Lễ cúng cầu mưa của đồng bào J’rai ở Phú Thiện, Gia Lai

Lễ cúng cầu mưa của đồng bào J’rai ở Phú Thiện, Gia Lai
Một nghi thức trong Lễ cúng cầu mưa của người J'rai. Ảnh: Hoài Nam – TTXVN
Một nghi thức trong Lễ cúng cầu mưa của người J'rai. Ảnh: Hoài Nam – TTXVN

Với nền văn hóa bản địa lâu đời, người Tây Nguyên có rất nhiều lễ tế mang đầy ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Lễ cúng cầu mưa là tín ngưỡng nông nghiệp điển hình, gắn bó mật thiết với đời sống sản xuất của bà con. Lễ cúng cầu mưa được bà con tổ chức đúng vào ngày 30/4 hàng năm – khoảng tháng Ba âm lịch. Đây cũng là giai đoạn cao điểm của mùa khô, thường xảy ra hạn hán gay gắt, khốc liệt. Vì lẽ đó, bà con J’rai ở Phú Thiện lại rộn ràng chung tay chuẩn bị lễ vật để cúng cầu mưa.

Thời điểm diễn ra Lễ cúng cầu mưa cũng là lúc lúa đã được bà con thu hoạch chất đầy trong kho, rượu ghè được các phụ nữ vào rừng hái lá về làm men ủ đã thơm lừng. Đây cũng là thời gian rảnh rỗi nhất trong năm. Trước khi diễn ra Lễ lớn, bà con J’rai trong vùng nhất thiết phải hoàn thành 3 Lễ nhỏ, gồm cúng xua đuổi tà ma, dịch gia súc, gia cầm quanh làng; cúng bến nước tại sông Ayun và cúng làng.

Ngày tổ chức Lễ lớn, ngay từ sáng sớm, được sự phân công của già làng, trai trẻ trong làng rộn ràng chặt tre, vót nứa trang trí nơi cúng tế thần linh và các Pơtao Apui (Vua Lửa) bất tử. Những ghè rượu ngon nhất, thơm nhất cũng được dân làng cõng đến để dâng lên thần linh. Bước vào phần Lễ, phụ tá thứ nhất đời Vua Lửa thứ 14 Rơ Lan Hieo và các cộng sự của mình dâng lễ vật rượu, thịt và gạo, thành kính khấn Yàng, cầu những điều tốt đẹp nhất, mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu đến với dân làng.

“Lễ cúng cầu mưa có tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống tinh thần của bà con, bởi các thần linh sẽ che chở, ban cho sức khỏe, mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc” – ông Rơ Lan Hieo chia sẻ.

Tương truyền, các Pơtao Apui (Vua Lửa) cùng với quyền năng của “Thanh gươm thần”- là báu vật mà mình nắm giữ có sức mạnh phi thường, có thể liên hệ với thần linh để hô mưa gọi gió, điều khiển thời tiết cho mùa màng tốt tươi, dân làng no ấm. Các Vua Lửa còn liên kết với tộc trưởng các vùng và cùng nhân dân chống lại các thế lực ngoại xâm để bảo vệ bình yên cho buôn làng.

Sau khi hoàn tất các thủ tục khấn thần linh, già trẻ, gái trai trong làng cùng hòa mình say men rượu cần chuếnh choáng, nối vòng xoang nhịp nhàng trong không gian cồng chiêng rộn rã, đầy quyến rũ đến vô tận. Sau Lễ cúng, bà con bước vào vụ mùa mới vui vẻ, lạc quan và tràn đầy hy vọng về một cuộc sống no ấm, hạnh phúc.

Ông Rơmah Thuyn, Phó Chủ tịch xã Ayun Hạ cho biết, xác định tầm quan trọng của Lễ cúng cầu mưa đối với ba làng sở tại nói riêng và dân tộc tại Tây Nguyên nói chung trong việc cầu được mưa thuận gió hòa, để bà con nhân dân canh tác nông nghiệp được thuận lợi, mùa màng bội thu, chính quyền địa phương đã phối hợp cùng các ban, ngành, đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền đến tận các thôn, làng, để bà con nhân dân hiểu được giá trị và ý nghĩa của hoạt động này.

“Tuyên truyền cho bà con hiểu được tầm quan trọng bản sắc văn hóa của dân tộc mình, giữ gìn các bản sắc đó để mai này, các thế hệ con, cháu biết được rằng ở thôn, làng mình có các đời vua, các đời Ơi, ban cho dân làng những cơn mưa, cho dân làng được may mắn, cho cuộc sống yên bình. Tất cả bà con nơi đây đều là con cháu của Vua Lửa và mọi người phải coi trọng nơi đây, xem nơi đây như nơi thiêng liêng nhất”, ông Rơmah Thuyn cho biết thêm.

Ông Võ Thanh Lâm, Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin huyện Phú Thiện chia sẻ, sau khi có quyết định của Trung ương về việc công nhận Plei Ơi là Khu di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1993, huyện Phú Thiện (kể từ khi thành lập năm 2007 đến nay) đã có sự quan tâm, đề nghị tỉnh đầu tư các công trình, hạng mục nhà dài để lưu trữ hay nhà cất gương của Vua Lửa. Bên cạnh đó, từ năm 2016 đến nay, huyện đã ban hành đến các cấp tổ chức và duy trì lễ cầu mưa, năm 2019 tổ chức từ cấp xã.

“Sắp tới đây sẽ có một công trình trị giá trên 3 tỷ đồng do Trung ương đầu tư tại khu vực làng Plei Ơi để tiếp tục duy trì truyền thống lễ cầu mưa của Vua Lửa hàng năm, với ý nghĩa lễ cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu cho người đồng bào, đặc biệt là đồng bào ở khu vực Tây Nguyên. Đây là một lễ hội truyền thống của chúng ta đang bảo tồn, giữ gìn, phát huy và năm 2020, dự kiến của huyện sẽ tổ chức thành Lễ hội cấp huyện”, ông Võ Thanh Lâm nhấn mạnh.

Ngày 8/6/2015, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch chính thức công nhận “Lễ cúng cầu mưa" của người J'rai là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Theo đó, nghi lễ này được chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm bảo tồn gắn với phát triển du lịch, nhằm lưu giữ nét văn hóa tín ngưỡng độc đáo của đồng bào J'rai nơi đây. Song hành với Lễ cúng cầu mưa, huyện Phú Thiện còn tổ chức nhiều hoạt động khác như: Hội thi văn hóa thể thao, trưng bày giới thiệu, quảng bá các sản phẩm đặc trưng về nông nghiệp, ẩm thực, văn hóa của địa phương để du khách đến tìm hiểu và trải nghiệm.
Nguyễn Hoài Nam
TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Đồng bào dân tộc S’tiêng với kho tàng văn hóa phong phú đang đứng trước thách thức trong việc gìn giữ và truyền dạy cho thế hệ mai sau. Trước thực trạng này, tại Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo (xã Bom Bo, tỉnh Đồng Nai), chính quyền địa phương đang nỗ lực thắp lại ngọn lửa truyền thống, đánh thức tình yêu và ý thức bảo tồn văn hóa trong mỗi người trẻ.

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Ngày 14/7, tại xã Khổng Lào, Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu và UBND xã Khổng Lào tổ chức Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2025 cho tỉnh Lai Châu.

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Với đồng bào Mông ở vùng cao Lào Cai, cây khèn là nhạc cụ truyền thống quan trọng và độc đáo không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Nghệ thuật chế tác khèn đã trở thành nghề truyền thống quan trọng được người Mông nơi rẻo cao gìn giữ và quảng bá sản phẩm tới du khách trong, ngoài nước.

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Tại Bạc Liêu, đồng bào dân tộc Khmer có trên 78.000 người, chiếm 7,6% dân số. Đồng bào nơi đây có đời sống tinh thần phong phú với những ngôi chùa Khmer kiến trúc lộng lẫy, các loại hình nghệ thuật truyền thống và nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Vĩnh Phúc hiện là một trong nhiều địa phương trên cả nước có mức sinh chênh lệch giữa các vùng, đối tượng ngày càng lớn. Trước tình hình đó, tỉnh đã nỗ lực triển khai các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; từ đó đạt mức sinh thay thế, góp phần ổn định quy mô dân số.

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang Lưu Văn Phi cho biết: Hiện nay, tỉnh nỗ lực khai thác những tiềm năng và thế mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh; tích cực nắm bắt cơ hội, mở rộng thị trường, nhằm đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu bền vững, thu hút ngoại tệ.

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

Ngày 6/6, UBND tỉnh Lai Châu và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã ký kết thỏa thuận hợp tác đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh giai đoạn 2025 - 2030.

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Ngày 4/6, tại tỉnh Sóc Trăng, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ phối hợp tổ chức Hội nghị đóng góp ý kiến vào dự thảo Đề án sắp xếp, hợp nhất Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng 3 tỉnh, thành phố (hội nghị lần thứ 3).

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Trong những ngày đầu tháng này, các phương tiện truyền thông Campuchia đăng tải nhiều chủ đề bài viết đính kèm hình ảnh đa dạng, giới thiệu về cuộc sống mới với nhiều khởi sắc, đổi thay toàn diện trong vùng đồng bào Khmer tại các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang Trần Hoàng Nhật Nam, nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp, địa phương đã tổ chức được mạng lưới 198 hợp tác xã nông nghiệp - thủy sản, thu hút gần 55.000 thành viên; giải quyết công ăn việc làm cho gần 2.000 lao động. Đến đầu tháng 6/2025, các hợp tác xã trên lĩnh vực nông nghiệp - thủy sản đã đạt doanh thu khoảng 140 tỷ đồng, tăng gần 25% so với cùng kỳ năm trước.

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Ngày 30/5, tại Sóc Trăng, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội nghị tổng kết công tác thi đua khen thưởng Cụm thi đua số 6 (gồm 10 địa phương: Vĩnh Long, Trà Vinh, Long An, Kiên Giang, An Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng và thành phố Cần Thơ) về công tác dân tộc.

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Được thành lập từ năm 2019, mô hình “Họ đạo bình yên - Gia đình hạnh phúc” ở buôn B’laosire thuộc tổ dân phố 14, phường B’Lao (thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng) được đánh giá cao bởi tính hiệu quả. Từ nhiều năm qua, mô hình góp phần bảo đảm an ninh trật tự, người dân tập trung làm ăn phát triển kinh tế, hàng chục hộ vươn lên thoát nghèo, Họ đạo được Bộ Công an khen thưởng vào năm 2024.

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Chiếc áo mộc mạc, được làm từ những tàu lá cọ khô, không chỉ là vật dụng che mưa nắng quen thuộc của người dân thôn Yên Lạc (xã Quang Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) suốt hàng trăm năm, mà còn là biểu tượng của sự cần cù, khéo léo và nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc. Giữa nhịp sống hối hả, nghề chằm áo tơi truyền thống vẫn được người dân lặng lẽ “giữ lửa”, trao truyền qua bao thế hệ, bảo tồn một phần hồn quê hương trong từng sợi lá.

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Đồng bào dân tộc Hà Nhì có nhiều phong tục đặc sắc, trong đó có Tết mùa mưa (Dế Khừ Chà) là một trong bảy Tết trong năm theo phong tục cổ truyền của người Hà Nhì.

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Vào độ xuân về khi hoa ban nở trắng rừng, người Xinh Mun ở Sơn La lại tổ chức Lễ Mạng Ma – một nghi lễ tâm linh truyền thống cầu sức khỏe, giải hạn, thể hiện niềm tin sâu sắc vào sự kết nối giữa con người với thần linh, tổ tiên và vạn vật thiên nhiên.

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Dân tộc Lự là một trong những dân tộc rất ít người có số dân dưới 10 nghìn người hiện đang sinh sống chủ yếu ở huyện Tam Đường và huyện Sìn Hồ tỉnh Lai Châu, đã từ lâu, tục nhuộm răng đen của phụ nữ dân tộc Lự là một trong những nét văn hóa đặc trưng. Hiện, các cấp ủy, chính quyền huyện tăng cường tuyên truyền vận động người dân tiếp tục truyền dậy, phát huy những giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc Lự trước nguy cơ bị mai một.

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Trong khuôn khổ các hoạt động của Ngày Văn hoá các dân tộc Việt Nam (19/4), tại Làng Văn hoá – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Ê Đê đã tái hiện nghi lễ trưởng thành đặc sắc của dân tộc mình.

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Cao Bằng, một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Một trong những món ăn truyền thống nổi bật của người Tày, người Nùng ở đây là bánh Khẩu Sli, món bánh mang đậm hương vị quê hương và được người dân nơi đây coi là món quà tuyệt vời trong những dịp lễ, Tết.

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Đồng bào Raglai sở hữu một kho tàng tri thức dân gian đồ sộ, từ sử thi, truyện cổ, dân ca đến luật tục… Không chỉ vậy, đồng bào còn lưu giữ nhiều lễ hội dân gian đặc sắc như Lễ ăn mừng đầu lúa mới, lễ bỏ mả, các nghi lễ vòng đời… Trong đó lễ ăn mừng đầu lúa mới đã được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, khẳng định gái trị văn hóa sâu sắc và vai trò quan trọng trong đời sống, tinh thần của cộng đồng người Ragalai.

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Ẩm thực của người Jrai ở Gia Lai luôn độc đáo với những món ăn ngon, dân dã, đậm nét truyền thống. Trong số đó, món cà đắng lòng gà bọc lá chuối nổi bật như một biểu tượng của sự sáng tạo và gắn kết với thiên nhiên.