Bảo tồn Di sản văn hóa phi vật thể "Lễ hội đền Tranh"

Hội chợ mùa Thu 2025 tại Trung tâm triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội) không chỉ là sự kiện xúc tiến thương mại quy mô quốc gia mà còn là nơi hội tụ và quảng bá những giá trị văn hóa, những sắc màu dân tộc Việt Nam. Tại đây, có thể bắt gặp rất nhiều đồng bào các dân tộc với những nét văn hoá đặc trưng, cùng các sản vật địa phương phong phú.

Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm, chỉ đạo việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số trong suốt quá trình lãnh đạo, điều hành đất nước với phương châm "Văn hóa các dân tộc thiểu số là một bộ phận quan trọng của nền văn hóa Việt Nam thống nhất, đa dạng". Các chủ trương, chính sách đã ban hành, thực hiện thời gian qua đã góp phần quan trọng vào việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát triển kinh tế - xã hội.

Ngày 1/11, tại lễ kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) gắn với Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chào mừng Lễ hội Ok Om Bok năm 2025 diễn ra tại phường Nguyệt Hóa, tỉnh Vĩnh Long, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc đưa nghề thủ công mỹ nghệ “Nghề làm mão (mũ), mặt nạ của đồng bào Khmer” vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Đã gần 3 thế kỷ trôi qua, Hội quán Ôn Lăng (chùa Quan âm) ở phường Chợ Lớn (TP Hồ Chí Minh) vẫn lưu giữ được nét kiến trúc đặc trưng của cộng đồng người Hoa vùng đất Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định xưa.

Tối 30/10, tại Công viên Phạm Ngũ Lão (phường Trà Vinh), tỉnh Vĩnh Long tổ chức lễ khai mạc Tuần lễ văn hóa, thể thao, du lịch gắn với Lễ hội Ok Om Bok năm 2025 với chủ đề “Khám phá và trải nghiệm di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Ok Om Bok”.

Giữa miền quan họ mượt mà câu hát, tiếng đàn tính của người Tày, Nùng vang lên như một nét riêng trong bức tranh văn hóa Kinh Bắc. Mỗi làn điệu Then cất lên là một nhịp nối giữa quá khứ và hiện tại, mang theo tình yêu quê hương và khát vọng gìn giữ cội nguồn. Trong nhịp sống hiện đại, những người con nơi đây vẫn lặng lẽ “giữ lửa”, để làn điệu Then tiếp tục ngân vang giữa miền di sản thắm tình người quan họ.

UBND xã Đông Ngũ (Quảng Ninh) sẽ tổ chức Lễ hội Mùa vàng miền Soóng cọ năm 2025 từ ngày 1 - 2/11. Đây được coi là điểm nhấn quan trọng trong kế hoạch phát triển du lịch năm 2025 của địa phương.

Sáng 21/10, đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn tại Khánh Hòa và Lâm Đồng cùng du khách thập phương nô nức tham dự Lễ hội Katê năm 2025 - một sự kiện văn hóa truyền thống quan trọng nhất trong năm của người Chăm.

Ngày 19/10, tại Kênh 62, khu vực 7, phường Vị Tân, thành phố Cần Thơ, đã diễn ra giải đua ghe ngo mini (14 người) mừng Lễ hội Óc - Om - Bóc của đồng bào Khmer năm 2025.

Nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào Chăm, tỉnh Khánh Hòa tổ chức nhiều hoạt động đặc sắc chào mừng Lễ hội Katê năm 2025 diễn ra trong 3 ngày (từ 20 - 22/10). Sự kiện không chỉ là dịp để cộng đồng người Chăm theo đạo Bàlamôn thể hiện lòng biết ơn các vị thần linh và tổ tiên, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi mà còn là cơ hội quảng bá văn hóa, du lịch địa phương.

Chiều 8/10, tại Quảng trường Tây Bắc, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Sơn La tổ chức khai mạc Liên hoan nghệ thuật Xòe Thái lần thứ II năm 2025 và trình diễn trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống các dân tộc tỉnh Sơn La.

Không chỉ là nơi điều tiết, cung cấp nước ngọt cho cả vùng rộng lớn, đập thủy lợi Phước Hoà (xã Nha Bích, tỉnh Đồng Nai) với diện tích hơn 2.000 ha được đánh giá có tiềm năng lớn để phát triển du lịch. Tuy nhiên, đến nay khu vực này mới ở dạng tiềm năng, cần được "đánh thức" để phát triển xứng tầm.

Những ngày đầu tháng 10, khi không khí Tết Trung thu lan tỏa khắp nơi, tại các xã biên giới của tỉnh Gia Lai, tiếng trống múa lân, lời ca tiếng hát của các em nhỏ lại rộn ràng vang lên giữa núi rừng.

Tây Ninh được biết đến là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa đồng thời sở hữu kho tàng di sản phong phú với 223 di tích được xếp hạng từ cấp quốc gia đặc biệt đến cấp tỉnh, cùng 14 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và một di sản văn hóa phi vật thể nhân loại. Những giá trị quý báu ấy đang từng ngày được “đánh thức” và lan tỏa mạnh mẽ nhờ ứng dụng công nghệ số, mở ra hướng đi mới trong bảo tồn, phát huy di sản, đồng thời hòa nhịp cùng dòng chảy phát triển trong kỷ nguyên số.

Sau sáp nhập, tỉnh Vĩnh Long trở thành vùng đất giàu tiềm năng về du lịch nhờ vị trí địa lý chiến lược, tài nguyên phong phú và bản sắc văn hóa đặc trưng. Địa phương đang từng bước khẳng định vị thế là trung tâm du lịch của vùng Tây Nam Bộ.

Tại tỉnh Lâm Đồng, nơi có đông đồng bào Chăm sinh sống, công tác dạy tiếng Chăm trong trường học vùng dân tộc thiểu số đang được chú trọng triển khai. Đây không chỉ là bước đi quan trọng nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đặc sắc của cộng đồng người Chăm, mà còn góp phần hỗ trợ học sinh nâng cao kỹ năng ngôn ngữ, đặc biệt là trong học tiếng Việt và tiếp cận kiến thức mới một cách hiệu quả hơn.

Sức ảnh hưởng của Lễ hội Thành Tuyên ngày càng lớn và có sự lan tỏa rộng rãi, thu hút hàng nghìn người tham gia mỗi năm. Bên cạnh thành công đó, Lễ hội Thành Tuyên 2025 cũng ghi nhận một số ý kiến trái chiều, phản án liên quan đến các hoạt động rước diễu.

Ngày 25/9, tại Nhà thi đấu Thể dục Thể thao tỉnh Thái Nguyên, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Ngày hội thể thao các dân tộc thiểu số tỉnh Thái Nguyên năm 2025 với hai môn thi đấu: Tung còn và Bắn nỏ.

Ngày 25/9, chào mừng Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk lần thứ I và Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, tại Bảo tàng tỉnh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh khai mạc Triển lãm chuyên đề “Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk - Những chặng đường lịch sử”.

Tối 23/9, tại Sân vận động Cổng Trời xã vùng cao Trung Lý (huyện Mường Lát cũ) đã diễn ra Liên hoan văn nghệ dân gian - Phiên chợ vùng cao năm 2025 và tuyên truyền cổ động vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thanh Hóa năm 2025.

Hai chương trình nghệ thuật đặc biệt “Thiêng” và “Vũ điệu dưới trăng” sẽ được công diễn tại Sân Quần, phường Sa Pa (tỉnh Lào Cai) vào tháng 11/2025.

Từ ngày 21 đến 23/9, đồng bào Khmer Nam Bộ tổ chức lễ Sene Dolta (còn gọi là lễ Sen Dolta, hay Sen Đôn-ta) một trong những lễ truyền thống quan trọng trong năm. Với nghi thức tôn giáo trang nghiêm và phong tục đặc sắc, lễ hội thể hiện đậm nét đời sống tinh thần, tín ngưỡng và truyền thống hiếu đạo của người Khmer, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Những ngày này, tại các phum, sóc trên địa bàn thành phố Cần Thơ, đồng bào Khmer đón lễ Sene Dolta trong sự phấn khởi. Là một trong những truyền thống tốt đẹp, mang tính nhân văn, giáo dục sâu sắc của đồng bào Khmer, Sene Dolta đã góp phần vào sự đa dạng của nền văn hóa các dân tộc Việt Nam.

Những ngày cuối tháng 9, cộng đồng người Khmer tại TP Hồ Chí Minh lại hòa mình vào không khí ấm cúng của lễ Sene Dolta 2025. Sene Dolta là một trong những lễ hội truyền thống lớn nhất trong năm, không chỉ thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên mà còn là dịp để những người con xa quê tìm về chốn thiền môn, thắt chặt tình đoàn kết và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Trong ngày 21-22/9, đông đảo đồng bào Khmer tại tỉnh Đồng Nai và nhiều địa phương khác đã về Chùa Sóc Lớn, xã Lộc Hưng, tham dự lễ Sene Dolta - lễ hội mang ý nghĩa tưởng nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã khuất.

Nằm trong chuỗi hoạt động của Festival Tinh hoa Tây Bắc - Điện Biên năm 2025, tối 20/9, đã diễn ra lễ hội đường phố nhằm mang đến một không gian nghệ thuật nhiều màu sắc, với các màn trình diễn dân ca, dân vũ, trang phục truyền thống và các kỹ nghệ dân gian. Chương trình được thiết kế là sân khấu mở, nơi du khách và người dân có thể giao lưu, trải nghiệm và cảm nhận chiều sâu văn hóa vùng cao.

Ngày 20/9, tại sân đua bò xã Tri Tôn (Khu Liên hợp Thể thao - Du lịch Tà Pạ - Soài Chek), Sở Văn hóa, Thể thao tỉnh An Giang phối hợp với Báo và Phát thanh - Truyền hình An Giang, UBND xã Tri Tôn tổ chức Hội đua bò Bảy Núi tranh cúp Truyền hình An Giang lần thứ 30, năm 2025. Đây là sự kiện văn hóa – thể thao đặc sắc, gắn liền với đời sống tinh thần của đồng bào dân tộc Khmer vùng Bảy Núi tỉnh An Giang vào dịp lễ Sen Đôn Ta (lễ cúng ông bà) của đồng bào dân tộc Khmer Nam Bộ.

Đồng bào Khmer Nam Bộ đang chuẩn bị đón lễ Sene Dolta - một trong những lễ hội truyền thống quan trọng để tưởng nhớ ông bà, tổ tiên. Năm nay, lễ Sene Dolta sẽ được tổ chức trong 3 ngày (từ ngày 21 - 23/9) với nhiều hoạt động lễ hội, tưởng nhớ, tri ân.

Hiện nay, Di tích quốc gia đặc biệt tháp Dương Long (xã Bình An, tỉnh Gia Lai) đang xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ đổ sập nếu như không sớm được trùng tu, tôn tạo.

Sáng 19/9, tại Quảng trường 7/5 (phường Điện Biên Phủ) đã khai mạc nhiều hoạt động trong khuôn khổ Festival Tinh hoa Tây Bắc - Điện Biên 2025 gồm: Triển lãm ảnh đẹp du lịch, Trưng bày giới thiệu điểm đến du lịch đặc sắc và Liên hoan ẩm thực Tây Bắc...