Nữ họa sĩ Chế Kim Trung “thổi hồn” văn hóa Chăm vào tranh vẽ

Nữ họa sĩ Chế Kim Trung “thổi hồn” văn hóa Chăm vào tranh vẽ
Thạc sĩ, họa sĩ Chế Kim Trung say mê sáng tạo bên giá vẽ tranh. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
Thạc sĩ, họa sĩ Chế Kim Trung say mê sáng tạo bên giá vẽ tranh.
Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN

Giới mỹ thuật, truyền thông vẫn thường gọi Chế Kim Trung là người sinh ra dành cho hội họa. Thuở nhỏ, Chế Kim Trung đã sớm bộc lộ năng khiếu và thể hiện tình yêu với mỹ thuật. Sau giờ lên lớp, Chế Kim Trung dành phần lớn thời gian cho thế giới màu sắc, hình khối của riêng mình. Sống trong không gian văn hóa Chăm với những lễ hội, phong tục tập quán, tín ngưỡng phong phú cùng với cảnh sắc làng quê yên bình đã thấm sâu vào tâm trí và đó cũng chính là nguồn cảm hứng bất tận cho những sáng tác sau này của chị. Với tài năng, say mê văn hóa dân tộc của mình, nữ họa sĩ Chế Kim Trung đã tạo nên con đường nghệ thuật rất riêng mà ở đó mỗi tác phẩm đều mang màu sắc văn hóa Chăm đặc sắc.
 
Bình gốm Bàu Trúc với sắc màu và họa tiết bắt mắt được nữ họa sĩ Chế Kim Trung thiết kế. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
Bình gốm Bàu Trúc với sắc màu và họa tiết bắt mắt được nữ họa sĩ Chế Kim Trung thiết kế. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN

Chia sẻ về niềm đam mê hội họa, họa sĩ Chế Kim Trung cho hay: Chị từng có 8 năm gắn bó với nghề sư phạm nhưng ngọn lửa đam mê hội họa từ nhỏ vẫn thôi thúc. Năm 2002, chị sắp xếp công việc gia đình rồi quyết định thi tiếp vào Đại học Mỹ thuật, Thành phố Hồ Chí Minh. Đến năm 2013, sau khi bảo vệ thành công xuất sắc luận án Thạc sĩ Nghệ thuật thị giác tại Thái Lan, chị về nước tiếp tục sáng tác và tham gia công tác giảng dạy mỹ thuật, thời trang. Với chị, nghệ thuật hội họa không chỉ thỏa mãn niềm đam mê sáng tạo mỹ thuật đã ấp ủ từ tuổi thơ, mà hơn hết thông qua những tác phẩm chị muốn gửi gắm tình yêu, niềm tự hào về nền văn hóa Chăm bản địa đa dạng, phong phú trong bức tranh văn hóa đa sắc màu của các dân tộc Việt Nam.

Đến nay, sau hơn 18 năm hoạt động nghệ thuật miệt mài, họa sĩ Chế Kim Trung đang sở hữu một “gia tài” mỹ thuật đồ sộ với hàng nghìn tác phẩm. Mỗi tác phẩm thể hiện một đề tài riêng, một cảm xúc riêng về lễ hội, phong tục tập quán, tín ngưỡng, sinh hoạt thường nhật, đề tài kháng chiến, lực lượng vũ trang, tình yêu quê hương đất nước, với Đảng, Bác Hồ. Tranh của chị thể hiện trên nhiều chất liệu, tông màu khác nhau như sơn dầu, sơn màu, khắc gỗ, lụa, thuốc nước, bột màu. Kỹ thuật, phương pháp thể hiện cũng không bó hẹp trong một trường phái cụ thể nào, từ lập thể, trừu tượng đến hiện thực, lãng mạn. Vì thế, tranh của chị có nhiều góc cạnh dị biệt nhưng lại có cảm xúc dịu dàng mơ mộng, có sự cởi mở về ánh sáng, nhiều gam màu nóng, rạo rực sức sống của lễ hội, trang phục, sức sống thanh xuân của những cô gái, chàng trai Chăm nhưng vẫn thể hiện được nét rất riêng của sắc màu thời gian trầm mặc trên những mái tháp Chàm nghìn năm huyền bí.

Một số tác phẩm mỹ thuật của thạc sĩ, họa sĩ Chế Kim Trung. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
 Một số tác phẩm mỹ thuật của thạc sĩ, họa sĩ Chế Kim Trung.
Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN

Có thể nói, họa sĩ Chế Kim Trung đã tạo dựng được phong cách, tên tuổi riêng trong dòng chảy nghệ thuật hội họa đương đại với những tác phẩm đoạt giải qua các cuộc thi cấp khu vực và toàn quốc. Trong đó, có 24 tác phẩm đoạt các giải thưởng cao tiêu biểu, như: Lễ cầu mưa (giải A năm 2008 – Hội Văn học Nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam); Làng Chăm ơn Bác (giải A năm 2009 - Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam); Sắc màu lễ hội Ka tê Chăm (giải A năm 2012 – Hội Văn học Nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam) và hàng chục giải B, C được trao qua các năm. Trung bình mỗi năm, họa sĩ Chế Kim Trung nhận một giải, có năm nhận hai giải, một thành tích rất ít các họa sĩ đạt được.

Tác phẩm “Làng Chăm ơn Bác” của họa sĩ Chăm Chế Kim Trung được Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam trao giải A (năm 2009). Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
Tác phẩm “Làng Chăm ơn Bác” của họa sĩ Chăm Chế Kim Trung được Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam trao giải A (năm 2009). Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN

Với những đóng góp tích cực, họa sĩ Chế Kim Trung vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong lĩnh vực bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc (giai đoạn 2004 - 2014), góp phần vào sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Ban Tuyên giáo Trung ương tặng thưởng 3 tác phẩm xuất sắc: Bác Hồ với đồng bào Chăm, Làng Chăm ơn Bác, Miền Nam trong trái tim Bác về hưởng ứng cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, họa sĩ Chế Kim Trung còn được các cấp, hội ở địa phương và Trung ương trao tặng nhiều bằng khen, giấy khen vì có nhiều thành tích đóng góp cho sự nghiệp giáo dục, tích cực tham gia các hoạt động xã hội.

Hiện nay, bên cạnh công việc sáng tác, giảng dạy mỹ thuật, họa sĩ Chế Kim Trung còn dành thời gian nghiên cứu, sáng tạo những họa tiết hoa văn mới để vẽ trên gốm Chăm Bàu Trúc, đưa những hình tượng về đời sống Chăm vào thổ cẩm dệt Mỹ Nghiệp. Cùng với đó, họa sĩ Chế Kim Trung còn tận dụng không gian ngôi nhà của mình mở phòng trưng bày tranh có hàng nghìn tác phẩm với mong muốn giao lưu học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực sáng tạo mỹ thuật cũng như quảng bá, giới thiệu văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Chăm đến du khách trong và ngoài nước.
Nguyễn Thành
TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Cứ mỗi buổi chiều đến, trong căn Nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng ở khóm 6, xã Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị lại vang lên những âm thanh mộc mạc mà quen thuộc. Đó là tiếng đàn, tiếng hát của lớp học dân ca Bru - Vân Kiều. Giữa không gian ấy, hình ảnh ông Hồ Văn Mang, chỉnh từng câu hát, từng âm, từng vần, bắt từng nhịp đàn, vẫn cần mẫn truyền dạy cho thanh thiếu niên trong bản đã trở nên quen thuộc với bao thế hệ học trò.

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Dân tộc Chứt ở tỉnh Quảng Trị hiện có 2.054 hộ với 8.227 nhân khẩu, sinh sống tập trung chủ yếu tại các xã Kim Phú, Kim Điền, Tuyên Lâm, Dân Hóa và Thượng Trạch. Tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực bảo tồn các nét văn hóa dân tộc Chứt thông qua việc xây dựng các Câu lạc bộ văn hóa dân gian, mở ra hướng phát triển du lịch văn hóa vùng biên.

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Trong tiết trời se lạnh của buổi sớm mai nơi vùng cao Na Son (Điện Biên), chợ phiên Keo Lôm bừng lên sức sống khi đồng bào các dân tộc mang nông sản, sản vật rừng xuống chợ trao đổi, mua bán. Phiên chợ được họp vào ngày thứ 7 hàng tuần, không chỉ là nơi giao thương quen thuộc của người dân địa phương mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn để du khách khám phá, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng của vùng cao Điện Biên.

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, ở phía Tây tỉnh Quảng Trị, nơi những ngọn núi trùng điệp xanh mướt nối tiếp nhau trập trùng, có những bản làng bình yên của người Pa Cô, Vân Kiều sinh sống bao đời nay. Ở nơi đây, tiếng hát, tiếng đàn, điệu khèn vẫn ngân vang mỗi buổi sớm, chiều. Giữa nhịp sống hiện đại, vẫn có những con người thầm lặng, bền bỉ cống hiến cả cuộc đời để bảo tồn tiếng hát, điệu múa, tiếng cồng chiêng và linh hồn của núi rừng quê hương. Đó chính là cội nguồn, bản sắc độc đáo riêng của dân tộc không thể nào bị lãng quên.

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

Trước nguy cơ mai một của một trong những di sản văn hóa độc đáo, dự án “Dáng giày nét Giáy” do InterArts Agency thực hiện đã mang đến một hướng tiếp cận mới mẻ thông qua chuỗi hoạt động trải nghiệm thực tế. Nổi bật trong số đó là workshop làm giày thủ công, nơi kết nối các nghệ nhân bản địa với thế hệ trẻ, biến di sản thành chất liệu sáng tạo đầy sức sống trong bối cảnh hiện đại.

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Tối 26/11 tại Trung tâm Văn hoá - Triển lãm tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức khai mạc Liên hoan hát Then, đàn Tính tỉnh Bắc Ninh lần thứ nhất năm 2025 với chủ đề “Bảo tồn, phát huy nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay”.

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Nhân Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11), Bảo tàng Đà Nẵng tổ chức “Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng năm 2025” với chủ đề “Đa dạng sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng”, nhằm giới thiệu, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor đang sinh sống tại khu vực miền núi phía Tây thành phố.

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Ngày 21/11, tại Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh số 1, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11 và kết quả khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Sán Dìu tỉnh Bắc Ninh”. Sự kiện thu hút sự tham dự của đông đảo đại biểu các sở, ngành, địa phương cùng nhiều nghệ nhân, cán bộ văn hóa, đại diện cộng đồng các dân tộc thiểu số.

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Ngày 17/11, tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk, Bảo tàng tỉnh tổ chức khai mạc không gian trưng bày, trải nghiệm nhà dài truyền thống và tái hiện “Lễ lên nhà mới” của người Ê Đê. Đây là một trong những nét đặc sặc trong đời sống văn hóa của dân tộc Ê Đê trên cao nguyên Đắk Lắk.

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Chiều 15/11, tại Công viên bờ biển Nha Trang (cạnh Tháp Trầm Hương – Quảng trường 2/4), phường Nha Trang, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa khai mạc trưng bày triển lãm 250 bức ảnh với chủ đề “Sắc màu các dân tộc Việt Nam”. Đây là hoạt động góp phần gìn giữ, tôn vinh, lan tỏa và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc, quý báu của các dân tộc Việt Nam.

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Múa dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên không chỉ là loại hình nghệ thuật mà còn là biểu tượng văn hóa gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần, tín ngưỡng và phong tục của cộng đồng. Tại tỉnh Đắk Lắk, thời gian qua, ngành Văn hóa đã nỗ lực gìn giữ và lan tỏa những điệu múa, nhịp xoang của các dân tộc để tiếp tục “giữ hồn” múa dân gian Tây Nguyên.

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Với mục tiêu gìn giữ, trao truyền và quảng bá những giá trị văn hóa của người Dao, thông qua nghệ thuật trình diễn kết hợp công nghệ hiện đại như ánh sáng, sắp đặt sân khấu, 3D mapping, nhưng vẫn tôn trọng nguyên bản văn hóa…, vở diễn thực cảnh “Thiêng”, diễn ra tại Sân Quần (Sa Pa, Lào Cai), đã trở thành sự kiện đặc biệt, không chỉ bởi quy mô và công nghệ trình diễn hiện đại, mà bởi thông điệp sâu sắc về văn hóa, niềm tin và bản sắc dân tộc.

Nhiều hoạt động đặc sắc tại Ngày hội văn hóa - Tết cổ truyền dân tộc Hà Nhì

Nhiều hoạt động đặc sắc tại Ngày hội văn hóa - Tết cổ truyền dân tộc Hà Nhì

Ngày 6/11/2025, tại Trung tâm xã biên giới Thu Lũm (Lai Châu) diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ đặc sắc tại Ngày hội văn hóa – Tết cổ truyền dân tộc Hà Nhì năm 2026 như: Trình diễn cách thức làm bánh dầy truyền thống, trích đoạn Nghi lễ cúng tổ tiên – chúc Tết ông bà, cha mẹ trong ngày đầu năm mới, nghề thủ công truyền thống, tạo hình trang phục, lễ hội ẩm thực, trình diễn kỹ thuật chế tác nhạc cụ truyền thống... 

Đồng bào Cống nơi biên giới Nậm Kè vui Tết Hoa mào gà

Đồng bào Cống nơi biên giới Nậm Kè vui Tết Hoa mào gà

Khi sắc hoa mào gà rực đỏ trên những sườn đồi, cũng là lúc đồng bào Cống ở xã Nậm Kè, tỉnh Điện Biên nô nức đón Tết Hoa mào gà, hay còn gọi là Tết Hoa. Đây là dịp để bà con sum họp, vui Tết truyền thống, đồng thời gìn giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc, thể hiện đời sống tinh thần phong phú, tình đoàn kết của cộng đồng người Cống nơi cực Tây Tổ quốc.

Lan tỏa giá trị văn hóa Đất Tổ, thúc đẩy hợp tác quốc tế

Lan tỏa giá trị văn hóa Đất Tổ, thúc đẩy hợp tác quốc tế

Với vị thế là vùng đất cội nguồn của dân tộc Việt Nam, những năm qua, Phú Thọ đã chủ động, sáng tạo trong ngoại giao văn hóa và đạt được nhiều kết quả quan trọng; góp phần lan tỏa giá trị văn hóa Đất Tổ, thúc đẩy hợp tác quốc tế và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.