Thạch đen Cao Bằng – Hương vị mát lành của núi rừng

Giữa không gian hùng vĩ của núi rừng Đông Bắc, tỉnh Cao Bằng không chỉ nổi bật bởi cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ, mà còn ghi dấu trong lòng du khách bởi những đặc sản dân dã, đậm đà bản sắc. Một trong số đó chính là thạch đen Cao Bằng – món ăn giản dị nhưng chất chứa tinh hoa của đất trời và bàn tay người bản địa.

thach-den-cb-9.jpg
Món ăn dân dã của quê hương, thạch đen của huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng đã trở thành đặc sản được du khách yêu thích. Ảnh: Hương Hiền.

Thạch đen được chế biến từ cây thạch đen còn có tên gọi khác là cây Tiên Thảo hay Sương Sáo một loại thảo mộc mọc phổ biến ở vùng núi cao, đặc biệt là tại huyện Thạch An, Cao Bằng. Loại cây này là cây thân cỏ, chiều cao trung bình từ 40-60cm. Đây là giống cây trồng ngắn ngày, chỉ 4 tháng là có thể thu hoạch. Trồng thạch đen không quá khó, chỉ cần áp dụng đúng kỹ thuật, chịu khó chăm bón là cây sẽ phát triển tốt. Cây dễ trồng ở nhiều địa hình khác nhau, có thể trồng dưới ruộng, trên nương, bìa rừng hoặc xen canh với các cây trồng khác nhau và cho thu hái quanh năm. Thạch đen là cây trồng chủ lực để phát triển kinh tế của huyện Thạch An, nơi đây cây sinh trưởng tốt trong điều kiện khí hậu mát mẻ, đất đai màu mỡ, mang lại chất lượng lá thơm ngon và dược tính cao. Đó cũng là lý do thạch đen nơi đây có mùi thơm nhẹ, màu đen óng, độ dẻo mịn và vị thanh mát đặc trưng mà không nơi nào có được.

thach-den-cb-2.jpg
Để tạo ra sản phẩm thạch đen an toàn, cơ sở sản xuất thạch đen Đinh Tuyên luôn sử dụng những nguyên liệu đảm bảo chất lượng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Chủ động liên kết với các hộ dân trên địa bàn xây dựng vùng sản xuất trông cây theo hướng hữu cơ, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Ảnh: Hương Hiền
thach-den-cb-7.jpg
Những nguyên liệu phụ làm thạch đen như đường, bột năng đảm bảo chất lượng, có nguồn gốc tem mác xuất xứ rõ ràng. Ảnh: Hương Hiền

Cây thạch đen được trồng và thu hoạch tại huyện Thạch An, nơi có khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp, cho ra lá thạch chất lượng cao. Lá cây sau khi thu hoạch được nấu nhừ, lọc lấy nước cốt, sau đó pha cùng bột năng và đường, đun sôi đến khi sánh lại và trong suốt. Quá trình này đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo, đảm bảo giữ nguyên hương vị tự nhiên và chất lượng tốt nhất.

Không những thơm ngon mà đây là món ăn có rất nhiều dinh dưỡng và có tác dụng điều trị một số loại bệnh như: giải độc, thanh mát. Đặc biệt, trong những ngày hè oi bức được ăn một bát thạch đen thì quả là điều tuyệt vời. Theo dân gian lá thạch đen Cao Bằng mát nên được đánh giá là thần dược với sức khỏe. Không những thế, thành phần các chất có trong lá thạch đen còn có tác dụng hạ thấp nồng độ cholesterol có trong cơ thể, làm giãn nở mạch máu. Ngoài ra, tác dụng của thạch đen Cao Bằng còn phải kể đến đó là tác dụng mát gan, thanh nhiệt, ổn định huyết áp, rất tốt đối với những bệnh nhân tiểu đường.

thach-den-cb-8.jpg
Bắc nồi cây thạch đã nhừ ra để nguội, đổ nước vào túi vải sạch, vắt lọc lấy nước bỏ bã. Ảnh: Hương Hiền

Bên cạnh đó chúng ta phải kể đến công dụng ngăn ngừa lão hóa, giúp đẹp da của thạch đen Cao Bằng đối với chị em phụ nữ. chúng ta có thể kết hợp thạch đen Cao Bằng cùng nhiều nguyên liệu khác nhau để tạo ra các món ăn thơm ngon, bổ dưỡng không thể chối từ. Chẳng hạn, chúng ta có thể kể tên một số món ăn như: thạch đen nước đường, thạch đen hạt é nước cốt dừa, chè sen thạch đen Cao Bằng, tào phớ thạch đen chân trâu.

Sản phẩm thạch đen của Cao Bằng được nhiều người biết đến với hương vị đặc biệt thơm ngon, thanh mát, có tác dụng giải nhiệt tốt với nhiều dược tính có lợi cho sức khoẻ của con người. Nhiều cơ sở sản xuất thạch đen đã đăng ký thương hiệu và đạt tiêu chuẩn OCOP với chất lượng cao, mẫu mã đẹp, có khả năng cung cấp phục vụ nhu cầu của thực khách trong và ngoài tỉnh.

thach-den-cb-3.jpg
Sản xuất thạch đen vừa mang sản phẩm của quê hương phát triển hơn nữa, tạo dựng thương hiệu cho gia đình và vừa truyền dạy nghề cho nhiều thế hệ. Cơ sở sản xuất còn tạo việc làm cho nhiều lao động, góp phần phát triển kinh tế gia đình giúp xóa đói giảm nghèo cho bà con nơi đây. Ảnh: Hương Hiền

Chị Đinh Thị Kim Tuyên (Chủ Cơ sở sản xuất Thạch đen Đinh Tuyên) cho biết: Tôi là người dân tộc Tày, tôi được bà truyền dạy cho làm thạch đen truyền thống hơn 20 năm nay. Với mong muốn mang sản phẩm của quê hương phát triển hơn nữa, tạo dựng thương hiệu cho gia đình tôi đã xây dựng nên cơ sở sản xuất Thạch đen Đinh Tuyên. Hiện nay, cơ sở sản xuất tối đa được 1,5 tấn thạch 1 ngày. Vào chính vụ, cơ sở có khả năng cung cấp 800 - 1.200 hộp thạch/ ngày; đạt 100.000 hộp/năm. Góp phần phát triển kinh tế gia đình giúp xóa đói giảm nghèo cho bà con nơi đây, cơ sở của tôi cũng trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu về sản xuất và kinh doanh thạch tại Thạch An.

thach-den-cb-4.jpg
Ngoài hương vị truyền thống, thạch đen Đinh Tuyên còn sản xuất bánh thạch vị đậu xanh. Phần nhân đậu xanh được tạo hình thành những bông hoa. Vị thanh mát của thạch đen, vị ngọt bùi của đỗ xanh, vị thơm ngậy của những sợi dừa, tất cả hòa quyện với nhau tạo nên hương vị độc đáo, thơm dịu mà không ngấy. Ảnh: Hương Hiền
thach-den-cb-6.jpg
Từng miếng thạch dai giòn được người thợ khéo léo sáng tạo thêm phần nhân đỗ xanh, tạo nên một món tráng miệng mới mẻ, hấp dẫn.

Đặc biệt, nhiều cơ sở sản xuất như Thạch đen Đinh Tuyên (huyện Thạch An) đã nâng tầm món ăn này thành sản phẩm OCOP 3 sao, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa ẩm thực địa phương đến với du khách trong và ngoài nước. Bên cạnh thạch đen truyền thống, cơ sở Đinh Tuyên còn sản xuất bánh thạch vị đậu xanh, kết hợp giữa hương vị của đậu xanh và thạch đen, tạo nên món ăn hấp dẫn, ngọt mà không ngấy.

thach-den-cb-1.jpg
Thạch đen Cao Bằng có mùi thơm nhẹ, màu đen óng, độ dẻo mịn và vị thanh mát đặc trưng mà không nơi nào có được.Theo dân gian lá thạch đen Cao Bằng mát nên được đánh giá là thần dược với sức khỏe. Ảnh: Hương Hiền

Thạch đen không chỉ là món ăn mà còn là kết tinh của sự tảo tần, cần cù của người dân vùng cao. Họ hái từng chiếc lá, đun nấu, lọc và để nguội trong nhiều giờ – tất cả đều làm bằng tay, bằng tâm huyết và lòng tự hào quê hương. Thạch đen Cao Bằng không chỉ là một món ăn đơn thuần. Đó là hương vị của núi rừng, là nhịp sống chậm rãi và an lành nơi vùng cao, là lời mời gọi mộc mạc nhưng sâu sắc dành cho bất kỳ ai yêu thiên nhiên và văn hóa bản địa.

Hương Hiền

Có thể bạn quan tâm

Liên kết trồng chanh không hạt, nông dân lãi nửa tỷ đồng mỗi ha

Liên kết trồng chanh không hạt, nông dân lãi nửa tỷ đồng mỗi ha

Trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức do sản xuất nhỏ lẻ, manh mún và biến động thị trường ngày càng phức tạp, nhiều mô hình liên kết hợp tác trong sản xuất – tiêu thụ tại tỉnh Vĩnh Long chứng minh tính hiệu quả bền vững.

Nông dân tỷ phú với mô hình kết hợp 'nuôi - trồng'

Nông dân tỷ phú với mô hình kết hợp 'nuôi - trồng'

Năm 2025, thành phố Cần Thơ có 3 nông dân được Hội Nông dân Việt Nam bình chọn là nông dân xuất sắc Việt Nam, trong đó có ông Trần Hồng Quan, ấp Trường Hiệp, xã Trường Long Tây. Với mô hình phát triển kinh tế - nuôi ba ba kết hợp trồng sầu riêng và lúa, nông dân Trần Hồng Quan thu lợi nhuận tiền tỷ mỗi năm.

Tạo cơ chế khuyến khích nông nghiệp hữu cơ

Tạo cơ chế khuyến khích nông nghiệp hữu cơ

Tỉnh Đồng Nai khuyến khích các tổ chức và cá nhân sản xuất, chế biến, kinh doanh nông, lâm, thủy sản thực hiện phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ nhằm tạo ra sản phẩm an toàn và chất lượng cao, nâng cao giá trị sản phẩm cao gấp 1,5 - 2,0 lần so với sản phẩm nông nghiệp thông thường; đảm bảo an toàn cho người sản xuất, bảo vệ sự đa dạng hệ sinh thái và môi trường; gắn với phát triển kinh tế nông nghiệp tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển nông nghiệp hữu cơ bền vững.

Nâng cao hiệu quả cánh đồng lúa 'thông minh'

Nâng cao hiệu quả cánh đồng lúa 'thông minh'

Thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với chuyển đổi số, xã Tân Xuân, tỉnh Vĩnh Long tổ chức sản xuất mô hình cánh đồng "thông minh", áp dụng tiến bộ khoa học và công nghệ hiện đại. Qua đó, làm thay đổi tư duy, tập quán sản xuất lúa truyền thống của người dân, mang lại hiệu quả tích cực cho bà con, nhất là triển khai chuyển đổi số trong nông nghiệp.

Thành công của nhà nông dân tộc thiểu số với mô hình nông nghiệp công nghệ cao

Thành công của nhà nông dân tộc thiểu số với mô hình nông nghiệp công nghệ cao

Tại tỉnh Đồng Nai, nhà nông là hộ dân tộc thiểu số đã mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp đang mang lại hiệu quả vượt trội. Với sự hỗ trợ từ các chính sách của Nhà nước và vai trò cầu nối của Hội Nông dân, nhiều nông dân đã mạnh dạn thay đổi tư duy, từ bỏ lối canh tác truyền thống để tiếp cận các mô hình tiên tiến, mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.

Ông 'vua cam' nơi vùng đất đồi cằn cỗi

Ông 'vua cam' nơi vùng đất đồi cằn cỗi

Về xã Nam Trạch, hỏi ông Bế Văn Mai, ai cũng biết đến vì ông là “vua cam” trên vùng đất đồi này. Ông Bế Văn Mai (xã Nam Trạch, tỉnh Quảng Trị) là một trong những tấm gương tiêu biểu trong phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi.

Mở hướng mới phát triển nông nghiệp xanh ở lòng Bảy Núi

Mở hướng mới phát triển nông nghiệp xanh ở lòng Bảy Núi

Từ ý tưởng nhen nhóm trong đại dịch COVID-19, với bản lĩnh, sự nhạy bén và tinh thần dám dấn thân, chị Châu Thị Nương (48 tuổi, xã Cô Tô, tỉnh An Giang) đã gây dựng thành công trang trại trồng nấm dược liệu công nghệ cao tuần hoàn khép kín với quy mô hàng chục ha, mang tên “Nương Farm”. Thành công của chị Nương đã mở ra hướng phát triển nông nghiệp xanh, bền vững giữa lòng Bảy Núi.

Phát triển năng lực học sinh miền núi

Phát triển năng lực học sinh miền núi

Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 góp phần quan trọng trong việc đổi mới phương pháp dạy, học, kiểm tra đánh giá, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, phát triển phẩm chất, năng lực học sinh... Đây là đánh giá được đưa ra tại Hội nghị tổng kết 5 năm triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lạng Sơn tổ chức ngày 19/9.

Hỗ trợ nông dân phòng trừ sâu hại cây dừa bằng biện pháp sinh học

Hỗ trợ nông dân phòng trừ sâu hại cây dừa bằng biện pháp sinh học

Sở Nông nghiệp và Môi trường Vĩnh Long đang tích cực triển khai hướng dẫn nông dân về biện pháp sinh học để phòng trừ các đối tượng sâu hại cây dừa; đặc biệt là sâu đầu đen và bọ cánh cứng, hai loại gây hại nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng vườn dừa.

Bẫy chuột bằng điện ở ruộng lúa tiềm ẩn nguy hiểm

Bẫy chuột bằng điện ở ruộng lúa tiềm ẩn nguy hiểm

Vụ Mùa 2025, tỉnh Hưng Yên gieo cấy trên 95.000 ha lúa, đang bước vào giai đoạn làm đòng, trổ bông, cũng là thời điểm bị chuột phá hoại nhiều. Tại một số địa phương xuất hiện tình trạng người dân dùng điện để bẫy chuột tiềm ẩn nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng của con người.

Làm việc thời vụ tại nước ngoài, mở ra cơ hội thoát nghèo​

Làm việc thời vụ tại nước ngoài, mở ra cơ hội thoát nghèo​

Thực hiện thí điểm đưa lao động sang Hàn Quốc làm việc thời vụ, giai đoạn 2023-2025, tỉnh Đắk Lắk đã cử gần 700 lượt lao động xuất cảnh, chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp và ngư nghiệp. Chương trình bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội, góp phần tạo sinh kế, giảm nghèo cho nhiều hộ dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số.

Trồng na trên núi giúp đồng bào vùng cao thoát nghèo

Trồng na trên núi giúp đồng bào vùng cao thoát nghèo

Nhiều hộ dân tại tỉnh Lạng Sơn đã đưa cây na về trồng trên các vùng đồi, núi đá. Loài cây này phát triển mạnh, đơm hoa kết trái, tạo nên thương hiệu na xứ Lạng nổi tiếng khắp nơi, mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội, giúp đời sống đồng bào các dân tộc nơi đây ngày càng ấm no, đủ đầy. Nhờ cây na, nhiều gia đình không chỉ thoát nghèo mà vươn lên trở thành những triệu phú vùng quê, có điều kiện nâng cao chất lượng cuộc sống…

Đắk Lắk phát huy vai trò Tổ công nghệ số cộng đồng

Đắk Lắk phát huy vai trò Tổ công nghệ số cộng đồng

Thực hiện Kế hoạch 100 ngày cao điểm triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” của tỉnh Đắk Lắk, Tổ công nghệ số cộng đồng Buôn Alê B, phường Ea Kao đang hoạt động hết “công suất” để tuyên truyền đến từng bà con buôn làng về chủ trương chuyển đổi số và thực hành làm thủ tục hành chính trên môi trường số.

Nuôi cá lồng bè - giải pháp sinh kế trong biến đổi khí hậu

Nuôi cá lồng bè - giải pháp sinh kế trong biến đổi khí hậu

Tận dụng diện tích mặt nước rộng, hệ sinh thái thuận lợi của lòng hồ thủy điện An Khê - Kanak, nhiều hộ dân tại xã Cửu An, tỉnh Gia Lai đã phát triển mô hình nuôi cá lồng bè. Mô hình này không chỉ mang lại nguồn thu nhập ổn định mà còn mở ra hướng đi bền vững cho kinh tế địa phương.

Cách xử trí và phòng tránh ong đốt

Cách xử trí và phòng tránh ong đốt

Bệnh viện Nhi tỉnh Gia Lai mới đây đã tiếp nhận 3 bệnh nhi cấp cứu do bị ong vò vẽ đốt, trong đó 1 bé đã tử vong. Vụ việc khiến nhiều người không khỏi lo lắng. Trên thực tế, ong đốt là tai nạn thường gặp và sau đây là một số bước sơ cứu để tránh sốc phản vệ, nhiễm trùng.

Nông dân thu tiền tỷ từ vườn dừa cấy phôi

Nông dân thu tiền tỷ từ vườn dừa cấy phôi

Những năm gần đây, Trường Đại học Trà Vinh có nhiều kết quả nghiên cứu khoa học được chuyển giao, ứng dụng vào thực tiễn, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp, giúp nông dân Đồng bằng sông Cửu Long nâng cao hiệu quả sản xuất.

Thầy Danh Mến, giáo viên Trường Bổ túc Văn hóa Pali Trung cấp Nam Bộ, đứng lớp bồi dưỡng tiếng Khmer cho cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng TP. Cần Thơ, với sự hỗ trợ của màn hình LED hiện đại

Ứng dụng chuyển đổi số trong giảng dạy tại Trường Bổ túc Văn hóa Pali Trung cấp Nam Bộ

Trường Bổ túc Văn hóa Pali Trung cấp Nam Bộ (thành phố Cần Thơ) đang tích cực chuyển đổi số, đổi mới phương pháp giảng dạy và quản lý đào tạo thông qua ứng dụng công nghệ thông tin. Nhà trường đã kết hợp kho học liệu điện tử hiện đại với giáo trình giấy truyền thống, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tăng sinh và học viên, đồng thời phát huy ngôn ngữ Pali - Khmer trong bối cảnh chuyển đổi số.

'Giấy thông hành' để chanh leo phát triển bền vững

'Giấy thông hành' để chanh leo phát triển bền vững

Chất lượng chính là mẫu số chung trong mọi giải pháp phát triển chanh leo. Từ giống cây, quy trình canh tác, thu hoạch, chế biến đến xuất khẩu - mỗi khâu đều đòi hỏi tiêu chuẩn cao, minh bạch và đồng bộ.

Đồng bào vùng cao thoát nghèo nhờ cây gừng

Đồng bào vùng cao thoát nghèo nhờ cây gừng

Từ những luống gừng xanh tốt trên cao nguyên đá nơi địa đầu Tổ quốc, đồng bào Mông và Giáy ở Lũng Cú (tỉnh Tuyên Quang) đã mạnh dạn thay thế cây ngô kém hiệu quả, biến cây trồng quanh nhà thành cây kinh tế mũi nhọn, mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm. Cây gừng bản địa không chỉ mở ra hướng thoát nghèo bền vững cho đồng bào vùng cao mà còn từng bước xây dựng thương hiệu, hướng tới sản xuất bền vững, gia tăng giá trị.

'Đa canh' làm giàu trên mảnh đất vùng biên

'Đa canh' làm giàu trên mảnh đất vùng biên

Tại vùng biên tỉnh Đồng Nai, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số đã thay đổi lối mòn canh tác cũ để làm giàu bền vững không chỉ trồng một loại cây mà là đa canh. Nhiều hộ đã kiên trì, dám thay đổi tận dụng khoa học kỹ thuật làm giàu trên chính mảnh đất của mình, biến những khó khăn thành cơ hội phát triển bền vững.

Mở hướng kinh tế mới với mô hình nuôi cá chạch lấu trong bể nổi tuần hoàn

Mở hướng kinh tế mới với mô hình nuôi cá chạch lấu trong bể nổi tuần hoàn

Từ một thanh niên đam mê thủy sản và không ngừng học hỏi, anh Nguyễn Phúc Mến (sinh năm 1987, ngụ phường Bình Minh, tỉnh Tây Ninh) đã trở thành một trong những người tiên phong và thành công với mô hình nuôi cá chạch lấu trong bể nổi tuần hoàn, có quy mô lớn tại địa phương. Mô hình này không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn mở ra hướng đi mới cho ngành nông nghiệp ở Tây Ninh.

Vùng ngọt hóa Gò Công trồng rau an toàn, thu lãi gấp 7 lần lúa

Vùng ngọt hóa Gò Công trồng rau an toàn, thu lãi gấp 7 lần lúa

Theo khảo sát của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, trồng rau màu thích ứng biến đổi khí hậu vùng ngọt hóa Gò Công lợi nhuận cao gấp 2 đến 7 lần so với trồng lúa, tùy theo loại rau màu. Cao nhất là rau ăn lá cho lợi nhuận bình quân trên 450 triệu đồng/năm, cao gấp 7 lần thu nhập từ cây lúa. Nhờ vậy, nông dân sống khỏe, tạo dựng cơ nghiệp bền vững, không còn lo thiên tai như trước.

Cây sầu riêng - hiện thực hóa giấc mơ thoát nghèo

Cây sầu riêng - hiện thực hóa giấc mơ thoát nghèo

Các xã vùng núi Khánh Sơn (tỉnh Khánh Hòa) từng có thời gian dài nằm trong diện nghèo nhất cả nước. Nhưng hiện nay, vùng đất này đang “thay da đổi thịt” nhờ lựa chọn đúng cây trồng “hái ra tiền” - sầu riêng.

Đa dạng hoạt động tăng cường Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số

Đa dạng hoạt động tăng cường Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số

Với 43 dân tộc cùng sinh sống, rào cản ngôn ngữ là thách thức lớn nhất đối với học sinh dân tộc thiểu số tại Quảng Ngãi khi bước vào môi trường học đường. Để giúp các em tự tin giao tiếp và học tập, ngành Giáo dục đang đẩy mạnh việc dạy tăng cường Tiếng Việt cho trẻ em chuẩn bị vào lớp 1.

Ứng dụng khoa học công nghệ giúp nông dân đổi đời từ chuối tiêu

Ứng dụng khoa học công nghệ giúp nông dân đổi đời từ chuối tiêu

Ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho bà con nông dân. Tại phường Đức Xuân, tỉnh Thái Nguyên, cây chuối tiêu - từng là loại cây ít được chú ý nay đã trở thành nguyên liệu sản xuất tinh bột kháng - một sản phẩm công nghệ cao. Mô hình nông nghiệp mới này đang giúp người dân đổi đời, tạo ra hướng đi bền vững nhờ ứng dụng khoa học.