Tuyên truyền chính sách qua lời hát Then

Bà Hà Thị Mỵ (giữa) cùng các thành viên Câu lạc bộ Văn nghệ dân tộc hát Then đàn tính do bà làm Chủ nhiệm tập các bài hát Then do chính bà sáng tác để chuẩn bị biểu diễn. Ảnh: Vũ Quang Đán
Bà Hà Thị Mỵ (giữa) cùng các thành viên Câu lạc bộ Văn nghệ dân tộc hát Then đàn tính do bà làm Chủ nhiệm tập các bài hát Then do chính bà sáng tác để chuẩn bị biểu diễn. Ảnh: Vũ Quang Đán

Với mong muốn nâng cao đời sống cho đồng bào dân tộc nơi mình sinh sống, bà Hà Thị Mỵ, dân tộc Tày, xã Trung Trực, huyện Yên Sơn (Tuyên Quang) đã vượt qua nhiều khó khăn của bản thân và gia đình (chồng là thương binh hạng 1/4, sức khỏe yếu) để gắn bó hết mình với công tác y tế, dân số của thôn bản. Trong 26 năm làm công tác y tế và dân số của thôn bản, bà đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo trong việc tuyên truyền. Đặc biệt, bà đã dùng lời Then - nét văn hóa đặc sắc không thể thiếu trong đời sống của đồng bào dân tộc Tày để tuyên truyền các chủ trương, chính sách về dân số, y tế… Nhờ vậy, đã giúp người dân dễ hiểu, dễ nhớ nội dung tuyên truyền và tích cực làm theo.

Tuyên truyền chính sách qua lời hát Then ảnh 1 Bà Hà Thị Mỵ (giữa) cùng các thành viên Câu lạc bộ Văn nghệ dân tộc hát Then đàn tính do bà làm Chủ nhiệm tập các bài hát Then do chính bà sáng tác để chuẩn bị biểu diễn. Ảnh: Vũ Quang Đán

Trong những ngày đầu năm 2022, ngược dòng sông Lô theo đường Tỉnh lộ 185, chúng tôi tìm đến Thôn 5, xã Trung Trực, ấn tượng đầu tiên là trông bà Mỵ rất phúc hậu. Năm nay, đã bước sang tuổi 63 nhưng bà luôn cần mẫn, hàng ngày đi từng ngõ, gõ từng nhà để tuyên truyền chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, tối lại miệt mài ngồi sáng tác, chuyển thể các bài hát Then về các chủ đề dân số, y tế… Bà Mỵ cho biết, hát Then là “món ăn” không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Tày. Khi nghe hát Then người Tày có thể ngồi nghe, xem mãi cũng không chán. Hơn nữa, khi các chính sách về dân số, y tế được lồng vào trong các bài hát Then, biểu diễn trong các hội nghị, buổi biểu diễn văn nghệ của thôn, bản… sẽ đến được với nhiều người hơn.

Cũng theo bà Mỵ, mặc dù không được học về sáng tác nhưng bà đã tự tìm tòi, nghiên cứu và tìm đến các nghệ nhân để học hỏi cách đàn, hát, sáng tác. Đến nay, bà đã sáng tác và chuyển thể hàng trăm bài hát Then về các chủ đề khác nhau. Điển hình như “Bài ca dân số”, “Dinh dưỡng mọi nhà”, “Chủ trương hợp lòng dân”… với lời Then mượt mà, đi vào lòng người: Lớp trẻ mình luôn luôn ghi nhớ/Trước tiên là hiểu Luật Hôn nhân/Sau thực hiện dân số gia đình… á ơi-á ơi…/Cặp vợ chồng chỉ có hai con…/Dù trai gái cũng là bình đẳng/Không phân biệt nam nữ trọng khinh…

Rồi trong những ngày cả nước gồng mình chống lại đại dịch COVID-19, bà cũng đã sáng tác bài hát Then “COVID-lịch sử”. Việt Nam ta khởi đầu chống dịch á ơi, á ơi/Chỉ thị 16 Thủ tướng Chính phủ đề ra/Mọi người không ra khỏi nhà – khi không cần thiết/Dịch bệnh đang gieo giết quanh mình/Mọi người đều đồng tình hưởng ứng/Cùng cách ly theo đúng chủ trương/Những chiến sỹ áo trắng cùng nhau chung sức á ơi, á ơi/Cùng đồng tâm hiệp lực ngày đêm/Không lùi bước trước tên COVID á ơi, á ơi…

Tuyên truyền chính sách qua lời hát Then ảnh 2Bà Hà Thị Mỵ tuyên truyền với người dân về việc cần đi tiêm phòng vaccine COVID - 19. Ảnh: Vũ Quang Đán – TTXVN

Những bài hát Then sau khi bà Mỵ sáng tác, được bà và các thành viên trong Câu lạc bộ Văn nghệ dân tộc hát Then đàn tính do bà làm Chủ nhiệm tập và biểu diễn trong các cuộc họp thôn, buổi giao lưu văn nghệ của thôn bản. Qua đó, giúp người dân dễ hiểu, dễ nhớ nội dung tuyên truyền và tích cực làm theo.

Bà Má Thị Hản, thôn 5, xã Trung Trực chia sẻ: “Nhờ được bác Mỵ tuyên truyền, hướng dẫn kiến thức về dinh dưỡng, y tế qua các bài hát Then nên chúng tôi nắm được kiến thức để chăm sóc sức khỏe cho các con, cho bản thân cũng như người thân trong gia đình. Đặc biệt, trong đợt tiêm phòng COVID -19 vừa qua, tôi bị bệnh nền nên rất lo lắng, sợ không dám tiêm, nhưng được bà Mỵ đến tận nhà tuyên truyền, vận động nên tôi cũng hiểu bớt lo, rồi mới dám đi tiêm…”.

Ông Lương Văn Tùng, Trưởng thôn 5, xã Trung Trực cho biết, thôn 5 có 162 hộ dân, trong đó 97% là đồng bào dân tộc Tày. Do được bà Mỵ tuyên truyền vận động tốt, nên nhiều năm trở lại đây, thôn 5 không có người sinh con thứ 3; phụ nữ mang thai, trẻ em sơ sinh được khám, chăm sóc tại Trạm Y tế; tỷ lệ tiêm chủng đạt 100%, các loại bệnh như sốt rét, tiêu chảy, kiết lị… đã hoàn toàn được đẩy lùi. Người dân biết ăn, ở hợp vệ sinh; ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường của người dân cũng được nâng cao. Do có sức khỏe ổn định nên người dân trong thôn an tâm chăm lo phát triển kinh tế, đời sống ngày càng được nâng lên.

Theo bà Đào Thị Huế, Trưởng Trạm Y tế xã Trung Trực, bà Mỵ có cách tuyên truyền về công tác dân số, y tế rất phù hợp với phong tục tập quán, văn hóa của người dân địa phương. Do vậy, các chủ trương, chính sách về dân số đi vào đời sống của người dân rất tự nhiên, các thủ tục lạc hậu bị đẩy lùi, đời sống người dân cải thiện rất nhiều. Đặc biệt, trong chiến dịch phòng, chống COVID -19, thôn 5 luôn là điển hình của xã.

Tuyên truyền chính sách qua lời hát Then ảnh 3Bà Hà Thị Mỵ được mọi người yêu mến gọi với cái tên "Bà dân số của thôn bản". Ảnh: Vũ Quang Đán – TTXVN

Được biết, bà Mỵ bắt đầu làm nhân viên y tế, cộng tác viên dân số thôn 5 từ năm 1995. Những năm đó, đời sống của người dân trong thôn còn nhiều khó khăn, việc chăm sóc sức khỏe vẫn chưa được người dân chú trọng; thôn 5 nằm cách xa Trạm Y tế xã, Trung tâm Y tế huyện nên việc tiếp cận các dịch vụ y tế còn nhiều hạn chế… Do đó, bà phải thường xuyên đến từng hộ dân để tuyên truyền, hướng dẫn cho bà con, đặc biệt là chị em trong việc chăm sóc sức khỏe. Ngoài ra, bà phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể xã tuyên truyền, vận động bà con thực hiện các chương trình y tế, như: Nuôi con bằng sữa mẹ, phòng chống bệnh suy dinh dưỡng trẻ em, tiêm chủng mở rộng, phòng chống sốt rét, giữ vệ sinh môi trường...

Với những đóng góp tích cực trong công tác mặt trận, dân số, y tế thôn bản, bà Mỹ đã được nhiều bằng khen, giấy khen của các cơ quan chức năng; trong đó, năm 2019 bà Mỵ được UBND huyện Yên Sơn tặng Giấy khen vì có thành tích xuất sắc trong công tác dân tộc, giai đoạn 2014-2019.

Chia sẻ về kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân cũng như phát triển kinh tế gia đình, bà Mỵ cho biết: “Muốn vận động được người dân, bản thân mình phải là người gương mẫu, thực hiện trước. Ngoài ra, cũng phải kiên trì, đa dạng các hình thức tuyên truyền đến bà con. Khi đã hiểu rõ được lợi ích trong các chính sách dân số, y tế, chăm sóc sức khỏe… thì người dân sẽ tích cực thực hiện theo”.

Theo Chủ tịch UBND xã Trung Trực Hoàng Kim Hiếu, Trung Trực là xã 135 của huyện Yên Sơn, đời sống của đồng bào các dân tộc nơi đây còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo còn cao, chiếm hơn 36%. Việc bà Mỵ - một đảng viên tận tâm và có 24 năm tuổi Đảng, hết mình với công tác dân số, y tế của địa phương đã góp phần nâng cao nhận thức cho người dân thôn 5 nói riêng, người dân trên địa bàn xã nói chung về chăm sóc sức khỏe, dân số, kế hoạch hóa gia đình. Bà Mỵ là tấm gương điển hình cho người dân trên địa bàn xã học tập và làm theo.

Vũ Quang Đán

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Đưa di sản trở thành 'lớp học mở'

Đưa di sản trở thành 'lớp học mở'

Ngày 24/12, tại Đình cổ Hùng Lô - không gian trải nghiệm di sản văn hóa tiêu biểu vùng Đất Tổ, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ tổ chức công bố Chương trình Du lịch học đường - Giáo dục di sản văn hóa vùng Đất Tổ.

Bảo tồn, nâng tầm di sản văn hóa gốm Chăm

Bảo tồn, nâng tầm di sản văn hóa gốm Chăm

Làng gốm Chăm Bàu Trúc ở xã Ninh Phước, tỉnh Khánh Hòa, là một trong những làng gốm cổ xưa nhất ở Đông Nam Á đến nay vẫn duy trì phương pháp sản xuất hoàn toàn thủ công với những giá trị văn hóa, kỹ thuật độc đáo. “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm” đã được UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

Sắc âm Chiêng Mường và nhạc Ngũ âm Khmer giữa lòng Hà Nội

Sắc âm Chiêng Mường và nhạc Ngũ âm Khmer giữa lòng Hà Nội

Không gian văn hóa nghệ thuật 22 Hàng Buồm (Hà Nội) những ngày qua vang lên những thanh âm rất đặc biệt – khi trầm hùng, ngân vọng của Chiêng Mường, khi rộn ràng, trang nghiêm của Nhạc Ngũ âm Khmer. Giữa lòng Thủ đô, những sắc âm đến từ núi rừng Phú Thọ và phum sóc Nam Bộ đã mang đến cho công chúng một trải nghiệm di sản sống động và đầy cảm xúc.

Rộn rã Đêm hội cồng chiêng Đông Nam Á năm 2025

Rộn rã Đêm hội cồng chiêng Đông Nam Á năm 2025

Đêm 20/12 trên Quảng trường Lâm Viên, phường Xuân Hương- Đà Lạt, UBND tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức Đêm hội hòa âm cồng chiêng Đông Nam Á 2025. Sự kiện trên có sự tham gia của các đoàn nghệ nhân đến từ 3 quốc gia Đông Nam Á là Lào, Campuchia và Malaysia; đại diện đoàn nghệ nhân các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Quảng Ngãi, Phú Thọ; đại diện các đoàn nghệ nhân nhiều địa phương và các doanh nghiệp du lịch của tỉnh Lâm Đồng.

Kế thừa và phát huy di sản văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên

Kế thừa và phát huy di sản văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên

Ngày 19/12, tại Trung tâm Văn hóa - Du lịch tỉnh Đắk Lắk, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tổ chức Liên hoan Văn hóa Cồng chiêng và Nhạc cụ truyền thống các dân tộc năm 2025 với chủ đề với chủ đề “Âm vang cồng chiêng - gắn kết cộng đồng”.

Lạng Sơn: Bảo tồn và quảng bá văn học dân gian của các dân tộc thiểu số

Lạng Sơn: Bảo tồn và quảng bá văn học dân gian của các dân tộc thiểu số

Bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc… là những vấn đề trọng tâm được phân tích, luận bàn, đưa ra tại Hội thảo: “Nâng cao chất lượng, hiệu quả trong nghiên cứu, sưu tầm, biên soạn tác phẩm, công trình văn học dân gian của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh”, do Hội Văn học Nghệ thuật và Nhà báo tỉnh Lạng Sơn tổ chức chiều 18/12.

Kỹ nghệ kéo sợi của phụ nữ Dao

Kỹ nghệ kéo sợi của phụ nữ Dao

Để làm ra được những chiếc áo truyền thống với vẻ đẹp sặc sỡ, tỉ mỉ của phụ nữ Dao ở bản Hùng Pèng, xã Phong Thổ (tỉnh Lai Châu) phải trải qua rất nhiều công đoạn và được làm hoàn toàn thủ công. Trong những công đoạn đó, công đoạn kéo sợi cần phải tỉ mỉ, kỳ công để từ những sợi vải nhỏ, ngắn được đan bện lại với nhau thành những cuộn vải bền đẹp.

Người tiếp lửa đam mê văn hóa dân tộc Cao Lan

Người tiếp lửa đam mê văn hóa dân tộc Cao Lan

Nghệ nhân Nhân dân Sầm Văn Dừn là người dân tộc Cao Lan, ở thôn Mãn Hóa, xã Phú Lương, tỉnh Tuyên Quang. Chứng kiến sự mai một của nhiều giá trị truyền thống theo thời gian, ông luôn trăn trở, tích cực nghiên cứu, học hỏi, sưu tầm, gìn giữ và thực hành các di sản văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Tạo sức sống mới cho di sản văn hóa Chăm

Tạo sức sống mới cho di sản văn hóa Chăm

Với hệ thống đền tháp, lễ hội, làng nghề và kho tàng di sản vật thể, phi vật thể đặc sắc, văn hóa Chăm ở Khánh Hòa không chỉ là dấu ấn lịch sử - văn hóa lâu đời, mà còn đang được bảo tồn, phát huy, gắn với phát triển du lịch và sinh kế cộng đồng, tạo sức sống mới cho di sản văn hóa Chăm trong đời sống đương đại.

Nâng tầm di sản quốc gia 'Nghề làm bánh Pía'

Nâng tầm di sản quốc gia 'Nghề làm bánh Pía'

Chiều 16/12, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Cần Thơ tổ chức Hội nghị công bố kết quả thực hiện Đề án Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia nghề thủ công truyền thống “Nghề làm bánh Pía”.

Phát huy hiệu quả các mô hình giáo dục di sản trong trường học

Phát huy hiệu quả các mô hình giáo dục di sản trong trường học

Cùng với việc nâng cao chất lượng dạy học, hiện nay, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ngày càng chú trọng việc đưa văn hóa truyền thống đồng bào dân tộc thiểu số vào trong các chương trình giảng dạy, hoạt động ngoại khóa, ngày hội…; qua đó giúp các em nâng cao ý thức gìn giữ và phát huy các di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Lễ hội Diều sáo nghệ thuật thu hút đông đảo người dân

Lễ hội Diều sáo nghệ thuật thu hút đông đảo người dân

Lễ hội Diều sáo nghệ thuật Bù Đăng năm 2025 và Chương trình ẩm thực đồng quê đã diễn ra ngày 14/12, tại xã Bù Đăng, tỉnh Đồng Nai. Lễ hội thu hút 20 đội diều sáo nghệ thuật đến từ các câu lạc bộ ở Đồng Nai, Lâm Đồng, TP Hồ Chí Minh, Đăk Lăk, Hải Phòng, Hưng Yên, Tây Ninh… tham gia với hơn 140 diều. Tại Lễ hội các đội tham gia dự thi ở 3 hạng mục: Thi diều vượt câu liêm, Thi diều đẹp, sáo đẹp, Thi diều to, sáo to.

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày 13/12/2025, tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội) diễn ra Ngày hội văn hoá Mông 2025. Sự kiện do doanh nghiệp Xã hội CRAFT LINK tổ chức quy tụ 8 nhóm Mông đến từ Cao Bằng, Lào Cai, Tuyên Quang, Điện Biên, Phú Thọ, Nghệ An với những trưng bày đặc sắc về trang phục, hoa văn và nghề thủ công truyền thống, nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa, nghề thủ công truyền thống và đời sống tinh thần phong phú của cộng đồng người Mông trên cả nước.

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, làng nghề dệt thổ cẩm thôn Lặn Ngoài (xã Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa) đang trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch quốc tế bởi những câu chuyện văn hóa qua từng khung cửi. Ở đó, bên nếp nhà sàn, những người phụ nữ dân tộc Thái mỗi ngày cần mẫn đưa thoi, dệt nên những nét hoa văn đặc trưng của núi rừng Pù Luông.

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Ngày 12/12, UBND xã Mường Nhé (tỉnh Điện Biên) tổ chức Lễ công bố quyết định và đón nhận Giấy chứng nhận Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia “Lễ mừng cơm mới của người Si La” và tổ chức Lễ hội mừng cơm mới năm 2025 tại bản Nậm Sin.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Tối 11/12, tại nhà truyền thống tổ dân phố N’Jriêng (phường Đông Gia Nghĩa), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng tổ chức khai mạc Liên hoan các câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh lần thứ nhất, năm 2025 với chủ đề “Sắc màu hội tụ và lan tỏa”.

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Cứ mỗi buổi chiều đến, trong căn Nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng ở khóm 6, xã Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị lại vang lên những âm thanh mộc mạc mà quen thuộc. Đó là tiếng đàn, tiếng hát của lớp học dân ca Bru - Vân Kiều. Giữa không gian ấy, hình ảnh ông Hồ Văn Mang, chỉnh từng câu hát, từng âm, từng vần, bắt từng nhịp đàn, vẫn cần mẫn truyền dạy cho thanh thiếu niên trong bản đã trở nên quen thuộc với bao thế hệ học trò.

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Dân tộc Chứt ở tỉnh Quảng Trị hiện có 2.054 hộ với 8.227 nhân khẩu, sinh sống tập trung chủ yếu tại các xã Kim Phú, Kim Điền, Tuyên Lâm, Dân Hóa và Thượng Trạch. Tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực bảo tồn các nét văn hóa dân tộc Chứt thông qua việc xây dựng các Câu lạc bộ văn hóa dân gian, mở ra hướng phát triển du lịch văn hóa vùng biên.

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Trong tiết trời se lạnh của buổi sớm mai nơi vùng cao Na Son (Điện Biên), chợ phiên Keo Lôm bừng lên sức sống khi đồng bào các dân tộc mang nông sản, sản vật rừng xuống chợ trao đổi, mua bán. Phiên chợ được họp vào ngày thứ 7 hàng tuần, không chỉ là nơi giao thương quen thuộc của người dân địa phương mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn để du khách khám phá, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng của vùng cao Điện Biên.

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, ở phía Tây tỉnh Quảng Trị, nơi những ngọn núi trùng điệp xanh mướt nối tiếp nhau trập trùng, có những bản làng bình yên của người Pa Cô, Vân Kiều sinh sống bao đời nay. Ở nơi đây, tiếng hát, tiếng đàn, điệu khèn vẫn ngân vang mỗi buổi sớm, chiều. Giữa nhịp sống hiện đại, vẫn có những con người thầm lặng, bền bỉ cống hiến cả cuộc đời để bảo tồn tiếng hát, điệu múa, tiếng cồng chiêng và linh hồn của núi rừng quê hương. Đó chính là cội nguồn, bản sắc độc đáo riêng của dân tộc không thể nào bị lãng quên.