Bảo tồn chữ viết Nôm - Dao: Mỗi nơi một cách làm

Ở độ tuổi gần 70, bà Lò Thị Hoa (dân tộc Thái, 69 tuổi, thôn Trung Sơn, xã Đắk Wil, tỉnh Lâm Đồng) ngày ngày vẫn miệt mài ngồi bên khung cửi gìn giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống.

Nằm giữa vùng Đông Nam Bộ, Tây Ninh được mệnh danh là "vùng đất thánh", nơi vừa là trung tâm của đạo Cao Đài, vừa hội tụ những giá trị văn hóa, tín ngưỡng và ẩm thực độc đáo.

Ngày 25/10, UBND xã Thượng Cốc, tỉnh Phú Thọ tổ chức Lễ hội ruộng bậc thang Miền Đồi năm 2025 với nhiều hoạt động đặc sắc, thu hút được hàng nghìn người dân và du khách đến tham quan, chiêm ngưỡng vẻ đẹp lúa chín.

Hằng năm, vào ngày Mão tháng 9 âm lịch, chính quyền và nhân dân xã Đông Cuông, tỉnh Lào Cai rộn ràng tổ chức Lễ hội Cơm mới Đền Đông Cuông. Đây là hoạt động truyền thống nhằm tổng kết một năm lao động, sản xuất, những người con quê hương, du khách bày tỏ lòng tri ân với Mẫu Thượng Ngàn, các đấng siêu nhiên phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Ngày 24/10, thông tin từ Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho biết, Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2025 sẽ diễn ra tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, từ ngày 18 - 23/11.

Sáng 23/10, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên tổ chức Khai mạc Hội thi thể thao các dân tộc thiểu số tỉnh, năm 2025. Sự kiện là hoạt động thiết thực nhằm chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Điện Biên lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030; hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/1945 - 23/11/2025) và 80 năm Ngày Thể thao Việt Nam (27/3/1946 - 27/3/2026).

Giữa nhịp sống hiện đại đang lan tỏa tới từng bản làng vùng cao, người Dao Tiền ở Bản Sưng, xã Cao Sơn (huyện Đà Bắc, Hòa Bình cũ, nay thuộc tỉnh Phú Thọ) vẫn bền bỉ gìn giữ những giá trị văn hóa cổ truyền, trong đó có nghi lễ cưới, một trong những nét sinh hoạt văn hóa đặc sắc, phản ánh sâu sắc đời sống tinh thần, tín ngưỡng và đạo lý của cộng đồng.

Chiều 20/10, Lễ hội Katê năm 2025 của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn tỉnh Khánh Hòa chính thức khai mạc tại sân vận động thôn Hữu Đức (xã Phước Hữu). Hàng nghìn đồng bào Chăm, người dân và du khách đã cùng hòa mình trong không khí lễ hội rộn ràng, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Chiều 20/10/2025, khoảnh khắc thiêng liêng và xúc động nhất trước thềm lễ hội Katê chính là khi cộng đồng người Chăm làng Hữu Đức (Phước Hữu, Khánh Hòa) trang trọng đón nhận y trang từ người anh em Raglai. Đây không chỉ là một nghi lễ, mà còn là một minh chứng sống động cho mối giao hảo bền chặt, độc đáo đã được trao truyền qua nhiều thế hệ trên mảnh đất đầy nắng và gió. 

Nhân dịp Tết Katê năm 2025, trong 2 ngày 14 - 15/10, đoàn công tác Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lâm Đồng do ông Nguyễn Phú Nghĩ, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh làm Trưởng đoàn đã đến thăm, chúc tết Katê và tặng quà đồng bào dân tộc Chăm theo đạo Bàlamôn tại nhiều địa phương trong tỉnh.

Nhắc đến ẩm thực của đồng bào Khmer Nam Bộ, không thể không kể đến những món đặc sản quen thuộc như bún nước lèo, bánh xèo, bánh cống hay bánh bò thốt nốt. Trong đó, canh Samlor Korko được xem là món ăn truyền thống lâu đời, thể hiện rõ nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của người Khmer.

Với cách làm sáng tạo, nhiều trường học ở tỉnh Lâm Đồng đã đưa trang phục truyền thống vào học đường, giúp học sinh có cơ hội khoác lên mình những bộ váy, áo mang đậm bản sắc các dân tộc thiểu số.

Đồng bào Mông là một trong 3 dân tộc chiếm phần lớn dân số tỉnh Điện Biên. Trong đời sống văn hóa của đồng bào, trang phục không chỉ là nhu cầu mặc hằng ngày mà còn là một thành tố văn hóa quan trọng, được nhiều thế hệ gìn giữ, trao truyền như phần hồn cốt của dân tộc.

Xây dựng Làng Văn hóa - Du lịch Tân Triều trở thành mô hình du lịch cộng đồng tiêu biểu gắn với sự tham gia trực tiếp của người dân, nhằm phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, cảnh quan thiên nhiên tại phường Tân Triều, tỉnh Đồng Nai.

Ẩn mình trong lòng núi Biều (xã Cao Sơn, tỉnh Phú Thọ), bản Sưng của người Dao Tiền từ lâu được ví như một “bảo tàng sống” giữa đại ngàn.

Những ngày này, từ các tuyến phố trung tâm cho đến tận các thôn bản nơi vùng sâu, vùng xa, biên giới của tỉnh Tuyên Quang đều rực rỡ cờ hoa, biểu ngữ, băng rôn chào mừng Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Đây là kỳ Đại hội đầu tiên sau khi hợp nhất hai tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang, là sự kiện chính trị trọng đại, thể hiện ý chí, niềm tin và khát vọng của gần 1,9 triệu đồng bào các dân tộc trong tỉnh cùng hướng tới tương lai.

Chiều 22/9, tại Học viện Phật giáo Nam tông Khmer, Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Cần Thơ tổ chức chương trình mừng lễ Sene Dolta năm 2025 cho đồng bào dân tộc Khmer trên địa bàn.

Trong hai ngày 21 và 22/9, đông đảo bà con đồng bào Khmer tại nhiều địa phương đã về dự lễ Sen Đôn Ta tại Chùa Sóc Lớn, xã Lộc Hưng, tỉnh Đồng Nai.

Đồng bào Khmer tỉnh Cà Mau hiện có trên 32 nghìn hộ với gần 140 nghìn nhân khẩu, chiếm gần 6,5% dân số toàn tỉnh. Những ngày này, tại các địa bàn có đông đồng bào Khmer sinh sống, không khí chào đón lễ Sene Dolta, một trong những lễ hội truyền thống quan trọng và mang đậm bản sắc văn hóa của người Khmer, diễn ra rộn ràng. 

Trong dòng chảy hối hả của cuộc sống hiện đại, lời ca, điệu múa truyền thống của người Thổ, một dân tộc thiểu số sống tập trung chủ yếu ở miền Tây Nghệ An, đang đứng trước nguy cơ mai một.

Tại miền đất Quảng Ngãi, các làn điệu dân ca H’rê không chỉ là Di sản văn hóa phi vật thể mà còn là tiếng lòng của cả một dân tộc. Để những giai điệu này không bị lãng quên, vai trò của người phụ nữ dân tộc H’rê vô cùng to lớn. Họ là những nghệ nhân thầm lặng, miệt mài gìn giữ và lan tỏa tình yêu với âm nhạc truyền thống, biến những lời ca thành sợi dây kết nối mạnh mẽ giữa quá khứ và hiện tại.

Chiều 16/9, Đoàn công tác của Thành ủy Cần Thơ do ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố đã đến thăm hỏi, chúc mừng, tặng quà nhân dịp Lễ Sene Dolta của đồng bào Khmer ở xã Gia Hòa, phường Ngã Năm.

Ngày 13/9, tại bản Lô Lô Chải, dưới chân Cột cờ Lũng Cú, xã Lũng Cú (tỉnh Tuyên Quang), đã diễn ra lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô đen với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, thu hút khách tham quan.

Trong không gian bảng lảng khói sương của núi rừng, của bản làng, bên những ngôi nhà sàn gỗ, những mế (phụ nữ lớn tuổi), ẻm (cô gái trẻ) trong trang phục áo pắn (áo ngắn), váy dài quấn kết hợp với cạp váy dệt hoa văn tinh xảo, đeo tênh (thắt lưng), xà tích và vấn khăn trắng trên đầu. Tiếng chiêng mường vang vọng cùng lời mo rì rầm đưa con người về lại với cội nguồn, về với những giá trị cốt lõi từ ngàn xưa… Đó là văn hóa Mường, là di sản, kho báu tinh thần của cộng đồng người Mường Hòa Bình cũ, nay là tỉnh Phú Thọ.

Lễ rước dâu là một nghi thức quan trọng trong lễ cưới của đồng bào Dao đỏ ở bản Nậm Sáng, xã Mường Than, tỉnh Lai Châu. Trải qua thời gian cùng những thăng trầm của lịch sử, đến nay, người Dao đỏ nơi đây vẫn giữ được nghi thức truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc. Cô dâu mặc trang phục truyền thống rực rỡ sắc màu. Đoàn đón dâu nhà trai phải chuẩn bị một đội kèn trống gồm 4 người, đây là phần không thể thiếu trong nghi lễ đón dâu. Tiếng kèn, trống, chiêng, chũm chọe để chào mừng và thông báo cho tổ tiên, đất trời về sự kiện trọng đại này.

Chùa Ghositaram tại ấp Cù Lao, xã Hưng Hội (Cà Mau) như một "bảo tàng mỹ thuật" thể hiện tài năng của các nghệ nhân Khmer. Ngôi chùa cũng là một trong những điểm đến văn hóa vô cùng độc đáo tại Cà Mau.

Tháng 7 Âm lịch là thời điểm diễn ra nhiều lễ hội và hoạt động văn hóa quan trọng của các dân tộc thiểu số Việt Nam, đặc biệt là ở Lào Cai.

Bắc Ninh là địa phương sở hữu di sản Thực hành Then được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Trong dòng chảy văn hóa xứ Kinh Bắc, làn điệu Then vang lên như tiếng gọi của núi rừng, vừa mộc mạc vừa tha thiết. Tại miền đất giàu truyền thống văn hiến này, Then được cộng đồng đón nhận, trân trọng và đưa vào đời sống như một nét đẹp văn hóa; góp phần làm phong phú thêm bức tranh đa sắc màu của vùng đất này.

Nhiều hạng mục tại Khu bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa thôn Làng Teng - không gian linh thiêng, nơi lưu giữ hồn cốt văn hóa của đồng bào dân tộc H’re - đang bị xuống cấp nghiêm trọng.

Sau khi hợp nhất, không gian phát triển du lịch của tỉnh Đắk Lắk được mở rộng, tạo cơ hội cho các đơn vị, doanh nghiệp du lịch, lữ hành, lưu trú kết nối tiềm năng, lợi thế ở khu vực Đông - Tây. Du khách được trải nghiệm nhiều cung bậc cảm xúc của biển xanh, cát trắng, nắng vàng và đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ cùng những bản sắc văn hóa đặc trưng của đồng bào miền núi.