Bảo tồn và gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc Thái

Bảo tồn và gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc Thái
Từ đam mê các làn điệu dân ca Thái, nhiều em nhỏ tại bản Cằng đã tham gia Câu lạc bộ nhằm bảo tồn và gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc Thái. Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN
Từ đam mê các làn điệu dân ca Thái, nhiều em nhỏ tại bản Cằng đã tham gia Câu lạc bộ nhằm bảo tồn và gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc Thái. Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN

Đều đặn tối thứ 7 hàng tuần, các thành viên của Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng, xã Môn Sơn, huyện Con Cuông (Nghệ An) lại tập trung tại nhà văn hóa cộng đồng bản Cằng để cùng nhau chuyện trò, tập đàn và tập hát các làn điệu dân ca Thái. Tại đây, người già nhất đã 65 tuổi, người trẻ nhất là 8 tuổi song đều có điểm chung là say mê những làn điệu dân ca Thái. Trong ngôi nhà sàn rộng hơn 50m2, từng giọng hát ấm và truyền cảm của các thành viên trong Câu lạc bộ cùng hòa âm với những nhạc cụ của đồng bào dân ca Thái, cứ thế vang khắp bản làng Cằng, làm say đắm lòng người.
 
Một buổi tập của Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng. Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN
Một buổi tập của Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng.
Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN

Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng được thành lập ngày 5/2/2010, ban đầu với chỉ có 14 thành viên, sau 8 năm thành lập, đến nay Câu lạc bộ có hơn 40 thành viên. Từ sự hướng dẫn, truyền dạy nhiệt tình của những người đi trước đã truyền lửa đam mê cho các thành viên trẻ trong Câu lạc bộ nên các buổi tập luôn diễn ra rất sôi nổi, các tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc dân tộc Thái được các thành viên trong Câu lạc bộ dàn dựng và biểu diễn một cách công phu, chất lượng.
 
Nghệ nhân ưu tú Lương Văn Nghiệp (62 tuổi), Chủ nhiệm Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng cho biết: Ngay từ khi còn rất nhỏ, tôi thường chăm chú ngồi nghe ông, bà mình hát dân ca Thái sau những ngày mùa vất vả hay trong các lễ hội làng. Thấy tôi đam mê ca hát, ông bà và các nghệ nhân đi trước đã dìu dắt, chỉ bảo cho tôi những giai điệu của dân ca Thái như điệu khắp, điệu lăm, điệu rua… Khi mới 15 tuổi, tôi đã chơi được thành thạo nhiều loại nhạc cụ của đồng bào dân tộc Thái. Nhận thấy các làn điệu dân ca của đồng bào dân tộc Thái ngày càng bị mai một, tôi và nhiều người đam mê làn điệu dân ca Thái đã thành lập Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng với mong muốn gìn giữ và phát huy nét đẹp làn điệu dân ca Thái. Từ đó, ngôi nhà của tôi tại bản Cằng luôn có người lui tới cùng tập đàn, tập hát; những thắc mắc của mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ đều được tôi giải đáp tận tình thấu đáo.

Tại các dịp lễ hội, cuộc thi biểu diễn văn nghệ tại địa phương, những điệu lăm, điệu khắp như: Tôn kinh dặm, khắp chúc tuổi, khắp cầu hôn, chuyện ngày mùa, mừng lúa mới… lại vang lên làm nức lòng tất cả người nghe từ người già đến trẻ nhỏ. Sự lớn mạnh của Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng đã làm cho phong trào văn hóa văn nghệ tại địa phương phát triển ngày càng sâu rộng. Trong thôn bản Cằng, những giai điệu dân ca Thái vẫn vang lên đều đặn mỗi ngày khiến đời sống tinh thần của bà con nhân dân ngày càng được nâng lên.

Em Lô Văn Huân, thành viên nhỏ tuổi nhất trong Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng cho biết: Em năm nay mới 8 tuổi nhưng rất thích hát và đã thuộc rất nhiều làn điệu dân ca Thái. Em đã tham gia Câu lạc bộ được hai năm. Tại đây, các ông bà, cô chú đã chỉ dạy cho em hát, múa các làn điệu dân ca Thái; giải  thích tận tình những thắc mắc cho em về nguồn gốc, ý nghĩa của từng làn điệu dân ca Thái, từ đó đã truyền lửa đam mê trong tâm hồn em.

Sau những buổi tập luyện, Câu lạc bộ còn thường xuyên tổ chức thi giọng hát hay để chọn ra các giọng hát tốt nhất tham gia biểu diễn tại các cuộc thi, các hội diễn, các dịp kỷ niệm ngày lễ lớn của dân tộc. Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ cũng thường xuyên kết nối với Câu lạc bộ đàn hát dân ca Thái ở bàn Xiềng và bản Tân Sơn, bản Nam Sơn để tổ chức các cuộc thi, các buổi giao lưu giữa các câu lạc bộ trong địa phương với nhau, từ đó các thành viên trong các câu lạc bộ có dịp để trao đổi kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau hơn.
 
Một buổi tập của Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng. Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN
Một buổi tập của Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng.
Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN

Tại Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng, nhiều thành viên còn biết sáng tác những giai điệu thật hay gắn với đời sống thực tiễn. Riêng Chủ nhiệm Câu lạc bộ Lương Văn Nghiệp đã sáng tác nhiều làn điệu dân ca Thái như: Bài đồng giao của tộc người Đan Lai, bài tấu nhạc cụ dân tộc và nhiều ca khúc hát về không khí rộn vui ngày mùa gặt hái, ca ngợi tình yêu trai gái, ca ngợi sự đổi thay của quê hương đất nước. Với ca từ giản dị, trong sáng, gần gũi với đời sống hàng ngày, những ca khúc của ông Lương Văn Nghiệp sáng tác thường được nhiều người biết đến và hát trong các cuộc thi, các buổi biểu diễn tại địa phương. Ngoài ra, ông Nghiệp cũng dành khá nhiều thời gian để tìm kiếm, sưu tầm và lưu giữ những nhạc cụ dân tộc Thái như: Khèn bè, pí (sáo), xí xa lo (nhị), đàn tính…

Để gìn giữ và lan tỏa các làn điệu dân ca Thái, năm 2015, các thành viên trong Câu lạc bộ dân ca Thái bản Cằng đã mở lớp sản xuất và sử dụng nhạc cụ dân tộc Thái. Lớp học chỉ diễn ra trong 1 tháng nhưng đã giảng dạy và giới thiệu cho hơn 30 học sinh Tiểu học và Trung học cơ sở tại bản Cằng những nhạc cụ dân tộc Thái, những làn điệu dân ca Thái. Năm 2014, Câu lạc bộ dân ca Thái bản Cằng được Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An công nhận là mô hình văn hóa tiến tiến cấp tỉnh; Chủ nhiệm Câu lạc bộ ông Lương Văn Nghiệp được công nhận là Nghệ nhân ưu tú năm 2015, ông là Nghệ nhân duy nhất tại huyện Con Cuông cho đến nay.
Con Cuông là huyện miền núi vùng cao biên giới của tỉnh Nghệ An có 7 dân tộc anh em sinh sống, trong đó đồng bào dân tộc Thái chiếm 75%. Để bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thái, từ năm 2008 đến nay, huyện Con Cuông đã thành lập nhiều Câu lạc bộ dân ca, dân vũ Thái tại nhiều bản thuộc các xã Môn Sơn, Bồng Khê, Yên Khê, Lục Dạ… Thực hiện Đề án bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thái, huyện Con Cuông đã có chính sách riêng để phát triển các câu lạc bộ văn hóa dân tộc như: hỗ trợ về kinh phí hoạt động, hỗ trợ xây dựng các câu lạc bộ và hỗ trợ trong việc tổ chức các chương trình, truyền dạy các làn điệu dân ca, dân vũ hay mở các lớp dạy nhạc cụ.

Ông Nguyễn Xuân Nam, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Con Cuông (Nghệ An) cho biết: Đề án bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thái được gắn với chủ trương xây dựng và phát triển du lịch của huyện. Đến nay, toàn huyện Con Cuông đã xây dựng được 19 Câu lạc bộ dân ca nhạc cụ dân tộc Thái; trong đó hoạt động hiệu quả nhất phải kể đến Câu lạc bộ nghệ thuật dân ca Thái bản Cằng. Cùng với việc gìn giữ, phát huy, quảng bá bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Thái, các Câu lạc bộ dân ca Thái còn tham gia vào các chương trình phục vụ du khách tại các điểm du lịch cộng đồng. Việc chú trọng công tác sưu tầm, khôi phục lại việc bảo tồn và giữ gìn văn hóa phi vật thể và vật thể, bảo tồn các làn điệu dân ca, điệu múa, lễ hội như: lễ mừng lúa mới, xăng khan, hội cầu mùa… góp phần quan trọng nâng cao đời sống tinh thần của bà con thôn bản, xóa bỏ các tập tục lạc hậu, xây dựng đời sống văn hóa dân cư ở cơ sở.
Tá Chuyên
TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Đồng bào dân tộc S’tiêng với kho tàng văn hóa phong phú đang đứng trước thách thức trong việc gìn giữ và truyền dạy cho thế hệ mai sau. Trước thực trạng này, tại Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo (xã Bom Bo, tỉnh Đồng Nai), chính quyền địa phương đang nỗ lực thắp lại ngọn lửa truyền thống, đánh thức tình yêu và ý thức bảo tồn văn hóa trong mỗi người trẻ.

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Ngày 14/7, tại xã Khổng Lào, Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu và UBND xã Khổng Lào tổ chức Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2025 cho tỉnh Lai Châu.

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Với đồng bào Mông ở vùng cao Lào Cai, cây khèn là nhạc cụ truyền thống quan trọng và độc đáo không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Nghệ thuật chế tác khèn đã trở thành nghề truyền thống quan trọng được người Mông nơi rẻo cao gìn giữ và quảng bá sản phẩm tới du khách trong, ngoài nước.

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Tại Bạc Liêu, đồng bào dân tộc Khmer có trên 78.000 người, chiếm 7,6% dân số. Đồng bào nơi đây có đời sống tinh thần phong phú với những ngôi chùa Khmer kiến trúc lộng lẫy, các loại hình nghệ thuật truyền thống và nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Vĩnh Phúc hiện là một trong nhiều địa phương trên cả nước có mức sinh chênh lệch giữa các vùng, đối tượng ngày càng lớn. Trước tình hình đó, tỉnh đã nỗ lực triển khai các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; từ đó đạt mức sinh thay thế, góp phần ổn định quy mô dân số.

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang Lưu Văn Phi cho biết: Hiện nay, tỉnh nỗ lực khai thác những tiềm năng và thế mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh; tích cực nắm bắt cơ hội, mở rộng thị trường, nhằm đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu bền vững, thu hút ngoại tệ.

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

Ngày 6/6, UBND tỉnh Lai Châu và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã ký kết thỏa thuận hợp tác đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh giai đoạn 2025 - 2030.

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Ngày 4/6, tại tỉnh Sóc Trăng, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ phối hợp tổ chức Hội nghị đóng góp ý kiến vào dự thảo Đề án sắp xếp, hợp nhất Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng 3 tỉnh, thành phố (hội nghị lần thứ 3).

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Trong những ngày đầu tháng này, các phương tiện truyền thông Campuchia đăng tải nhiều chủ đề bài viết đính kèm hình ảnh đa dạng, giới thiệu về cuộc sống mới với nhiều khởi sắc, đổi thay toàn diện trong vùng đồng bào Khmer tại các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang Trần Hoàng Nhật Nam, nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp, địa phương đã tổ chức được mạng lưới 198 hợp tác xã nông nghiệp - thủy sản, thu hút gần 55.000 thành viên; giải quyết công ăn việc làm cho gần 2.000 lao động. Đến đầu tháng 6/2025, các hợp tác xã trên lĩnh vực nông nghiệp - thủy sản đã đạt doanh thu khoảng 140 tỷ đồng, tăng gần 25% so với cùng kỳ năm trước.

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Ngày 30/5, tại Sóc Trăng, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội nghị tổng kết công tác thi đua khen thưởng Cụm thi đua số 6 (gồm 10 địa phương: Vĩnh Long, Trà Vinh, Long An, Kiên Giang, An Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng và thành phố Cần Thơ) về công tác dân tộc.

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Được thành lập từ năm 2019, mô hình “Họ đạo bình yên - Gia đình hạnh phúc” ở buôn B’laosire thuộc tổ dân phố 14, phường B’Lao (thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng) được đánh giá cao bởi tính hiệu quả. Từ nhiều năm qua, mô hình góp phần bảo đảm an ninh trật tự, người dân tập trung làm ăn phát triển kinh tế, hàng chục hộ vươn lên thoát nghèo, Họ đạo được Bộ Công an khen thưởng vào năm 2024.

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Chiếc áo mộc mạc, được làm từ những tàu lá cọ khô, không chỉ là vật dụng che mưa nắng quen thuộc của người dân thôn Yên Lạc (xã Quang Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) suốt hàng trăm năm, mà còn là biểu tượng của sự cần cù, khéo léo và nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc. Giữa nhịp sống hối hả, nghề chằm áo tơi truyền thống vẫn được người dân lặng lẽ “giữ lửa”, trao truyền qua bao thế hệ, bảo tồn một phần hồn quê hương trong từng sợi lá.

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Đồng bào dân tộc Hà Nhì có nhiều phong tục đặc sắc, trong đó có Tết mùa mưa (Dế Khừ Chà) là một trong bảy Tết trong năm theo phong tục cổ truyền của người Hà Nhì.

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Vào độ xuân về khi hoa ban nở trắng rừng, người Xinh Mun ở Sơn La lại tổ chức Lễ Mạng Ma – một nghi lễ tâm linh truyền thống cầu sức khỏe, giải hạn, thể hiện niềm tin sâu sắc vào sự kết nối giữa con người với thần linh, tổ tiên và vạn vật thiên nhiên.

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Dân tộc Lự là một trong những dân tộc rất ít người có số dân dưới 10 nghìn người hiện đang sinh sống chủ yếu ở huyện Tam Đường và huyện Sìn Hồ tỉnh Lai Châu, đã từ lâu, tục nhuộm răng đen của phụ nữ dân tộc Lự là một trong những nét văn hóa đặc trưng. Hiện, các cấp ủy, chính quyền huyện tăng cường tuyên truyền vận động người dân tiếp tục truyền dậy, phát huy những giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc Lự trước nguy cơ bị mai một.

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Trong khuôn khổ các hoạt động của Ngày Văn hoá các dân tộc Việt Nam (19/4), tại Làng Văn hoá – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Ê Đê đã tái hiện nghi lễ trưởng thành đặc sắc của dân tộc mình.

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Cao Bằng, một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Một trong những món ăn truyền thống nổi bật của người Tày, người Nùng ở đây là bánh Khẩu Sli, món bánh mang đậm hương vị quê hương và được người dân nơi đây coi là món quà tuyệt vời trong những dịp lễ, Tết.

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Đồng bào Raglai sở hữu một kho tàng tri thức dân gian đồ sộ, từ sử thi, truyện cổ, dân ca đến luật tục… Không chỉ vậy, đồng bào còn lưu giữ nhiều lễ hội dân gian đặc sắc như Lễ ăn mừng đầu lúa mới, lễ bỏ mả, các nghi lễ vòng đời… Trong đó lễ ăn mừng đầu lúa mới đã được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, khẳng định gái trị văn hóa sâu sắc và vai trò quan trọng trong đời sống, tinh thần của cộng đồng người Ragalai.

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Ẩm thực của người Jrai ở Gia Lai luôn độc đáo với những món ăn ngon, dân dã, đậm nét truyền thống. Trong số đó, món cà đắng lòng gà bọc lá chuối nổi bật như một biểu tượng của sự sáng tạo và gắn kết với thiên nhiên.