khám phá, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng của vùng cao Điện Biên.

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, ở phía Tây tỉnh Quảng Trị, nơi những ngọn núi trùng điệp xanh mướt nối tiếp nhau trập trùng, có những bản làng bình yên của người Pa Cô, Vân Kiều sinh sống bao đời nay. Ở nơi đây, tiếng hát, tiếng đàn, điệu khèn vẫn ngân vang mỗi buổi sớm, chiều. Giữa nhịp sống hiện đại, vẫn có những con người thầm lặng, bền bỉ cống hiến cả cuộc đời để bảo tồn tiếng hát, điệu múa, tiếng cồng chiêng và linh hồn của núi rừng quê hương. Đó chính là cội nguồn, bản sắc độc đáo riêng của dân tộc không thể nào bị lãng quên.

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

Trước nguy cơ mai một của một trong những di sản văn hóa độc đáo, dự án “Dáng giày nét Giáy” do InterArts Agency thực hiện đã mang đến một hướng tiếp cận mới mẻ thông qua chuỗi hoạt động trải nghiệm thực tế. Nổi bật trong số đó là workshop làm giày thủ công, nơi kết nối các nghệ nhân bản địa với thế hệ trẻ, biến di sản thành chất liệu sáng tạo đầy sức sống trong bối cảnh hiện đại.

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Tối 26/11 tại Trung tâm Văn hoá - Triển lãm tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức khai mạc Liên hoan hát Then, đàn Tính tỉnh Bắc Ninh lần thứ nhất năm 2025 với chủ đề “Bảo tồn, phát huy nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay”.

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Nhân Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11), Bảo tàng Đà Nẵng tổ chức “Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng năm 2025” với chủ đề “Đa dạng sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng”, nhằm giới thiệu, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor đang sinh sống tại khu vực miền núi phía Tây thành phố.

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Ngày 21/11, tại Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh số 1, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11 và kết quả khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Sán Dìu tỉnh Bắc Ninh”. Sự kiện thu hút sự tham dự của đông đảo đại biểu các sở, ngành, địa phương cùng nhiều nghệ nhân, cán bộ văn hóa, đại diện cộng đồng các dân tộc thiểu số.

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Ngày 17/11, tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk, Bảo tàng tỉnh tổ chức khai mạc không gian trưng bày, trải nghiệm nhà dài truyền thống và tái hiện “Lễ lên nhà mới” của người Ê Đê. Đây là một trong những nét đặc sặc trong đời sống văn hóa của dân tộc Ê Đê trên cao nguyên Đắk Lắk.

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Chiều 15/11, tại Công viên bờ biển Nha Trang (cạnh Tháp Trầm Hương – Quảng trường 2/4), phường Nha Trang, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa khai mạc trưng bày triển lãm 250 bức ảnh với chủ đề “Sắc màu các dân tộc Việt Nam”. Đây là hoạt động góp phần gìn giữ, tôn vinh, lan tỏa và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc, quý báu của các dân tộc Việt Nam.

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Múa dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên không chỉ là loại hình nghệ thuật mà còn là biểu tượng văn hóa gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần, tín ngưỡng và phong tục của cộng đồng. Tại tỉnh Đắk Lắk, thời gian qua, ngành Văn hóa đã nỗ lực gìn giữ và lan tỏa những điệu múa, nhịp xoang của các dân tộc để tiếp tục “giữ hồn” múa dân gian Tây Nguyên.

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Với mục tiêu gìn giữ, trao truyền và quảng bá những giá trị văn hóa của người Dao, thông qua nghệ thuật trình diễn kết hợp công nghệ hiện đại như ánh sáng, sắp đặt sân khấu, 3D mapping, nhưng vẫn tôn trọng nguyên bản văn hóa…, vở diễn thực cảnh “Thiêng”, diễn ra tại Sân Quần (Sa Pa, Lào Cai), đã trở thành sự kiện đặc biệt, không chỉ bởi quy mô và công nghệ trình diễn hiện đại, mà bởi thông điệp sâu sắc về văn hóa, niềm tin và bản sắc dân tộc.