Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm của người Pà Thẻn

Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm của người Pà Thẻn
Nghệ nhân dệt thổ cẩm tại Hợp tác xã dệt thổ cẩm Tân Bắc, ở thôn My Bắc, xã Tân Bắc (Quang Bình, Hà Giang. Ảnh: Nguyễn Chiến - TTXVN
Nghệ nhân dệt thổ cẩm tại Hợp tác xã dệt thổ cẩm Tân Bắc, ở thôn My Bắc, xã Tân Bắc (Quang Bình, Hà Giang. Ảnh: Nguyễn Chiến - TTXVN

Theo kết quả điều tra dân số và nhà ở năm 2009, dân tộc Pà Thẻn có 6.811 người, sống tập trung tại một số xã của tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang. Huyện Quang Bình (Hà Giang) là nơi có đông người Pà Thẻn sinh sống.

 Bà Xìn Thị Giang (53 tuổi, người dân tộc Pà Thẻn ở thôn My Bắc, xã Tân Bắc, huyện Quanh Bình) là một trong 60 nghệ nhân dệt thổ cẩm của xã Tân Bắc. Những thế hệ vàng của nghề dệt thổ cẩm để làm trang phục người Pà Thẻn đang dần ít đi và điều đáng lo ngại hơn vì thế hệ trẻ ngày nay rất ít người học nghề và theo nghề. Bà Xìn Thị Giang cho biết: “Tôi có đứa con gái, dạy nó từ năm 10 tuổi đến năm 15 tuổi mới biết dệt. Đến đời các cháu tôi hiện nay, do chúng bận học, bận làm ăn xa, việc truyền dạy gặp rất nhiều khó khăn. Ở xã này, rất ít cháu theo học nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Thế hệ chúng tôi đã già rồi, chúng tôi rất lo nghề dệt bị thất truyền”.
 
Dệt thổ cẩm của người dân tộc Pà Thẻn ở xã Tân Bắc (Quang Bình, Hà Giang). Ảnh: Nguyễn Chiến - TTXVN
Dệt thổ cẩm của người dân tộc Pà Thẻn ở xã Tân Bắc (Quang Bình, Hà Giang). Ảnh: Nguyễn Chiến - TTXVN

Nhằm gìn giữ và phát huy nghề dệt thổ cẩm truyền thống, năm 2018, Hợp tác xã dệt thổ cẩm Tân Bắc được thành lập. Tại đây, các nghệ nhân vừa truyền dạy cho chị em trong xã, vừa tạo ra các sản phẩm bán ra thị trường và phục vụ khách du lịch.

Chị Tải Thị Mai, Giám đốc Hợp tác xã dệt thổ cẩm Tân Bắc, ở thôn My Bắc, xã Tân Bắc, huyện Quang Bình cho hay, Hợp tác xã được thành lập với mong muốn quy tụ các nghệ nhân lại để truyền dạy nghề cho thế hệ trẻ. Tuy nhiên, Hợp tác xã đang gặp rất nhiều khó khăn về kinh phí hoạt động, do vậy chưa tạo động lực để các nghệ nhân tham gia. “Chúng tôi đã mở được một lớp truyền dạy cho chị em trong xã với 20 người tham gia, nhưng chỉ có được 3 người theo học đến cùng. Với các cháu nhỏ, chúng tôi cũng đã mở 2 lớp vào dịp nghỉ hè nhưng rất ít cháu theo học” – chị Mai chia sẻ.
 
Các nghệ nhân Hợp tác xã dệt thổ cẩm Tân Bắc, xã Tân Bắc (Quang Bình, Hà Giang) dạy các em nhỏ về kiến thức cơ bản nghề dệt thổ cẩm truyền thống của dân tộc Pà Thẻn. Ảnh: Nguyễn Chiến - TTXVN
 Các nghệ nhân Hợp tác xã dệt thổ cẩm Tân Bắc, xã Tân Bắc (Quang Bình, Hà Giang) dạy các em nhỏ về kiến thức cơ bản nghề dệt thổ cẩm truyền thống của dân tộc Pà Thẻn. Ảnh: Nguyễn Chiến - TTXVN

Thời gian cho một nghệ nhân làm việc liên tục để dệt hoàn thiện một bộ trang phục nữ của người Pà Thẻn phải mất gần hai tháng. Công đoạn khó làm và mất nhiều thời gian nhất là những họa tiết, hoa văn cầu kỳ. Trước đây, phụ nữ Pà Thẻn ở My Bắc hầu như ai cũng biết dệt quần áo vì trước khi về nhà chồng người con gái được mẹ truyền dạy cho kỹ thuật và từng công đoạn dệt, họ phải tự tay dệt cho mình bộ váy áo mới để mặc trong ngày cưới. Một vài năm gần đây, người Pà Thẻn dệt quần áo ít hơn so với trước, trang phục truyền thống cũng chỉ được mặc vào những ngày lễ, ngày tết, đám cưới… còn lại những ngày thường không mấy ai mặc.
 
Sản phẩm dệt thổ cẩm của người dân tộc Pà Thẻn ở xã Tân Bắc (Quang Bình, Hà Giang). Ảnh: Nguyễn Chiến - TTXVN
 Sản phẩm dệt thổ cẩm của người dân tộc Pà Thẻn ở xã Tân Bắc (Quang Bình, Hà Giang). Ảnh: Nguyễn Chiến - TTXVN

Bà Chẳng Thị Liên, Phó Chủ tịch UBND huyện Quang Bình cho biết, Quang Bình với 12 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó xã Tân Bắc có cộng đồng người dân tộc Pà Thẻn sinh sống đông nhất trên địa bàn huyện. Nhằm giữ gìn các giá trị văn hóa của cộng đồng các dân tộc nói chung và dân tộc Pà Thẻn nói riêng, huyện Quang Bình đã chỉ đạo các đơn vị trường học, các xã, thị trấn tổ chức cho con em học sinh mặc trang phục dân tộc vào thứ Hai hàng tuần. Các em là người dân tộc nào sẽ mặc trang phục của dân tộc đó.

Đối với riêng dân tộc Pà Thẻn là dân tộc rất ít người, lãnh đạo huyện Quang Bình đã có đề xuất với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có sự hỗ trợ nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa của người Pà Thẻn, trong đó có nghề dệt thổ cẩm./.
          Nguyễn Chiến 
TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Sắc màu hội tụ và lan tỏa bản sắc 49 dân tộc tỉnh Lâm Đồng

Sắc màu hội tụ và lan tỏa bản sắc 49 dân tộc tỉnh Lâm Đồng

Chiều 12/12, tại Nhà truyền thống tổ dân phố N’Jriêng (phường Đông Gia Nghĩa), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng tổ chức lễ bế mạc Liên hoan các câu lạc bộ cồng chiêng tỉnh lần thứ nhất, năm 2025 với chủ đề “Sắc màu hội tụ và lan tỏa”.

Độc đáo lễ mừng cơm mới của đồng bào Thái ở Mai Châu

Độc đáo lễ mừng cơm mới của đồng bào Thái ở Mai Châu

Trong không gian nhà sàn trầm ấm thoảng hương lúa mới, lễ cúng mừng cơm mới của đồng bào Thái ở Mai Châu, Phú Thọ từ nhiều đời nay vẫn được gìn giữ như một nghi lễ thiêng liêng. Lễ cúng mừng cơm mới là lời tri ân mùa màng, biểu tượng của văn hóa nông nghiệp lúa nước, là sợi dây gắn kết gia đình, dòng họ, cộng đồng người Thái trong hành trình lao động và gìn giữ bản sắc dân tộc.

Bảo tồn, gìn giữ giá trị Lễ mừng lúa mới của đồng bào Giẻ Triêng

Bảo tồn, gìn giữ giá trị Lễ mừng lúa mới của đồng bào Giẻ Triêng

Từ ngày 4 - 6/12/2025, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp cùng Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi tổ chức truyền dạy và phục dựng Lễ mừng lúa mới của dân tộc Giẻ Triêng, nhằm mục tiêu bảo tồn, gìn giữ những giá trị văn hóa của nghi lễ đặc trưng này, trong bối cảnh có nguy cơ bị mai một theo thời gian.

Tiếp tục khơi dòng chảy văn hóa bản địa đặc sắc của người Ê Đê

Tiếp tục khơi dòng chảy văn hóa bản địa đặc sắc của người Ê Đê

Người Ê Đê sinh sống tại huyện Sông Hinh (tỉnh Phú Yên cũ) nay thuộc các xã: Sông Hinh, Đức Bình, Ea Ly, Ea Bá (tỉnh Đắk Lắk) hiện còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống bản địa đặc sắc, độc đáo. Sau khi sáp nhập địa giới hành chính, chính quyền địa phương đã nỗ lực phát huy những giá trị đó trở thành điểm nhấn trong dòng chảy văn hóa địa phương, tạo thêm nhiều việc làm mới tăng thu nhập cho người Ê Đê thông qua các đề án phát triển du lịch cộng đồng.

Âm vang trống đồng trong đời sống người Lô Lô

Âm vang trống đồng trong đời sống người Lô Lô

Khi ánh mặt trời đầu ngày vừa chạm lên những mái trình tường vàng nơi bản Lô Lô Chải, sương vẫn còn quấn quanh triền núi, tiếng trống đồng bỗng ngân lên - trầm, vang, dội vào vách đá rồi lan ra thung sâu như một luồng sinh khí đánh thức cả cao nguyên. Đấy không chỉ là âm thanh mở đầu của lễ hội, mà là nhịp đập của bao thế hệ người Lô Lô, là lời khẳng định rằng giữa đại ngàn đá xám gió ngàn, bản làng này vẫn giữ trọn linh hồn văn hóa tự ngàn xưa.

Khát vọng vươn lên của xã miền núi Phú Thọ

Khát vọng vươn lên của xã miền núi Phú Thọ

Xã Liên Sơn nằm trong nhóm 5 xã có quy mô lớn nhất tỉnh Phú Thọ, sở hữu địa hình đa dạng, nguồn tài nguyên phong phú và nền văn hóa bản địa giàu bản sắc của đồng bào Mường.

Sắc màu văn hoá của đồng bào Chăm

Sắc màu văn hoá của đồng bào Chăm

Không gian văn hóa đền tháp của đồng bào Chăm tỉnh Khánh Hòa là điểm nhấn đặc sắc nằm trong chuỗi các hoạt động của Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” (18 - 24/11/2025) đang được giới thiệu tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Sơn Tây, Hà Nội).

Sắc màu dân tộc thiểu số ở Bắc Ninh

Sắc màu dân tộc thiểu số ở Bắc Ninh

Tỉnh Bắc Ninh có trên 39 vạn người đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống (chiếm 11,02% dân số toàn tỉnh) với nhiều thành phần dân tộc, trong đó có 7 thành phần dân tộc thiểu số chủ yếu gồm: Nùng, Tày, Sán Dìu, Hoa, Cao Lan, Sán Chí, Dao (chiếm 97,78% tổng số người dân tộc thiểu số). Mỗi dân tộc có trang phục, tập quán riêng tạo sự khác biệt và đa dạng văn hóa cho vùng đất này.

Quảng bá thương hiệu trà Shan tuyết

Quảng bá thương hiệu trà Shan tuyết

Ngày 5/11, tại Nhà văn hóa Trung tâm, phường An Tường (Tuyên Quang), Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang tổ chức Hội thi sản phẩm trà Shan tuyết và kỹ thuật pha chế trà năm 2025.

Lễ hội Cơm mới Đền Đông Cuông

Lễ hội Cơm mới Đền Đông Cuông

Hằng năm, vào ngày Mão tháng 9 âm lịch, chính quyền và nhân dân xã Đông Cuông, tỉnh Lào Cai rộn ràng tổ chức Lễ hội Cơm mới Đền Đông Cuông. Đây là hoạt động truyền thống nhằm tổng kết một năm lao động, sản xuất, những người con quê hương, du khách bày tỏ lòng tri ân với Mẫu Thượng Ngàn, các đấng siêu nhiên phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Tranh tài ở 8 môn thể thao dân tộc đặc sắc

Tranh tài ở 8 môn thể thao dân tộc đặc sắc

Sáng 23/10, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên tổ chức Khai mạc Hội thi thể thao các dân tộc thiểu số tỉnh, năm 2025. Sự kiện là hoạt động thiết thực nhằm chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Điện Biên lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030; hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/1945 - 23/11/2025) và 80 năm Ngày Thể thao Việt Nam (27/3/1946 - 27/3/2026).

Độc đáo lễ cưới truyền thống của người Dao Tiền ở Bản Sưng

Độc đáo lễ cưới truyền thống của người Dao Tiền ở Bản Sưng

Giữa nhịp sống hiện đại đang lan tỏa tới từng bản làng vùng cao, người Dao Tiền ở Bản Sưng, xã Cao Sơn (huyện Đà Bắc, Hòa Bình cũ, nay thuộc tỉnh Phú Thọ) vẫn bền bỉ gìn giữ những giá trị văn hóa cổ truyền, trong đó có nghi lễ cưới, một trong những nét sinh hoạt văn hóa đặc sắc, phản ánh sâu sắc đời sống tinh thần, tín ngưỡng và đạo lý của cộng đồng.

Lễ rước y trang Katê: Sợi chỉ đỏ thắt chặt tình đoàn kết Chăm – Raglai

Lễ rước y trang Katê: Sợi chỉ đỏ thắt chặt tình đoàn kết Chăm – Raglai

Chiều 20/10/2025, khoảnh khắc thiêng liêng và xúc động nhất trước thềm lễ hội Katê chính là khi cộng đồng người Chăm làng Hữu Đức (Phước Hữu, Khánh Hòa) trang trọng đón nhận y trang từ người anh em Raglai. Đây không chỉ là một nghi lễ, mà còn là một minh chứng sống động cho mối giao hảo bền chặt, độc đáo đã được trao truyền qua nhiều thế hệ trên mảnh đất đầy nắng và gió. 

Thăm hỏi, chúc tết Katê đồng bào dân tộc Chăm theo đạo Bàlamôn

Thăm hỏi, chúc tết Katê đồng bào dân tộc Chăm theo đạo Bàlamôn

Nhân dịp Tết Katê năm 2025, trong 2 ngày 14 - 15/10, đoàn công tác Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lâm Đồng do ông Nguyễn Phú Nghĩ, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh làm Trưởng đoàn đã đến thăm, chúc tết Katê và tặng quà đồng bào dân tộc Chăm theo đạo Bàlamôn tại nhiều địa phương trong tỉnh.

Nguyên liệu chế biến canh Samlor Korko chủ yếu từ thực vật thiên nhiên, dễ tìm và sẵn có quanh nhà.

Độc đáo món canh Samlor Korko mang đậm hương vị Khmer

Nhắc đến ẩm thực của đồng bào Khmer Nam Bộ, không thể không kể đến những món đặc sản quen thuộc như bún nước lèo, bánh xèo, bánh cống hay bánh bò thốt nốt. Trong đó, canh Samlor Korko được xem là món ăn truyền thống lâu đời, thể hiện rõ nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của người Khmer.

Giữ hồn văn hóa qua từng đường kim, mũi chỉ trang phục dân tộc Mông

Giữ hồn văn hóa qua từng đường kim, mũi chỉ trang phục dân tộc Mông

Đồng bào Mông là một trong 3 dân tộc chiếm phần lớn dân số tỉnh Điện Biên. Trong đời sống văn hóa của đồng bào, trang phục không chỉ là nhu cầu mặc hằng ngày mà còn là một thành tố văn hóa quan trọng, được nhiều thế hệ gìn giữ, trao truyền như phần hồn cốt của dân tộc.