Vấn vương khói bếp Cao Bằng

Vấn vương khói bếp Cao Bằng
Sau buổi chợ phiên thú vị ở Mèo Vạc, thay vì quay về thành phố Hà Giang theo đường cũ, để khám phá hết vẻ đẹp vùng Đông Bắc, chúng tôi quyết định chạy bọc cung đường Bắc Mê - Bảo Lâm. Chuyến xe lúc 5giờ sáng đưa chúng tôi rời Bảo Lâm đến thành phố Cao Bằng lúc giữa trưa.

Mục đích lớn nhất của chúng tôi khi lặn lội đến Cao Bằng là để mục sở thị ngọn thác Bản Giốc trứ danh. Thế nhưng, Cao Bằng còn có nhiều điều thú vị để khám phá.

Thác Bản Giốc đẹp mơ màng.
Thác Bản Giốc đẹp mơ màng.
Hùng tráng và lãng mạn

Trên đường đi đến thác, chúng tôi vô tình lạc đến cửa khẩu Pò Peo giáp ranh Trung Quốc và được đắm mình trong một buổi chiều biên giới tuyệt đẹp. Trái với sự khẩn trương của những người lái buôn đang chuyển hàng qua lại cửa khẩu, đàn vịt trắng nhởn nhơ đi thành từng đàn dưới ánh nắng vàng ruộm cuối chiều trên đồng cỏ bao la, bên dòng sông xanh biếc in bóng những ngọn lau trắng xóa rung rinh trong gió.

Những dòng sông xanh trong vắt lượn quanh những ngọn núi cao sừng sững là một đặc ân của tạo hóa để làm mềm mại hóa quang cảnh hùng vĩ. Sự tương phản giữa cái hoang dã và sự lãng mạn của cảnh vật nơi đây cứ như là có một anh chàng thi sĩ bên trong gã du mục vậy.

Mặc dù là một vùng đất đẹp nhưng vì đường sá xa xôi, Cao Bằng không phải là địa điểm du lịch nhiều người đến. Có lẽ nhờ vậy mà ở đây còn giữ nguyên được sự hoang sơ và con người thì phóng khoáng và mến khách. Mỗi lần nghe giọng chúng tôi, họ liền quay ngoắt lại, cười tít mắt nói: “Giọng con gái miền Nam nghe dễ thương nhỉ!”. Một chị bán hạt dẻ còn bày tỏ sự trân trọng khi biết có người miền Nam lặn lội lên tận chốn này.

Nhờ một người dân địa phương tốt bụng mà trên đường đi đến thác Bản Giốc, chúng tôi đã được chiêm ngưỡng một vẻ đẹp kỳ bí của tạo hóa là hang động Ngườm Ngao. Hang động lọt thỏm dưới một thung lũng rộng và sâu, tựa mình vào dãy núi đá sừng sững, bao quanh là thảo nguyên bao la, tách biệt hoàn toàn với thế giới bên ngoài. Bên trong hang là những nhũ đá, tạc nên nhiều tạo hình thú vị tùy vào trí tưởng tượng của du khách như hình lạc đà, hoa sen, trụ chống trời, ruộng bậc thang, cây vàng cây bạc… Sự kết hợp giữa đá, nước, ánh sáng cùng muôn vàn hình khối kỳ thú đã tạo nên một bức tranh huyền ảo, kỳ bí.

Cuối cùng thì chúng tôi cũng được tận mắt ngắm vẻ đẹp hùng tráng và lãng mạn của thác Bản Giốc huyền thoại. Đang vào mùa khô nên thác được chia làm ba tầng rõ rệt. Nước có màu xanh ngọc bích với nhiều cấp độ đậm. Đi thuyền trên mặt hồ nước trong xanh như gương, xa xa là những chú bò đang gặm cỏ non bên cánh đồng vàng bao la, một làn khói mỏng bốc lên từ túp lều mang theo cả mùi thơm thoang thoảng của ngô khoai, cảm giác thật thú vị. Thi thoảng, thuyền tiến sát vào chân thác để du khách có thể nghe được rõ ràng âm thanh của nước đổ từ độ cao 60m xuống tung bọt trắng xóa.

Vùng đất của sản vật

Hiếm có vùng đất nào có nhiều sản vật quý hiếm như vùng núi Đông Bắc này. Ngoài hạt dẻ Trùng Khánh thơm ngon, béo ngậy chỉ mỗi xứ này có thì Cao Bằng còn nhiều món mang hương vị núi rừng đặc trưng, đã ăn một lần là nhớ mãi.

Món ăn Cao Bằng khác lạ một phần nhờ vào “bí kíp” riêng của người Tày. Chẳng hạn món bánh trứng kiến có hương vị rất độc đáo. Độ béo ngậy của trứng kiến đen kết hợp cùng vị chát của lá non vả và độ dẻo từ bột nếp làm nên một món bánh đơn giản nhưng ngon lạ lùng. Món vịt bảy vị cũng là một bí kíp gia truyền khác. Đó là bảy loại gia vị “bí mật” giúp cho món vịt có vị lạ, đậm, rất hấp dẫn. Thịt vịt mềm, chua chua ngọt ngọt ăn kèm với bánh áp chao béo béo, thơm thơm, đã ăn thì khó dừng được. Bánh áp chao là món ăn vặt khá đơn giản, chỉ có bột nhào với gia vị cho vào khuôn nhúng trong chảo dầu đầy, vậy mà là món gây thương nhớ cho những người dân Cao Bằng xa xứ.

Vùng đất đặc biệt này còn sản sinh ra rất nhiều món ngon vật lạ khác như măng chua, mận Bảo Lạc, miến dong, phở chua, xôi trám, cháo nhộng ong, rau dạ hiến, cá hồ Thang Hen... Tuy nhiên, làm tôi chết mê chết mệt là mùi khói bếp thơm nồng bốc ra từ những khoanh lạp xường hun khói. Tôi vốn dĩ không thích lạp xường vì nhiều mỡ, vị ngọt rất mau ngán. Vậy mà chỉ đưa vào miệng một miếng lạp xường hun khói, tôi đã bị gây nghiện ngay lập tức và cứ ăn mãi... không dừng được.

Lạp xường chiên có lớp vỏ bọc ngoài vàng ươm, ăn vào thì giòn rụm còn phần thịt bên trong được nêm nếm gia vị rất đậm đà, ăn với cơm nóng vào ngày mùa đông thì quên cả giá rét. Nhưng điều khiến lạp xường Cao Bằng đặc biệt gây thương nhớ chính là mùi khói ngai ngái đặc trưng. Ngày nay, trong các chái bếp của người dân vẫn treo lủng lẳng những đùm lạp xường, dậy lên cái mùi gây vương vấn cho những người con Cao Bằng xa quê.
Báo Cao Bằng

Có thể bạn quan tâm

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày 13/12/2025, tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội) diễn ra Ngày hội văn hoá Mông 2025. Sự kiện do doanh nghiệp Xã hội CRAFT LINK tổ chức quy tụ 8 nhóm Mông đến từ Cao Bằng, Lào Cai, Tuyên Quang, Điện Biên, Phú Thọ, Nghệ An với những trưng bày đặc sắc về trang phục, hoa văn và nghề thủ công truyền thống, nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa, nghề thủ công truyền thống và đời sống tinh thần phong phú của cộng đồng người Mông trên cả nước.

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, làng nghề dệt thổ cẩm thôn Lặn Ngoài (xã Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa) đang trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch quốc tế bởi những câu chuyện văn hóa qua từng khung cửi. Ở đó, bên nếp nhà sàn, những người phụ nữ dân tộc Thái mỗi ngày cần mẫn đưa thoi, dệt nên những nét hoa văn đặc trưng của núi rừng Pù Luông.

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Ngày 12/12, UBND xã Mường Nhé (tỉnh Điện Biên) tổ chức Lễ công bố quyết định và đón nhận Giấy chứng nhận Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia “Lễ mừng cơm mới của người Si La” và tổ chức Lễ hội mừng cơm mới năm 2025 tại bản Nậm Sin.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Tối 11/12, tại nhà truyền thống tổ dân phố N’Jriêng (phường Đông Gia Nghĩa), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng tổ chức khai mạc Liên hoan các câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh lần thứ nhất, năm 2025 với chủ đề “Sắc màu hội tụ và lan tỏa”.

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Cứ mỗi buổi chiều đến, trong căn Nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng ở khóm 6, xã Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị lại vang lên những âm thanh mộc mạc mà quen thuộc. Đó là tiếng đàn, tiếng hát của lớp học dân ca Bru - Vân Kiều. Giữa không gian ấy, hình ảnh ông Hồ Văn Mang, chỉnh từng câu hát, từng âm, từng vần, bắt từng nhịp đàn, vẫn cần mẫn truyền dạy cho thanh thiếu niên trong bản đã trở nên quen thuộc với bao thế hệ học trò.

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Dân tộc Chứt ở tỉnh Quảng Trị hiện có 2.054 hộ với 8.227 nhân khẩu, sinh sống tập trung chủ yếu tại các xã Kim Phú, Kim Điền, Tuyên Lâm, Dân Hóa và Thượng Trạch. Tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực bảo tồn các nét văn hóa dân tộc Chứt thông qua việc xây dựng các Câu lạc bộ văn hóa dân gian, mở ra hướng phát triển du lịch văn hóa vùng biên.

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Trong tiết trời se lạnh của buổi sớm mai nơi vùng cao Na Son (Điện Biên), chợ phiên Keo Lôm bừng lên sức sống khi đồng bào các dân tộc mang nông sản, sản vật rừng xuống chợ trao đổi, mua bán. Phiên chợ được họp vào ngày thứ 7 hàng tuần, không chỉ là nơi giao thương quen thuộc của người dân địa phương mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn để du khách khám phá, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng của vùng cao Điện Biên.

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, ở phía Tây tỉnh Quảng Trị, nơi những ngọn núi trùng điệp xanh mướt nối tiếp nhau trập trùng, có những bản làng bình yên của người Pa Cô, Vân Kiều sinh sống bao đời nay. Ở nơi đây, tiếng hát, tiếng đàn, điệu khèn vẫn ngân vang mỗi buổi sớm, chiều. Giữa nhịp sống hiện đại, vẫn có những con người thầm lặng, bền bỉ cống hiến cả cuộc đời để bảo tồn tiếng hát, điệu múa, tiếng cồng chiêng và linh hồn của núi rừng quê hương. Đó chính là cội nguồn, bản sắc độc đáo riêng của dân tộc không thể nào bị lãng quên.

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

Trước nguy cơ mai một của một trong những di sản văn hóa độc đáo, dự án “Dáng giày nét Giáy” do InterArts Agency thực hiện đã mang đến một hướng tiếp cận mới mẻ thông qua chuỗi hoạt động trải nghiệm thực tế. Nổi bật trong số đó là workshop làm giày thủ công, nơi kết nối các nghệ nhân bản địa với thế hệ trẻ, biến di sản thành chất liệu sáng tạo đầy sức sống trong bối cảnh hiện đại.

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Tối 26/11 tại Trung tâm Văn hoá - Triển lãm tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức khai mạc Liên hoan hát Then, đàn Tính tỉnh Bắc Ninh lần thứ nhất năm 2025 với chủ đề “Bảo tồn, phát huy nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay”.

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Nhân Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11), Bảo tàng Đà Nẵng tổ chức “Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng năm 2025” với chủ đề “Đa dạng sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng”, nhằm giới thiệu, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor đang sinh sống tại khu vực miền núi phía Tây thành phố.

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Ngày 21/11, tại Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh số 1, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11 và kết quả khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Sán Dìu tỉnh Bắc Ninh”. Sự kiện thu hút sự tham dự của đông đảo đại biểu các sở, ngành, địa phương cùng nhiều nghệ nhân, cán bộ văn hóa, đại diện cộng đồng các dân tộc thiểu số.

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Ngày 17/11, tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk, Bảo tàng tỉnh tổ chức khai mạc không gian trưng bày, trải nghiệm nhà dài truyền thống và tái hiện “Lễ lên nhà mới” của người Ê Đê. Đây là một trong những nét đặc sặc trong đời sống văn hóa của dân tộc Ê Đê trên cao nguyên Đắk Lắk.

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Chiều 15/11, tại Công viên bờ biển Nha Trang (cạnh Tháp Trầm Hương – Quảng trường 2/4), phường Nha Trang, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa khai mạc trưng bày triển lãm 250 bức ảnh với chủ đề “Sắc màu các dân tộc Việt Nam”. Đây là hoạt động góp phần gìn giữ, tôn vinh, lan tỏa và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc, quý báu của các dân tộc Việt Nam.

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Múa dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên không chỉ là loại hình nghệ thuật mà còn là biểu tượng văn hóa gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần, tín ngưỡng và phong tục của cộng đồng. Tại tỉnh Đắk Lắk, thời gian qua, ngành Văn hóa đã nỗ lực gìn giữ và lan tỏa những điệu múa, nhịp xoang của các dân tộc để tiếp tục “giữ hồn” múa dân gian Tây Nguyên.

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Với mục tiêu gìn giữ, trao truyền và quảng bá những giá trị văn hóa của người Dao, thông qua nghệ thuật trình diễn kết hợp công nghệ hiện đại như ánh sáng, sắp đặt sân khấu, 3D mapping, nhưng vẫn tôn trọng nguyên bản văn hóa…, vở diễn thực cảnh “Thiêng”, diễn ra tại Sân Quần (Sa Pa, Lào Cai), đã trở thành sự kiện đặc biệt, không chỉ bởi quy mô và công nghệ trình diễn hiện đại, mà bởi thông điệp sâu sắc về văn hóa, niềm tin và bản sắc dân tộc.