Nuôi dưỡng tình yêu văn hóa Khmer cho thế hệ trẻ

Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh) tiền thân là Đoàn văn công Khmer Ánh Bình Minh, được thành lập năm 1963 tại xã Tam Ngãi, huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh. Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đoàn là một đơn vị nghệ thuật có tầm ảnh hưởng lớn với người dân, nhất là cộng đồng người Khmer Nam Bộ.

Đoàn không chỉ góp phần bảo tồn văn hóa Khmer Nam Bộ mà còn là “chiếc nôi” truyền cảm hứng, nuôi dưỡng và "tiếp lửa" tình yêu văn hóa Khmer cho thế hệ trẻ.

potal-doan-nghe-thuat-khmer-anh-binh-minh-tiep-lua-tinh-yeu-van-hoa-khmer-cho-the-he-tre-7910467.jpg
Tiết mục múa “Chuôi chhai” của Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh. Ảnh: Thanh Hòa - TTXVN

“Tiếng hát át tiếng bom”

Đoàn văn công Khmer Ánh Bình Minh ra đã đánh dấu một bước ngoặc của nghệ thuật sân khấu truyền thống Khmer. Các tiết mục, chương trình nghệ thuật được Đoàn xây dựng luôn gắn với nội dung đoàn kết và nổi dậy chống Mỹ - Ngụy. Thành tích của Đoàn trong giai đoạn này đã được Tỉnh đội Trà Vinh trao tặng cờ luân lưu mang dòng chữ “Tiếng hát át tiếng bom” vào năm 1973; Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam trao tặng Huân chương giải phóng hạng Nhì (1973) và 2 Huân chương giải phóng hạng Ba (1975).

Sau ngày đất nước thống nhất, Đoàn văn công Ánh Bình Minh đổi tên Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh. Khi sáp nhập hai tỉnh Vĩnh Long và Trà Vinh thành tỉnh Cửu Long, Đoàn Ánh Bình Minh trở thành Đoàn Nghệ thuật Khmer của tỉnh Cửu Long. Đến năm 1992, tỉnh Cửu Long tách ra làm hai tỉnh là Vĩnh Long và Trà Vinh, Đoàn trở về với tỉnh Trà Vinh.

potal-doan-nghe-thuat-khmer-anh-binh-minh-tiep-lua-tinh-yeu-van-hoa-khmer-cho-the-he-tre-7910460.jpg
Nghệ sĩ Thạch Ngọc Xuân và Thạch Thị Tuyết trong vở “Chuyện tình chàng Via Sa Na”. Ảnh: Thanh Hòa - TTXVN

Ông Thạch Sết (Nghệ sĩ Ưu tú Sang Sết, sinh năm 1952, ngụ tại Phường 7, thành phố Trà Vinh) từng là quyền Trưởng Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh nhớ lại, những năm sau giải phóng, Đoàn gặp muôn vàn khó khăn, thù lao ít ỏi, không đủ trang trải cuộc sống. Trong khi người nghệ sĩ phải chi tiêu nhiều cho mỹ phẩm và phục trang để hóa thân vào các nhân vật trên sân khấu. Anh chị em nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công trong Đoàn tự động viên nhau cố gắng khắc phục khó khăn, phát huy truyền thống cách mạng, kiên định “bám Đoàn” để hoàn thành sứ mệnh.

Ngoài biểu diễn các chương trình nghệ thuật trong nước, Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh được Đảng, Nhà nước cử sang phục vụ nhân dân Campuchia, phục vụ đồng bào chiến sĩ ở các tỉnh biên giới. Bên cạnh những suất diễn phục vụ nhiệm vụ chính trị, Đoàn còn tổ chức những suất biểu diễn có doanh thu để cải thiện đời sống.

Hiện nay, phần lớn những nghệ sĩ có công khai sinh, đóng góp cho Đoàn Văn công Khmer Ánh Bình Minh thời kháng chiến không còn nữa, nhưng những chiến công hiển hách, khí phách của thế hệ nghệ sĩ "tay đàn, tay súng" năm nào còn mãi âm vang, nuôi dưỡng niềm tự hào dân tộc, tiếp thêm sức mạnh cho thế hệ nghệ sĩ hôm nay trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc của đồng bào Khmer.

"Tiếp lửa" tình yêu văn hóa Khmer

Thời gian qua, Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh Trà Vinh thường xuyên biểu diễn phục vụ các đoàn đại biểu trong nước và quốc tế; tổ chức lưu diễn ở vùng sâu, vùng xa, các chùa Phật giáo Nam tông Khmer… để phục vụ đồng bào.

Tại chuyến lưu diễn 3 đêm ở ấp Vàm Ray, xã Hàm Tân, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh mới đây, bà Thạch Thị Nhờ, 63 tuổi, xã Hàm Tân cho biết, 2 vợ chồng bà sống bằng nghề bán rau cải trong chợ. Cuộc sống tuy bận rộn, vất vả nhưng mỗi khi nghe tin Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh về ấp biểu diễn là hai vợ chồng bà đều tranh thủ thu dọn quầy rau cải thật sớm để về nhà. Hơn 18 giờ là ông bà đã có mặt tại điểm biểu diễn, chọn chỗ ngồi để thưởng thức trọn vẹn chương trình của Đoàn.

potal-doan-nghe-thuat-khmer-anh-binh-minh-tiep-lua-tinh-yeu-van-hoa-khmer-cho-the-he-tre-7910466-2.jpg
Đông đảo khán giả theo dõi các tiết mục do Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh biểu diễn tại ấp Vàm Ray, xã Hàm Tân, huyện Trà Cú. Ảnh: Thanh Hòa - TTXVN

Không chỉ những người lớn tuổi mong muốn được thưởng thức nghệ thuật truyền thống của dân tộc mình, các đêm diễn ở vùng sâu, vùng xa còn thu hút đông đảo thanh niên, em nhỏ người Khmer đến xem.

Em Trần Thị Sô Phe, 15 tuổi, ấp Vàm Ray cho hay, từ khi Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh biểu diễn tại địa phương, lần nào em cũng theo bà nội đến xem. Khi tiếng hát, lời ca, câu thoại bằng tiếng Khmer của những nghệ sĩ cất lên, niềm tự hào dân tộc trong em lại trỗi dậy. Thông qua những vở diễn, tuồng tích, em hiểu hơn về lịch sử, truyền thống và nét đẹp của văn hóa Khmer. Càng ngày em càng trân trọng nguồn cội và thêm yêu văn hóa dân tộc mình.

Nghệ sĩ Ưu tú Thạch Sung, Trưởng Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh cho biết, những chuyến lưu diễn tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc Khmer luôn mang lại rất nhiều cảm xúc. Hàng nghìn cặp mắt chăm chú thưởng thức từng tiết mục mỗi đêm diễn, tình cảm yêu thương ấm áp, ái mộ, những tràng pháo tay, giọt nước mắt lưu luyến khi anh chị em văn nghệ sĩ tạm biệt rời đi… là nguồn động viên to lớn để những người nghệ sĩ ngày càng gắn bó và “say nghề”, không ngừng sáng tạo, vun bồi chuyên môn, nghiệp vụ để cống hiến không ngừng nghỉ cho nghệ thuật Khmer.

“Điều tôi tâm đắc nhất là những đêm diễn ở vùng sâu, vùng xa hiện nay có rất nhiều thanh niên nam nữ, các em nhỏ đến xem. Điều này chứng tỏ chúng tôi không đơn thuần là biểu diễn nghệ thuật mà còn có thêm sứ mệnh nuôi dưỡng và "tiếp lửa" tình yêu văn hóa Khmer cho thế hệ trẻ; góp phần gìn giữ, bảo tồn và truyền bá giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer”, Nghệ sĩ Ưu tú Thạch Sung bộc bạch.

Đoàn hiện có khoảng 40 biên chế với nhiều thế hệ diễn viên. Những cống hiến của Đoàn đã được Trung ương, địa phương ghi nhận và tặng thưởng nhiều huân chương, bằng khen, giấy khen, trong đó có 9 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú... Đặc biệt năm 2000, Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu đơn vị "Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới”.

Thanh Hòa

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày hội văn hoá Mông tại Hà Nội

Ngày 13/12/2025, tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội) diễn ra Ngày hội văn hoá Mông 2025. Sự kiện do doanh nghiệp Xã hội CRAFT LINK tổ chức quy tụ 8 nhóm Mông đến từ Cao Bằng, Lào Cai, Tuyên Quang, Điện Biên, Phú Thọ, Nghệ An với những trưng bày đặc sắc về trang phục, hoa văn và nghề thủ công truyền thống, nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa, nghề thủ công truyền thống và đời sống tinh thần phong phú của cộng đồng người Mông trên cả nước.

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Dệt văn hóa Thái trên những khung cửi Pù Luông

Nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, làng nghề dệt thổ cẩm thôn Lặn Ngoài (xã Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa) đang trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch quốc tế bởi những câu chuyện văn hóa qua từng khung cửi. Ở đó, bên nếp nhà sàn, những người phụ nữ dân tộc Thái mỗi ngày cần mẫn đưa thoi, dệt nên những nét hoa văn đặc trưng của núi rừng Pù Luông.

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Đồng bào Si La tưng bừng đón Lễ hội mừng cơm mới

Ngày 12/12, UBND xã Mường Nhé (tỉnh Điện Biên) tổ chức Lễ công bố quyết định và đón nhận Giấy chứng nhận Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia “Lễ mừng cơm mới của người Si La” và tổ chức Lễ hội mừng cơm mới năm 2025 tại bản Nậm Sin.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”.

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Miền núi phía Bắc lần thứ 24

Ngày 12/12, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức Lễ Tổng kết, trao giải và khai mạc triển lãm Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ 24 với chủ đề “Vẻ đẹp đất nước - con người miền núi phía Bắc”

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Liên hoan câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng

Tối 11/12, tại nhà truyền thống tổ dân phố N’Jriêng (phường Đông Gia Nghĩa), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng tổ chức khai mạc Liên hoan các câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh lần thứ nhất, năm 2025 với chủ đề “Sắc màu hội tụ và lan tỏa”.

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Người giữ nhịp dân ca Bru - Vân Kiều giữa đại ngàn Trường Sơn

Cứ mỗi buổi chiều đến, trong căn Nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng ở khóm 6, xã Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị lại vang lên những âm thanh mộc mạc mà quen thuộc. Đó là tiếng đàn, tiếng hát của lớp học dân ca Bru - Vân Kiều. Giữa không gian ấy, hình ảnh ông Hồ Văn Mang, chỉnh từng câu hát, từng âm, từng vần, bắt từng nhịp đàn, vẫn cần mẫn truyền dạy cho thanh thiếu niên trong bản đã trở nên quen thuộc với bao thế hệ học trò.

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Nét văn hóa dân tộc Chứt mở hướng du lịch vùng biên

Dân tộc Chứt ở tỉnh Quảng Trị hiện có 2.054 hộ với 8.227 nhân khẩu, sinh sống tập trung chủ yếu tại các xã Kim Phú, Kim Điền, Tuyên Lâm, Dân Hóa và Thượng Trạch. Tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực bảo tồn các nét văn hóa dân tộc Chứt thông qua việc xây dựng các Câu lạc bộ văn hóa dân gian, mở ra hướng phát triển du lịch văn hóa vùng biên.

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Trong tiết trời se lạnh của buổi sớm mai nơi vùng cao Na Son (Điện Biên), chợ phiên Keo Lôm bừng lên sức sống khi đồng bào các dân tộc mang nông sản, sản vật rừng xuống chợ trao đổi, mua bán. Phiên chợ được họp vào ngày thứ 7 hàng tuần, không chỉ là nơi giao thương quen thuộc của người dân địa phương mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn để du khách khám phá, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng của vùng cao Điện Biên.

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữ tiếng chiêng linh thiêng giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, ở phía Tây tỉnh Quảng Trị, nơi những ngọn núi trùng điệp xanh mướt nối tiếp nhau trập trùng, có những bản làng bình yên của người Pa Cô, Vân Kiều sinh sống bao đời nay. Ở nơi đây, tiếng hát, tiếng đàn, điệu khèn vẫn ngân vang mỗi buổi sớm, chiều. Giữa nhịp sống hiện đại, vẫn có những con người thầm lặng, bền bỉ cống hiến cả cuộc đời để bảo tồn tiếng hát, điệu múa, tiếng cồng chiêng và linh hồn của núi rừng quê hương. Đó chính là cội nguồn, bản sắc độc đáo riêng của dân tộc không thể nào bị lãng quên.

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

“Dáng giày nét Giáy”: Khi người trẻ tham gia bảo tồn nghề làm giày truyền thống của người Giáy

Trước nguy cơ mai một của một trong những di sản văn hóa độc đáo, dự án “Dáng giày nét Giáy” do InterArts Agency thực hiện đã mang đến một hướng tiếp cận mới mẻ thông qua chuỗi hoạt động trải nghiệm thực tế. Nổi bật trong số đó là workshop làm giày thủ công, nơi kết nối các nghệ nhân bản địa với thế hệ trẻ, biến di sản thành chất liệu sáng tạo đầy sức sống trong bối cảnh hiện đại.

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Gần 400 nghệ nhân, diễn viên thi tài ở các tiết mục Then cổ

Tối 26/11 tại Trung tâm Văn hoá - Triển lãm tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức khai mạc Liên hoan hát Then, đàn Tính tỉnh Bắc Ninh lần thứ nhất năm 2025 với chủ đề “Bảo tồn, phát huy nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay”.

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor

Nhân Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11), Bảo tàng Đà Nẵng tổ chức “Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng năm 2025” với chủ đề “Đa dạng sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng”, nhằm giới thiệu, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor đang sinh sống tại khu vực miền núi phía Tây thành phố.

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Tái hiện đời sống và tín ngưỡng các dân tộc thiểu số qua hàng trăm hình ảnh, hiện vật

Ngày 21/11, tại Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh số 1, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11 và kết quả khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Sán Dìu tỉnh Bắc Ninh”. Sự kiện thu hút sự tham dự của đông đảo đại biểu các sở, ngành, địa phương cùng nhiều nghệ nhân, cán bộ văn hóa, đại diện cộng đồng các dân tộc thiểu số.

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Đặc sắc không gian văn hóa nhà dài Ê Đê

Ngày 17/11, tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk, Bảo tàng tỉnh tổ chức khai mạc không gian trưng bày, trải nghiệm nhà dài truyền thống và tái hiện “Lễ lên nhà mới” của người Ê Đê. Đây là một trong những nét đặc sặc trong đời sống văn hóa của dân tộc Ê Đê trên cao nguyên Đắk Lắk.

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Triển lãm ảnh 'Sắc màu các dân tộc Việt Nam'

Chiều 15/11, tại Công viên bờ biển Nha Trang (cạnh Tháp Trầm Hương – Quảng trường 2/4), phường Nha Trang, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa khai mạc trưng bày triển lãm 250 bức ảnh với chủ đề “Sắc màu các dân tộc Việt Nam”. Đây là hoạt động góp phần gìn giữ, tôn vinh, lan tỏa và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc, quý báu của các dân tộc Việt Nam.

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Gìn giữ sợi dây văn hóa kết nối quá khứ với hiện tại

Múa dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên không chỉ là loại hình nghệ thuật mà còn là biểu tượng văn hóa gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần, tín ngưỡng và phong tục của cộng đồng. Tại tỉnh Đắk Lắk, thời gian qua, ngành Văn hóa đã nỗ lực gìn giữ và lan tỏa những điệu múa, nhịp xoang của các dân tộc để tiếp tục “giữ hồn” múa dân gian Tây Nguyên.

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Di sản văn hóa Dao trên sân khấu: Từ nghệ thuật đến du lịch bền vững

Với mục tiêu gìn giữ, trao truyền và quảng bá những giá trị văn hóa của người Dao, thông qua nghệ thuật trình diễn kết hợp công nghệ hiện đại như ánh sáng, sắp đặt sân khấu, 3D mapping, nhưng vẫn tôn trọng nguyên bản văn hóa…, vở diễn thực cảnh “Thiêng”, diễn ra tại Sân Quần (Sa Pa, Lào Cai), đã trở thành sự kiện đặc biệt, không chỉ bởi quy mô và công nghệ trình diễn hiện đại, mà bởi thông điệp sâu sắc về văn hóa, niềm tin và bản sắc dân tộc.