Lưu giữ làn điệu Then trên quê hương cách mạng

"Then là nguồn cội văn hóa, tài sản vô giá, linh hồn của người Tày. Là người trẻ sinh ra trong nếp nhà sàn của người Tày và lớn lên cùng những câu hát “Ới la” mình càng phải tìm hiểu, lưu giữ hồn cốt của dân tộc." - Đó là những tâm sự, trải lòng của các thành viên Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Tân Trào (huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang) trong hành trình lưu giữ làn điệu Then.

vna_potal_van_hoa_soi_duong_tuyen_quang_luu_giu_lan_dieu_then_tren_que_huong_cach_mang_7676018.jpg
Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Tân Trào biểu diễn hát Then, đàn Tính bên hồ Nà Nưa (Sơn Dương, Tuyên Quang). Ảnh: Hoàng Hải - TTXVN

Trở về từ buổi biểu diễn hát Then và giao lưu với đoàn du khách đến từ Hà Tĩnh tham quan Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào, chị Triệu Thị Lam Hạnh, Chủ nhiệm Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Tân Trào đón chúng tôi tại cổng làng văn hóa thôn Tân Lập, xã Tân Trào.

Chị nói, với mong muốn lưu giữ, bảo tồn, phát huy và sáng tạo những làn điệu Then - làn điệu văn hóa truyền thống đặc sắc của người Tày ở Tân Trào, đầu năm 2022, chị vận động phụ nữ trong bản tập luyện và thành lập Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Tân Trào. Ban đầu, Câu lạc bộ có 17 thành viên đều là những người trẻ tuổi, người nhiều tuổi nhất là 44, người ít tuổi nhất mới lên 9.

Em Bế Hoài Thương, thôn Tân Lập, xã Tân Trào, năm nay 11 tuổi, là thành viên nhỏ tuổi nhưng đã tham gia Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Tân Trào từ những ngày đầu tiên thành lập. Em Bế Hoài Thương chia sẻ, em lớn lên cùng những câu hát Then, tiếng đàn Tính của bà, của mẹ, vì vậy, những âm thanh dân tộc cứ ngấm dần vào tâm trí em từ khi còn rất nhỏ. Khi Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Tân Trào thành lập, được gia đình động viên, em mạnh dạn xin tham gia. Mới ngày nào, cô bé dân tộc Tày 9 tuổi còn bỡ ngỡ tập hát, đánh đàn Tính, đánh chùm xóc nhạc theo các cô, chị, giờ đây, Thương trở thành thành viên nòng cốt, tự tin biểu diễn, sẵn sàng hướng dẫn du khách trải nghiệm gảy đàn Tính hay sử dụng chùm xóc nhạc.

vna_potal_van_hoa_soi_duong_tuyen_quang_luu_giu_lan_dieu_then_tren_que_huong_cach_mang_7676028.jpg
Em Bế Hoài Phương, thành viên nhỏ tuổi nhất Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Tân Trào hướng dẫn du khách đánh đàn Tính. Ảnh: Hoàng Hải - TTXVN

Còn tại cửa hàng bán đồ lưu niệm và đặc sản địa phương của chị Trương Thị Ngát, thành viên Câu lạc bộ, lúc nào cũng có sẵn một cây đàn Tính. Những lúc vắng khách, chị lại làm bạn với cây đàn Tính và những làn điệu hát Then. Chị còn tự quay những video hát Then đăng tải lên Facebook cá nhân như một cách quảng bá, giới thiệu nét đẹp văn hóa dân tộc mình đến bạn bè muôn nơi.

Hiện Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Tân Trào có 22 thành viên. Theo chị Triệu Thị Lam Hạnh, Chủ nhiệm Câu lạc bộ, trước đây, vào tối thứ 6, thứ 7 hằng tuần, các thành viên tập trung tại Nhà văn hóa thôn Tân Lập, xã Tân Trào để luyện hát, đàn và tập múa. Sau này, khi thuần thục hơn, Câu lạc bộ duy trì tập luyện 2 lần/tháng. Khoảng hơn một năm nay, ngoài phục vụ hoạt động văn hóa, văn nghệ của địa phương, Câu lạc bộ tham gia giao lưu, biểu diễn tại nhiều sự kiện văn hóa của tỉnh Tuyên Quang và biểu diễn hát Then phục vụ du khách khi đến tham quan Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào. Qua đó, giúp bảo tồn, lưu giữ những làn điệu Then, góp phần tích cực quảng bá hình ảnh con người, mảnh đất quê hương cách mạng giàu bản sắc văn hóa.

vna_potal_van_hoa_soi_duong_tuyen_quang_luu_giu_lan_dieu_then_tren_que_huong_cach_mang_7676019.jpg
Một buổi sinh hoạt của các thành viên Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Tân Trào (Sơn Dương, Tuyên Quang). Ảnh: Hoàng Hải - TTXVN

Chị Trần Thị Hiền, phường Hà Huy Tập, khách du lịch đến từ thành phố Hà Tĩnh hồ hởi chia sẻ, trước đây, chị chỉ biết đến hát Then, đàn Tính qua ti vi, sách, báo. Đây là lần đầu tiên chị trực tiếp xem biểu diễn hát Then. Chị đặc biệt ấn tượng với các em nhỏ, dù mới chỉ 9 - 10 tuổi nhưng chơi đàn rất thuần thục, hát rất hay. Bên cạnh đó, chị Hiền được các thành viên Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Tân Trào dạy chơi đàn. Những trải nghiệm thú vị này giúp chị thêm yêu văn hóa dân tộc.

Ông Hoàng Đức Soài, Chủ tịch UBND xã Tân Trào cho biết, xã có 12 dân tộc anh em cùng sinh sống; trong đó chủ yếu là đồng bào Tày, Nùng, Dao, Cao Lan, Sán Chay... Thời gian qua, để các dân tộc thiểu số giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, xã phối hợp Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Sơn Dương bố trí lớp dạy tiếng. Cùng với đó là khuyến khích sử dụng tiếng nói, trang phục truyền thống của các dân tộc trong dịp lễ, Tết và sự kiện địa phương tổ chức. Xã dành sự quan tâm đối với các câu lạc bộ, đội văn nghệ dân gian nhằm động viên, khích lệ người dân tham gia giữ gìn văn hóa dân tộc.

vna_potal_van_hoa_soi_duong_tuyen_quang_luu_giu_lan_dieu_then_tren_que_huong_cach_mang_7676016.jpg
Truyền dạy đàn tính cho thế hệ trẻ. Ảnh: Hoàng Hải - TTXVN

Tại huyện Sơn Dương hiện có 4 Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính với gần 90 thành viên. Theo bà Hà Thị Hồng Liên, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Sơn Dương, thời gian tới, huyện tiếp tục phối hợp các phòng, ban chuyên môn đẩy mạnh tuyên truyền gìn giữ, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc; trong đó có hát Then của đồng bào Tày, Nùng, Thái. Cùng với đó, huyện thường xuyên tổ chức tập huấn, giao lưu, trao đổi chuyên môn và hoạt động trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật giữa các xã, thôn, bản và câu lạc bộ, đội văn nghệ dân gian. Đặc biệt, tiếp tục phát hiện và bồi dưỡng hạt nhân năng khiếu văn hóa, văn nghệ, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc.

Hoàng Hải

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Sapa mùa lúa xanh: Bình yên nép giữa thung lũng mây

Sapa mùa lúa xanh: Bình yên nép giữa thung lũng mây

Nếu mùa lúa chín vào tháng 9, 10 là thời điểm Sapa rực rỡ trong sắc vàng, mùa lúa xanh lại mang đến vẻ đẹp nguyên sơ, dịu dàng và đầy sức sống. Những thửa ruộng bậc thang mướt mát trải dài theo triền núi như mời gọi du khách dừng chân, hít hà hương đồng gió núi và tận hưởng vẻ thanh bình của núi rừng Tây Bắc.

Giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị Đờn ca tài tử Nam Bộ

Giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị Đờn ca tài tử Nam Bộ

Được xem là cái nôi của nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ, Long An (nay là Tây Ninh mới) đã và đang từng bước khẳng định vai trò trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát triển loại hình nghệ thuật truyền thống được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể của nhân loại.

'Đắk Lắk - Âm vang ngày mới'

'Đắk Lắk - Âm vang ngày mới'

Tối 19/7, tại quảng trường Tháp Nghinh Phong (phường Tuy Hòa, tỉnh Đắk Lắk) diễn ra chương trình nghệ thuật - thời trang với chủ đề “Đắk Lắk - Âm vang ngày mới”.

Dạy chữ Khmer, giúp học sinh gắn kết với cội nguồn văn hóa dân tộc

Dạy chữ Khmer, giúp học sinh gắn kết với cội nguồn văn hóa dân tộc

Đã thành thông lệ, vào dịp hè, các chùa Phật giáo Nam tông Khmer tại tỉnh Vĩnh Long tổ chức các lớp dạy chữ Khmer cho học sinh là con em đồng bào Khmer tại địa phương. Hoạt động này không chỉ góp phần bảo tồn tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số mà còn tạo nên sân chơi bổ ích trong dịp hè, giúp các em gắn kết với cội nguồn văn hóa dân tộc.

Tiếng nói đầy cảm hứng của những em gái dân tộc thiểu số

Tiếng nói đầy cảm hứng của những em gái dân tộc thiểu số

Tại Hà Nội, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp cùng Văn phòng UNESCO Hà Nội đã tổ chức triển lãm tranh “Chúng tôi CÓ THỂ”. Sự kiện đặc biệt này giới thiệu gần 30 tác phẩm do các em học sinh thực hiện, được tuyển chọn từ hai cuộc thi “Vươn xa - Tỏa sáng” và “Trẻ em gái làm chủ tương lai”, một sáng kiến nhằm hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại vùng khó khăn tiếp cận cơ hội học tập và phát triển toàn diện.

Nhạc cụ truyền thống giữ hồn văn hóa dân tộc

Nhạc cụ truyền thống giữ hồn văn hóa dân tộc

Trong đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào các dân tộc vùng cao Lào Cai, nhạc cụ truyền thống đã giúp truyền tải nét đẹp tâm hồn với các thanh âm, điệu múa và nhạc điệu của tâm linh hiện hữu trong những nghi lễ thiêng liêng của đồng bào nơi đây, thể hiện sức sống bền bỉ, mộc mạc, tính gắn kết cộng đồng cao.

Yên Bái khát vọng vào thời kỳ đổi mới

Yên Bái khát vọng vào thời kỳ đổi mới

Tối 29/6, tại Quảng trường 19/8, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái tổ chức Chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “80 năm - Sáng mãi niềm tin” nhân kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đảng bộ tỉnh Yên Bái (30/6/1945 - 30/6/2025) và chào mừng thành lập tỉnh Lào Cai mới.

UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn

UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn

Chiều 28/6, UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức đón nhận Danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. Danh hiệu này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng đưa tỉnh Lạng Sơn gia nhập Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO gồm 229 điểm đến thuộc 50 quốc gia trên thế giới.

Tháp Bà Ponagar: Tinh hoa kiến trúc Chăm và giá trị tâm linh được vinh danh

Tháp Bà Ponagar: Tinh hoa kiến trúc Chăm và giá trị tâm linh được vinh danh

Với tư cách là một trong những quần thể kiến trúc Chăm tiêu biểu và nguyên vẹn nhất còn lại, Tháp Bà Ponagar (Nha Trang, Khánh Hòa) hội tụ những giá trị đặc sắc của nghệ thuật xây dựng và điêu khắc. Sự độc đáo thể hiện ở cấu trúc tháp nhiều tầng, kỹ thuật xử lý vật liệu và sự hòa quyện giữa tín ngưỡng bản địa với ảnh hưởng Ấn Độ giáo. Việc được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt tháng 1/2025, không chỉ vinh danh giá trị vật thể mà còn là sự thừa nhận tầm quan trọng của một trung tâm tâm linh đã tồn tại và phát triển qua nhiều thế kỷ.

Khai mạc Ngày hội Gia đình Việt Nam năm 2025

Khai mạc Ngày hội Gia đình Việt Nam năm 2025

Tối 25/6, tại Trung tâm Văn hóa - Du lịch tỉnh Đắk Lắk (thành phố Buôn Ma Thuột), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND tỉnh Đắk Lắk tổ chức Lễ Khai mạc Ngày hội Gia đình Việt Nam năm 2025.

Fraser's Hill International Birdrace 2025: Giải thưởng quốc tế cho Việt Nam giữa “thiên đường hoang dã”

Fraser's Hill International Birdrace 2025: Giải thưởng quốc tế cho Việt Nam giữa “thiên đường hoang dã”

Từ TP.HCM, 10 thành viên Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Thiên nhiên Hoang dã Việt Nam đã lên đường sang Malaysia, tham dự Cuộc thi nổi tiếng Fraser's Hill International Birdrace 2025. Đây là sân chơi lớn nhất Đông Nam Á dành cho những người yêu chim hoang dã và bảo tồn thiên nhiên. Đoàn Việt Nam do nhiếp ảnh gia Nguyễn Hoài Bảo, Giảng viên Trường ĐH Khoa học tự nhiên - ĐH Quốc gia TP.HCM làm trưởng đoàn đã xuất sắc giành Giải Nhì chung cuộc (First Runner-up) hạng mục Advanced - hạng mục cao nhất dành cho các đội chuyên nghiệp.

Báo chí, đồng hành cùng đồng bào dân tộc thiểu số

Báo chí, đồng hành cùng đồng bào dân tộc thiểu số

Trong những năm qua, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã có những chuyển biến quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội. Đời sống vật chất của đồng bào các dân tộc thiểu số ngày càng được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh hằng năm. Những thành tựu đó có đóng góp to lớn của các cơ quan báo chí, trong đó có báo Tin tức và Dân tộc, TTXVN trong việc tuyên truyền, cổ vũ, phổ biến kiến thức tới đồng bào.

Báo chí góp sức vì Đất Sen hồng bền vững và nhân văn

Báo chí góp sức vì Đất Sen hồng bền vững và nhân văn

Ngày 19/6, Hội Nhà báo tỉnh Đồng Tháp tổ chức trao Giải báo chí tỉnh lần thứ VIII năm 2025. Năm nay, Ban Tổ chức nhận được 339 tác phẩm của 226 tác giả, nhóm tác giả thuộc các loại hình báo in, báo điện tử, báo nói, báo hình, ảnh báo chí. Kết quả, có 81 tác phẩm đoạt giải, gồm 5 giải A, 9 giải B, 15 giải C, 23 giải Khuyến khích và các giải thưởng theo thể loại gồm 4 giải Nhất, 7 giải Nhì, 12 giải Ba và 6 giải Khuyến khích.

Long An trao Giải Báo chí Nguyễn An Ninh lần thứ I

Long An trao Giải Báo chí Nguyễn An Ninh lần thứ I

Ngày 19/6, UBND tỉnh Long An long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025). Tham dự có nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; lãnh đạo tỉnh Long An; đại diện các đơn vị, địa phương cùng đại diện lãnh đạo, phóng viên cơ quan báo chí.

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Festival Tinh hoa Tây Bắc - Điện Biên năm 2025

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Festival Tinh hoa Tây Bắc - Điện Biên năm 2025

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên đã ban hành kế hoạch tổ chức triển lãm ảnh đẹp du lịch “Sắc màu Tây Bắc”; Trưng bày, giới thiệu điểm đến du lịch đặc sắc và Liên hoan ẩm thực Tây Bắc. Đây là một trong chuỗi những hoạt động hấp dẫn tại Festival Tinh hoa Tây Bắc - Điện Biên năm 2025

Giao lưu nghệ thuật Việt Nam - Campuchia

Giao lưu nghệ thuật Việt Nam - Campuchia

Tối 13/6, Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long phối hợp với Đoàn Bộ Văn hóa và Nghệ thuật Vương quốc Campuchia tổ chức chương trình giao lưu nghệ thuật Việt Nam - Campuchia.

Sôi nổi Giải đua ngựa truyền thống trên Cao nguyên trắng Bắc Hà

Sôi nổi Giải đua ngựa truyền thống trên Cao nguyên trắng Bắc Hà

Ngày 7/6, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã tổ chức Giải đua ngựa truyền thống huyện Bắc Hà lần thứ 18. Đây được xem là cuộc đua "độc nhất vô nhị" ở Việt Nam bởi những nài ngựa tham gia cuộc thi là những nông dân thực thụ ở các xã vùng cao của huyện Bắc Hà, huyện Si Ma Cai, huyện Bát Xát tỉnh Lào Cai và các nài ngựa đến từ tỉnh Tuyên Quang và Sơn La.

Sau ánh hào quang là những em thơ nơi bản làng

Sau ánh hào quang là những em thơ nơi bản làng

Với các giải thưởng tại Liên hoan phim tài liệu quốc tế Amsterdam và tác phẩm lọt vào danh sách rút gọn Oscar, đạo diễn Hà Lệ Diễm (dân tộc Tày, Bắc Kạn) đang khẳng định tên tuổi ở những sân khấu điện ảnh lớn nhất thế giới. Sau ánh đèn hào quang, chị lại lặng lẽ quay về những bản làng xa xôi, truyền cảm hứng về hành trình theo đuổi con chữ, vun đắp mơ ước cho những em nhỏ.

Người Cơ Tu gửi lời tạ ơn thần núi, thần rừng

Người Cơ Tu gửi lời tạ ơn thần núi, thần rừng

Lễ hội Tấc Giàng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ (Cúng thần núi, thần rừng), nghi lễ tâm linh quan trọng của đồng bào Cơ Tu huyện A Lưới (Huế) vừa được tái hiện tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).

Giữ hồn khèn Mông ở vùng cao Trạm Tấu

Giữ hồn khèn Mông ở vùng cao Trạm Tấu

Người Mông ở vùng cao Trạm Tấu (Yên Bái) hiện còn giữ được nhiều nét văn hóa đặc sắc của đồng bào. Cây khèn với họ không chỉ là nhạc cụ, mà còn là tiếng nói của núi rừng, tiếng lòng của người Mông và sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại với tương lai. Để tiếng khèn trường tồn với thời gian, các thế hệ người Mông huyện Trạm Tấu luôn miệt mài gìn giữ nét văn hóa đặc sắc này.

Bảo tồn, phát huy giá trị gốm Quảng Đức gắn với du lịch làng nghề

Bảo tồn, phát huy giá trị gốm Quảng Đức gắn với du lịch làng nghề

Gốm cổ Quảng Đức là một trong những di sản văn hóa tiêu biểu của tỉnh Phú Yên. Tỉnh đang tổ chức nhiều hội thảo, triển lãm chuyên đề và nghiên cứu nhằm đánh giá, nhận diện một cách tổng quan, đầy đủ về giá trị di sản văn hóa gốm Quảng Đức, từ đó đề xuất các giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch làng nghề trong thời gian tới.