Giá điện nào để đảm bảo hài hòa lợi ích?

Giá điện nào để đảm bảo hài hòa lợi ích?

Giá điện sinh hoạt cần đảm bảo minh bạch, công bằng, hài hòa lợi ích các bên. Đó là nội dung được trao đổi tại Tọa đàm “Giá điện sinh hoạt: Mức nào là hợp lý” do Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Hà Nội phối hợp với GreenID tổ chức ngày 20/8 tại Hà Nội. Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia đã thảo luận về các phương án xây dựng biểu giá điện bán lẻ (5 bậc thang và 1 giá) được Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến gần đây.

Giá điện nào để đảm bảo hài hòa lợi ích? ảnh 1Công nhân EVN HANOI kiểm tra vận hành thiết bị điện. Ảnh TTXVN

Mức 5 bậc có hợp lý?

Theo phương án đưa ra của Bộ Công Thương gồm: Phương án 1 (5 bậc), ghép bậc 1 và bậc 2 hiện hành thành bậc 1 mới (từ 0-100 kWh), giá bậc 1 mới được giữ nguyên bằng bậc 1 hiện hành; giữ nguyên giá cho các hộ có mức sử dụng điện phổ biến từ 101-200 kWh; ghép các bậc từ 201-300 kWh với bậc từ 301-400 kWh thành bậc mới; tách bậc thang trên 401 kWh thành 2 bậc mới: từ 401-700 kWh và trên 700 kWh.

PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế năng lượng, Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, việc phân chia theo bậc thang để khuyến khích người tiêu dùng sử dụng tiết kiệm điện là việc làm cần thiết trong điều kiện người dân ngày càng có thu nhập cao hơn. Đồng thời, có nhiều nhu cầu sử dụng điện hơn và nhiều nhiều máy móc thiết bị sử dụng điện hơn trong khi sản xuất điện không tăng trưởng kịp.

Tuy nhiên, với mức quy định trong biểu giá điện 5 bậc đưa ra từ Bộ Công Thương, chỉ có 1 bậc dưới mức giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt được quy định. Còn lại các bậc thang khác đều có mức giá trên mức giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt đã được Chính phủ quy định, thậm chí bậc thang thứ 4, 5 rất cao lên đến hơn 160% giá điện bình quân. Bộ Công Thương cần giải thích tại sao lại đưa ra các con số này.

Điều này làm cho giá bán lẻ điện bình quân thực tế cao hơn giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt đã được Chính phủ quy định. Để chính xác, rất cần số liệu thống kê cụ thể về các hộ gia đình tiêu thụ điện ở từng mức sử dụng trong thời gian vừa qua.

Ông Thịnh cho rằng, việc tính giá điện bậc thang như vậy không giải quyết được vấn đề về tính công khai, minh bạch trong việc đo đếm, ghi chỉ số công tơ.

Nhiều chuyên gia cho rằng, khoản chênh so với mức giá bình quân này cần được bóc tách và nộp cho Ngân sách nhà nước, minh bạch. Từ đó, Chính phủ dùng số thu đó để đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng ngành điện, đầu tư cho nghiên cứu, áp dụng các biện pháp sản xuất hiện đại, tiết kiệm năng lượng, đầu tư phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới…

Theo TS. Ngô Đức Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Năng lượng, nguyên Cục trưởng Cục An toàn Kỹ thuật môi trường Bộ Công Thương, với phương án giá điện sinh hoạt theo lũy tiến 5 bậc được Bộ Công Thương đưa ra, về nguyên tắc phải đảm bảo việc người nghèo được hỗ trợ, hưởng chính sách ưu đãi của nhà nước. Đặc biệt, tổng doanh thu điện sinh hoạt của từng bậc trong các bậc thang từ khách hàng phải cân bằng với tổng doanh thu được tính theo giá điện bình quân.

“Mức 5 bậc đưa ra vẫn chưa chứng minh được nguyên tắc cơ bản nhất là doanh thu điện sinh hoạt của từng bậc trong các bậc thang từ khách hàng phải cân bằng với tổng doanh thu được tính theo giá điện bình quân,. Do đó, nhiều khả năng sẽ có lạm thu. Ngoài ra, tính theo nhiều bậc chứa đựng các yếu tố dẫn đến bất hợp lý, khó kiểm soát các bậc, lập lờ, thiếu minh bạch”, ông Lâm cho hay.

Việc áp dụng giá 5 bậc, có cải tiến hơn lũy tiến 6 bậc, xong chưa chứng minh được sự cốt lõi là phải đảm bảo giá điện bình quân không thay đổi. Ông Lâm đề xuất phương án lũy tiến theo 3 bậc là: bậc thấp hơn giá điện bình quân (từ 0 – 100 kWh); bậc bằng giá điện bình quân (từ 100 – 400 kWh) và bậc cao hơn giá điện bình quân (từ 401 kWh trở lên).

Phương án lũy tiến 3 bậc có thể ưu tiên đảm bảo tính toán đủ chi phí trong sản xuất kinh doanh của ngành điện đảm bảo có lãi, đảm bảo kinh phí tài chính hoạt động của doanh nghiệp; đồng thời minh bạch, rõ ràng, dễ tính toán…

Theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục quản lý giá, Bộ Tài chính:“Tôi không phản đối 3 bậc, bởi 3 bậc để tiến dần về với thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hơn. Nhưng trước mắt, Bộ Công Thương có thể cân nhắc mức 5 bậc đang được đồng tình nhiều, nhưng phải lý giải rõ, biểu giá vẫn đảm bảo giá bình quân, mà mức giá này đã được Thủ tướng Chính phủ quy định”.

Ông Thỏa cho hay, Bộ Công Thương cần công khai giá bình quân của từng biểu giá và tổng biểu giá, giá bình quân so với giá điện sinh hoạt như thế nào… để người dân có sự so sánh. Khi đã được thông qua, chấp nhận giá điện bậc thang, thì người dân phải chấp nhận việc “nhảy tiền” khi dùng nhiều. Nếu làm biểu giá điện hợp lý thì khi “nhảy bậc”, người dân sẽ không bị sốc.

Liệu có thể triển khai điện 1 giá?

Theo ông Ngô Đức Lâm, giá điện bình quân là giá bán lẻ điện cho các nhóm khách hàng sử dụng điện; trong đó, giá điện bình quân được tính để đảm bảo cho tất cả các đơn vị điện lực và toàn ngành điện duy trì được các chi tiêu tài chính để hoạt động bình thường và có lãi để bảo đảm tái đầu tư và phúc lợi.

Giá bán điện bình quân không cố định hàng năm, hàng quý mà được điều chỉnh phù hợp có lên, có xuống. Giá này điều chỉnh khi thay đổi các yếu tố đầu vào như: giá nhiên liệu, tỷ giá thay đổi và cơ cấu nguồn điện thay đổi…

Như vậy, giá điện bình quân là quan trọng nhất để tính doanh thu cho ngành điện, giá của các nhóm khách hàng có thể tính khác nhau nhưng cuối cùng giá điện bình quân không được thay đổi.

Qua cách tính giá điện bình quân được quy định tại Quyết định 24/2017/QĐ-TTg, giá điện bình quân đã thực hiện được đầy đủ cơ chế thị trường: tính đủ các yếu tố chi phí đầu vào, có lãi, đủ điều kiện cho ngành điện hoạt động ổn định lâu dài.

“Bộ Công Thương đặt ra các phương án cho người dân lựa chọn, với 1 giá điện và biểu giá điện 5 bậc. Đặt ra như vậy, giá điện bình quân 1.864 đồng/kWh đã được thiết kế có lãi. Tuy nhiên, Bộ Công Thương lấy giá bình quân 2.890 đồng/kWh (155% và 144%) thì căn cứ nào để lựa chọn mức giá này?, các chuyên gia đặt câu hỏi.

Theo PGS. TS Nguyễn Minh Duệ, không phải ngẫu nhiên mà ngành điện đưa ra thêm phương án điện một giá để người tiêu dùng lựa chọn dưới áp lực của dư luận về hóa đơn điện tăng vọt. Điện một giá có “lý lẽ” riêng của nó khi được kỳ vọng là phương án đảm bảo công bằng nhất cho mọi đối tượng người sử dụng. Chưa kể, điện một giá có ưu điểm dễ quản lý, dễ tính toán hơn nhiều so với dùng điện bậc thang.

Tuy nhiên, cần bàn là mức một giá nào là hợp lý. Dự thảo biểu giá điện bán lẻ sinh hoạt được đưa ra vừa qua lấy ý kiến có 2 mức giá điện một giá, khoảng 2.700 đồng/kWh và 2.900 đồng/kWh. Đây là mức giá quá cao và chưa đủ căn cứ, nên các chuyên gia đã kiến nghị loại bỏ mức giá này.

“Bình quân giá bán lẻ điện sinh hoạt hiện nay là 1.864 đồng/kWh. Với giá này, ngành điện cũng đã có đủ lãi để tái đầu tư. Nếu điện đồng giá có mức cao hơn giá bán lẻ bình quân thì ngành điện sẽ tiếp tục ghi nhận lãi nhiều hơn nữa. Đây là điều chưa thỏa đáng nếu đặt trong tương quan lợi ích chung của ngành điện và người tiêu dùng. Vì vậy, cần thận trọng khi quyết định mức điện một giá”, ông Duệ nói.

Tại tọa đàm, các chuyên gia khuyến nghị, mức giá phù hợp nhất là ngang bằng với mức giá bán lẻ điện hiện nay 1.864 đồng/kWh, hoặc mức hơn 2.000 đồng/kWh chứ không thể để ở mức gần 3.000 đồng/kWh mà không có đủ thuyết phục.

Song theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, chúng ta có thể thực hiện điện một giá khi có đủ nguồn cung điện và khi nhà nước có các chính sách hỗ trợ người nghèo, hộ chính sách thông qua cơ chế khác, không phải qua giá điện. Đồng thời, thực hiện điện một giá sẽ phải thay đổi các nguyên tắc trong Luật Điện lực, trong khi đó, những yếu tố này hiện nay là chưa thể thực hiện ngay...

Đức Dũng

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Từ ngày 5 - 9/6, Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Cha Lo và Đồn Biên phòng Cà Xèng (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình) đã huy động cán bộ, chiến sĩ xuống ruộng giúp nhân dân thu hoạch vụ lúa Đông - Xuân tại các cánh đồng bản Rục Làn, xã Thượng Hóa và bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa.

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Theo thông tin ban đầu từ huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn, do ảnh hưởng của trận mưa lớn vào rạng sáng 9/6, nước lũ đầu nguồn Sông Năng đổ về. Đến khoảng 9 giờ sáng cùng ngày, tại khu vực cầu tràn Bộc Bố - Nhạn Môn thuộc địa bàn xã Bộc Bố nước dâng cao, chảy xiết. Lúc đó, một người dân trong khi đi qua cầu tràn này không may đã bị nước lũ cuốn trôi, tử vong.

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Ngày 9/6, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tây Ninh tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", gặp mặt, biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong học và làm theo Bác.

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Ngày 9/6, Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái, Hội Chữ thập đỏ tỉnh và UBND thành phố Yên Bái tổ chức chương trình “Chắp cánh ước mơ cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái”. Hoạt động nhằm lan tỏa tình yêu thương, chia sẻ những khó khăn, thiệt thòi và tạo điều kiện cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái có cơ hội học tập, phát triển bản thân.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

Giữa những ngọn núi phủ sương và những bản làng xa xôi, nơi con đường đến trường vẫn còn gập ghềnh đất đỏ, câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” như một tia sáng, mở ra hành trình mới cho những em nhỏ dân tộc thiểu số, học cách hiểu mình, hiểu người khác và mạnh dạn cất lên tiếng nói.

Bản vùng cao Yên Bái chờ điện lưới quốc gia

Bản vùng cao Yên Bái chờ điện lưới quốc gia

Nhiều năm nay, cuộc sống của người dân ở một số bản vùng cao Yên Bái chưa có điện lưới quốc gia gặp nhiều khó khăn. Niềm mong mỏi lớn nhất của bà con lúc này là Nhà nước, tỉnh Yên Bái sớm đầu tư, xây dựng công trình điện lưới, giúp người dân ổn định cuộc sống sinh hoạt, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội.

Dấu ấn xóa nhà tạm nơi biên giới

Dấu ấn xóa nhà tạm nơi biên giới

Hưởng ứng phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát”, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu đã triển khai hiệu quả phong trào hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo trên địa bàn các xã biên giới của tỉnh.

Xuyên đêm giải cứu 4 người dân bị mắc kẹt giữa dòng lũ ở rừng A Lưới

Xuyên đêm giải cứu 4 người dân bị mắc kẹt giữa dòng lũ ở rừng A Lưới

Ngày 5/6, lãnh đạo Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn Công an thành phố Huế thông tin, hàng chục cán bộ, chiến sĩ đơn vị cùng các phương tiện xuyên đêm 4/6 cứu hộ thành công bốn người dân bị mắc kẹt giữa dòng nước lũ chảy xiết trong rừng ở huyện miền núi, biên giới A Lưới.

Lâm Đồng có 6/9 địa phương hoàn thành xóa nhà tạm

Lâm Đồng có 6/9 địa phương hoàn thành xóa nhà tạm

Ngày 5/6, thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, tính đến hiện tại đã có 6/9 địa phương trong tỉnh hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát và bàn giao cho người dân vào sử dụng.