Độc đáo nhà ngói âm dương ở Khau Tràng

Độc đáo nhà ngói âm dương ở Khau Tràng
Bản sắc người Dao tiền

Thôn Khau Tràng có 93 hộ dân tộc Dao tiền nằm ngay sát trung tâm xã, nơi án ngữ những thửa ruộng bậc thang đẹp nhất vùng. Đúng là Khau Tràng mùa nào cũng đẹp. Mùa xuân có hoa lê nở trắng trời. Mùa hạ là mùa con nước đổ. Mùa thu lúa đang độ chín vàng. Mùa đông mây giăng kín bản. Cái hay và độc đáo của Khau Tràng còn là bản sắc của người Dao tiền. Chỉ tay về phía mấy ngôi nhà mái ngói âm dương, ông Bàn Tiến Sỹ, Chủ tịch UBND xã Hồng Thái cho biết, hầu hết bà con ở đây làm nhà gỗ, lợp ngói âm dương. Bởi chất đất khu vực Hồng Thái không thích hợp với cây cọ. Hơn nữa, với khí hậu ẩm chắc chắn mái nhà lợp lá cọ sẽ nhanh hỏng. Nên từ xa xưa người Dao tiền ở địa phương đã biết cách làm ngói âm dương để lợp nhà. Chất đất được chọn làm ngói là đất sét, được nung nhiều ngày trong lò than củi đượm.
 
Dịch vụ homestay ở Hồng Thái bắt đầu phát triển.
Dịch vụ homestay ở Hồng Thái bắt đầu phát triển.

Người dân nơi đây thường làm nhà gỗ 3 gian 2 chái, xung quanh tường bưng bằng gỗ, trên lợp ngói âm dương. Ngói âm dương nặng được úp với nhau theo hình máng, dễ thoát nước mà lại tránh được những cơn gió to. Từ vài nóc nhà, đến nay Khau Tràng đã có cả một quần thể nhà ngói âm dương. Cùng với hệ thống ruộng bậc thang kỳ vĩ, những ngôi nhà ngói âm dương và những cây lê xứ lạnh là biểu trưng của Khau Tràng.

Mỗi lần lên với Khau Tràng, Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Hà Thế Đô, hội viên Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh cứ mê mẩn với những ngôi nhà lợp ngói âm dương của người Dao tiền nơi đây. Ông bảo, đi nhiều nơi nhưng vẫn thấy Khau Tràng đẹp một cách giản dị. Nghệ sỹ tập trung chụp nhiều cảnh những mái nhà cổ, xa xa là thửa ruộng bậc thang. Ai xem ảnh về Khau Tràng cũng muốn xách ba lô đi du lịch ở vùng non cao này. Ngoài ngắm cảnh đẹp, du khách còn trải nghiệm ở homestay tìm hiểu cuộc sống của người dân bản địa với bản sắc vô cùng phong phú, độc đáo.

Phát triển dịch vụ homestay

Mấy năm về trước, Khau Tràng được ví như “cô gái đẹp ngủ trong rừng”. Từ khi đường giao thông, điện, viễn thông được đầu tư, người dân trong thôn mới tránh khỏi cuộc sống biệt lập. Người có công việc lên Khau Tràng đều rỉ tai nhau, nơi này đẹp mê hoặc lòng người, khiến nhiều người tò mò muốn khám phá. Kể từ đó, những đội “phượt thủ”, các nghệ sỹ nhiếp ảnh tạm gác lại việc nhà, cất công lên với Khau Tràng để thưởng ngoạn cảnh đẹp. Ông Đặng Đức Hoài, cán bộ Văn phòng xã Hồng Thái nói, năm 2018 huyện Na Hang lần đầu tiên tổ chức Ngày hội Văn hóa du lịch vùng cao tại xã Hồng Thái đã mở ra một hướng đi mới cho người dân trong thôn. UBND huyện và Ban Quản lý Khu du lịch sinh thái Na Hang đang quy hoạch Khau Tràng trở thành làng văn hóa du lịch homestay. Vì vậy, vấn đề bảo tồn những ngôi nhà gỗ mái ngói âm dương của người Dao tiền có vai trò rất quan trọng. Địa chính xã hiện nay chỉ cấp phép cho những gia đình xây dựng mới đúng quy hoạch, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương.

Để làm được du lịch homestay, xã đã hướng dẫn các hộ cách bảo tồn, sửa chữa nhà cửa, giữ gìn vệ sinh môi trường. Ông Đặng Văn Vuồng, một chủ hộ homestay ở Khau Tràng chia sẻ, sau khi có một số nhóm khách vào hỏi thuê nhà, ăn ở trọn gói; thấy dịch vụ này có thể phát triển được nên gia đình quyết định đầu tư phát triển. Ông đã được xã chọn đi tập huấn về du lịch homestay do giảng viên trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội truyền đạt, nhờ vậy đã học hỏi được rất nhiều. Mới đây có 2 du khách người Pháp lên Hồng Thái, họ đã chọn nhà ông ở homestay vì mái nhà có lợp ngói âm dương rất ấn tượng.

Hồng Thái đã trở thành “điểm hẹn 4 mùa”. Mùa nào cũng có khách. Giờ đây, người dân Khau Tràng mới nhận thức rõ giá trị của ngôi nhà truyền thống lợp ngói âm dương của mình. Để tăng sức hút với khách du lịch, chị Đặng Thị Dương, một chủ hộ homestay ở Khau Tràng đã thiết kế cổng và bờ rào bằng đá xếp. Gia đình chỉ chỉnh trang một chút, thế mà không gian homestay đã hiện rõ. Theo chị Dương, vào mùa lễ hội hay mùa lúa chín, du khách thập phương lên rất đông, dịch vụ homestay không đủ chỗ phục vụ du khách. Thấy nhà này sửa sang nhà cửa làm được, nhà kia cũng làm theo, dần dần trở thành một làng homestay.

Đang ngắm mấy cây lê bên đường, chúng tôi bắt gặp một nhóm du khách đang ở homestay nhà ông Bàn Quý Tỉnh. Nhà ông Tỉnh có địa thế thuận lợi, đứng ở sân có thể nhìn những thửa ruộng bậc thang đẹp nhất của Khau Tràng. Chị Lê Mai Hoa, du khách Hà Nội cùng đoàn cảm nhận, sáng ngủ dậy ở đây thật sảng khoái. Đoàn chị cùng với gia chủ làm các món ăn mang đậm bản sắc người Dao tiền. Gia chủ còn cho khách mượn quần áo dân tộc Dao để chụp ảnh, giới thiệu việc thêu thùa trong trang phục. Chủ nhà luôn thân thiện, cởi mở với khách, nên ai cũng thoải mái và thú vị khi ở homestay.

Ngày nay, việc làm những ngôi nhà gỗ, lợp ngói âm dương vẫn tiếp diễn ở lớp con cháu người Dao tiền Khau Tràng. Nhà có chi phí thấp, mà vẫn đáp ứng đủ mọi nhu cầu. Bởi nhóm thợ gỗ lành nghề có tại địa phương, việc làm ngói cũng có thể diễn ra tại gia chủ. Ngoài ra, người dân có thể mua ngói với giá khoảng 1.500 đồng/viên, việc vận chuyển cũng rất thuận lợi. Theo một số thợ cả trong vùng, một ngôi nhà trung bình lợp hết từ 1 đến 1,5 vạn viên.
Theo baotuyenquang.com.vn

Có thể bạn quan tâm

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Đồng bào dân tộc S’tiêng với kho tàng văn hóa phong phú đang đứng trước thách thức trong việc gìn giữ và truyền dạy cho thế hệ mai sau. Trước thực trạng này, tại Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo (xã Bom Bo, tỉnh Đồng Nai), chính quyền địa phương đang nỗ lực thắp lại ngọn lửa truyền thống, đánh thức tình yêu và ý thức bảo tồn văn hóa trong mỗi người trẻ.

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Ngày 14/7, tại xã Khổng Lào, Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu và UBND xã Khổng Lào tổ chức Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2025 cho tỉnh Lai Châu.

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Với đồng bào Mông ở vùng cao Lào Cai, cây khèn là nhạc cụ truyền thống quan trọng và độc đáo không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Nghệ thuật chế tác khèn đã trở thành nghề truyền thống quan trọng được người Mông nơi rẻo cao gìn giữ và quảng bá sản phẩm tới du khách trong, ngoài nước.

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Tại Bạc Liêu, đồng bào dân tộc Khmer có trên 78.000 người, chiếm 7,6% dân số. Đồng bào nơi đây có đời sống tinh thần phong phú với những ngôi chùa Khmer kiến trúc lộng lẫy, các loại hình nghệ thuật truyền thống và nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Vĩnh Phúc hiện là một trong nhiều địa phương trên cả nước có mức sinh chênh lệch giữa các vùng, đối tượng ngày càng lớn. Trước tình hình đó, tỉnh đã nỗ lực triển khai các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; từ đó đạt mức sinh thay thế, góp phần ổn định quy mô dân số.

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang Lưu Văn Phi cho biết: Hiện nay, tỉnh nỗ lực khai thác những tiềm năng và thế mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh; tích cực nắm bắt cơ hội, mở rộng thị trường, nhằm đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu bền vững, thu hút ngoại tệ.

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

Ngày 6/6, UBND tỉnh Lai Châu và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã ký kết thỏa thuận hợp tác đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh giai đoạn 2025 - 2030.

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Ngày 4/6, tại tỉnh Sóc Trăng, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ phối hợp tổ chức Hội nghị đóng góp ý kiến vào dự thảo Đề án sắp xếp, hợp nhất Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng 3 tỉnh, thành phố (hội nghị lần thứ 3).

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Trong những ngày đầu tháng này, các phương tiện truyền thông Campuchia đăng tải nhiều chủ đề bài viết đính kèm hình ảnh đa dạng, giới thiệu về cuộc sống mới với nhiều khởi sắc, đổi thay toàn diện trong vùng đồng bào Khmer tại các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang Trần Hoàng Nhật Nam, nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp, địa phương đã tổ chức được mạng lưới 198 hợp tác xã nông nghiệp - thủy sản, thu hút gần 55.000 thành viên; giải quyết công ăn việc làm cho gần 2.000 lao động. Đến đầu tháng 6/2025, các hợp tác xã trên lĩnh vực nông nghiệp - thủy sản đã đạt doanh thu khoảng 140 tỷ đồng, tăng gần 25% so với cùng kỳ năm trước.

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Ngày 30/5, tại Sóc Trăng, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội nghị tổng kết công tác thi đua khen thưởng Cụm thi đua số 6 (gồm 10 địa phương: Vĩnh Long, Trà Vinh, Long An, Kiên Giang, An Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng và thành phố Cần Thơ) về công tác dân tộc.

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Được thành lập từ năm 2019, mô hình “Họ đạo bình yên - Gia đình hạnh phúc” ở buôn B’laosire thuộc tổ dân phố 14, phường B’Lao (thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng) được đánh giá cao bởi tính hiệu quả. Từ nhiều năm qua, mô hình góp phần bảo đảm an ninh trật tự, người dân tập trung làm ăn phát triển kinh tế, hàng chục hộ vươn lên thoát nghèo, Họ đạo được Bộ Công an khen thưởng vào năm 2024.

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Chiếc áo mộc mạc, được làm từ những tàu lá cọ khô, không chỉ là vật dụng che mưa nắng quen thuộc của người dân thôn Yên Lạc (xã Quang Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) suốt hàng trăm năm, mà còn là biểu tượng của sự cần cù, khéo léo và nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc. Giữa nhịp sống hối hả, nghề chằm áo tơi truyền thống vẫn được người dân lặng lẽ “giữ lửa”, trao truyền qua bao thế hệ, bảo tồn một phần hồn quê hương trong từng sợi lá.

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Đồng bào dân tộc Hà Nhì có nhiều phong tục đặc sắc, trong đó có Tết mùa mưa (Dế Khừ Chà) là một trong bảy Tết trong năm theo phong tục cổ truyền của người Hà Nhì.

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Vào độ xuân về khi hoa ban nở trắng rừng, người Xinh Mun ở Sơn La lại tổ chức Lễ Mạng Ma – một nghi lễ tâm linh truyền thống cầu sức khỏe, giải hạn, thể hiện niềm tin sâu sắc vào sự kết nối giữa con người với thần linh, tổ tiên và vạn vật thiên nhiên.

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Dân tộc Lự là một trong những dân tộc rất ít người có số dân dưới 10 nghìn người hiện đang sinh sống chủ yếu ở huyện Tam Đường và huyện Sìn Hồ tỉnh Lai Châu, đã từ lâu, tục nhuộm răng đen của phụ nữ dân tộc Lự là một trong những nét văn hóa đặc trưng. Hiện, các cấp ủy, chính quyền huyện tăng cường tuyên truyền vận động người dân tiếp tục truyền dậy, phát huy những giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc Lự trước nguy cơ bị mai một.

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Trong khuôn khổ các hoạt động của Ngày Văn hoá các dân tộc Việt Nam (19/4), tại Làng Văn hoá – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Ê Đê đã tái hiện nghi lễ trưởng thành đặc sắc của dân tộc mình.

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Cao Bằng, một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Một trong những món ăn truyền thống nổi bật của người Tày, người Nùng ở đây là bánh Khẩu Sli, món bánh mang đậm hương vị quê hương và được người dân nơi đây coi là món quà tuyệt vời trong những dịp lễ, Tết.

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Đồng bào Raglai sở hữu một kho tàng tri thức dân gian đồ sộ, từ sử thi, truyện cổ, dân ca đến luật tục… Không chỉ vậy, đồng bào còn lưu giữ nhiều lễ hội dân gian đặc sắc như Lễ ăn mừng đầu lúa mới, lễ bỏ mả, các nghi lễ vòng đời… Trong đó lễ ăn mừng đầu lúa mới đã được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, khẳng định gái trị văn hóa sâu sắc và vai trò quan trọng trong đời sống, tinh thần của cộng đồng người Ragalai.

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Ẩm thực của người Jrai ở Gia Lai luôn độc đáo với những món ăn ngon, dân dã, đậm nét truyền thống. Trong số đó, món cà đắng lòng gà bọc lá chuối nổi bật như một biểu tượng của sự sáng tạo và gắn kết với thiên nhiên.