Zơrâm Bằng và nghề dệt thổ cẩm

Zơrâm Bằng và nghề dệt thổ cẩm
Cánh chim đầu đàn

Từ những cuộn chỉ bình thường qua đôi bàn tay khéo léo của mình, chị Bằng đã dệt nên những tấm choàng (aduông), áo (adoót), váy… với những đường nét hoa văn sắc sảo. Chị được nhiều người biết đến bởi có nhiều đóng góp vào việc giữ gìn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người Cơ Tu ở thôn Công Dồn, xã Zuôih.
 
Chị Zơrâm Bằng với kỹ thuật tạo hoa văn gợn sóng trên nền thổ cẩm Cơ Tu mà chị vừa thực hiện xong. Ảnh: S.G.P
Chị Zơrâm Bằng với kỹ thuật tạo hoa văn gợn sóng trên nền thổ cẩm Cơ Tu mà chị vừa thực hiện xong. Ảnh: S.G.P

Chị Zơrâm Bằng cho biết: “Gần 99% bà con trong làng biết dệt thổ cẩm. Ngay từ hồi còn nhỏ, tôi đã quen với từng sợi bông, khung dệt do mẹ dạy cho, chủ yếu dệt những tấm choàng (aduông), adoót (áo), váy… Về sau, càng học càng thấy mê, nên tôi đã học thêm nhiều kiểu nữa để dệt được các trang phục khác và kinh nghiệm từ những người già trong làng như cách giăng chỉ sao cho khéo để tấm vải làm ra thẳng, đều mà không bị rối, cách tra cườm vào tấm vải để tạo hoa văn...”.

Theo chị Zơrâm Bằng, trước đây nhà nào cũng có khung dệt, bộ váy áo thổ cẩm được coi như là của cải của người mẹ cho con gái đi lấy chồng. Giờ không chỉ riêng tôi, mà nhiều người ở thôn Công Dồn vẫn luôn tự hào bởi những sản phẩm tự tay mình dệt nên.

Hơn 50 mùa rẫy đi qua, nhưng đôi tay Zơrâm Bằng vẫn lướt thoăn thoắt trên khung dệt. Từ đôi tay của chị, những hoa văn thổ cẩm được tạo nên, thấp thoáng hình ảnh núi rừng đại ngàn như hoa ablơm, lá atút, hoa hơma tơbang, hoa văn bằng cườm mô tả điệu múa tâng tung da dá uyển chuyển. Tạo hoa văn bằng cườm rất khó. Dệt thổ cẩm hoàn toàn bằng phương pháp thủ công nhưng các hoa văn hết sức tinh tế tạo thành những họa tiết đặc sắc bằng cườm trắng trên nền chàm đen thể hiện tính thẩm mỹ và tài năng sáng tạo của người phụ nữ Cơ Tu.

Thổ cẩm của người Cơ Tu thể hiện đậm sắc thái văn hóa của dân tộc, bởi nó phản ánh văn hóa truyền thống và đời sống sinh hoạt hàng ngày của đồng bào Cơ Tu trên vùng Trường Sơn. Những đường nét hoa văn thổ cẩm tinh tế, độc đáo với ba màu đen, đỏ, vàng rực rỡ, bay bổng như ước mơ và khát vọng của người Cơ Tu từ bao đời nay. Màu đen tượng trưng cho đất đai mà cả cuộc đời họ gắn bó. Màu đỏ tượng trưng cho mặt trời và khát vọng. Màu vàng là ánh sáng, là sự kết hợp hài hòa của con người với trời đất.

Truyền lửa đam mê

Không chỉ biết dệt từ những chiếc áo (adoót), váy thổ cẩm thông thường, chị Zơrâm Bằng còn dệt được cả những túi xách (chơ đhung), võng, tấm rèm (ư tuốc), khăn đội đầu (chỳch), tấm đón khách, tấm điệu trẻ, dây thắt ngực (cơtờờng papỏt), tấm choàng (aduông), chiếc khăn quàng cổ, giỏ xách, khăn trải bàn… với những đường hoa văn tinh tế, đẹp mắt. Dần dà, do nhiều người hỏi mua nên chị mới nghĩ đến chuyện làm ra sản phẩm để bán.

Chị Bằng cho biết, thời gian dệt một chiếc váy, tấm tuốt mất gần một tháng, còn các thứ khác như khăn đội đầu, chiếc khăn quàng cổ, giỏ xách… có thể nhanh hơn nhưng phải rất tỉ mỉ ở khâu trang trí hoa văn nên mất 7 - 10 ngày mới hoàn thành một sản phẩm. Trung bình mỗi sản phẩm như thế bán được  100 - 650 nghìn đồng, có khi đến 1 triệu đồng. Thu nhập không nhiều, mỗi tháng trên dưới một triệu đồng nhưng gia đình chị vẫn có thể sống được bằng nghề dệt thổ cẩm.

Nhờ khéo tay nên sản phẩm của chị làm ra đẹp hơn, tinh tế hơn, bà con Cơ Tu ở các làng khác đến mua ngày một nhiều. Chị cũng có thể tạo hoa văn bằng cườm trắng với những dòng lưu niệm thêu trực tiếp lên sản phẩm một cách rất tinh tế, đường chỉ căng đều, tạo cho sản phẩm dệt thổ cẩm thêm rực rỡ và mẫu mã phong phú. Tiếng lành đồn xa, không chỉ bà con trong thôn mà nhiều khách du lịch đã tìm đến với chị.

Chị Zơrâm Bằng luôn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với các chị em khác trong thôn về phương pháp, cách làm thế nào để dệt nên một chiếc váy đẹp, một chiếc khố, tấm choàng, chiếc khăn quàng cổ tinh tế, đầy màu sắc… Hiện chị phụ trách Chi hội phụ nữ thôn Công Dồn, nên trong các cuộc họp ở thôn chị luôn khuyến khích các cháu gái Cơ Tu học dệt, với mong muốn truyền dạy cho lớp trẻ hiểu và yêu quý nghề dệt thổ cẩm truyền thống của dân tộc mình. Mỗi khi trong thôn có tổ chức thi dệt, chị đều tham gia và luôn đạt giải thưởng cao, cứ mỗi lần thi chị lại học hỏi được thêm nhiều kinh nghiệm trong nghề dệt và truyền niềm đam mê nghề cho các chị em khác. Vì thế, ở Công Dồn bây giờ, nghề dệt thổ cẩm truyền thống vẫn còn được lưu truyền, ban ngày lên nương, còn ban đêm rảnh rỗi, các chị lại tụ tập ở gươl làng dệt thổ cẩm để dùng trong các dịp lễ hội của buôn làng.

Bao nhiêu năm vẫn cần mẫn gắn bó với nghề và xem đó như một niềm đam mê cháy bỏng, chị Zơrâm Bằng tâm sự: “Học được nghề dệt, gìn giữ và phát triển được nghề truyền thống của dân tộc mình là vui lắm rồi, ưng cái bụng lắm rồi… Dù thu nhập không nhiều nhưng đó cũng là niềm vui vì giữ và phát huy được cái nghề của tổ tiên mình”.
Theo baoquangnam.vn

Có thể bạn quan tâm

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Đồng bào dân tộc S’tiêng với kho tàng văn hóa phong phú đang đứng trước thách thức trong việc gìn giữ và truyền dạy cho thế hệ mai sau. Trước thực trạng này, tại Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo (xã Bom Bo, tỉnh Đồng Nai), chính quyền địa phương đang nỗ lực thắp lại ngọn lửa truyền thống, đánh thức tình yêu và ý thức bảo tồn văn hóa trong mỗi người trẻ.

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Ngày 14/7, tại xã Khổng Lào, Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu và UBND xã Khổng Lào tổ chức Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2025 cho tỉnh Lai Châu.

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Với đồng bào Mông ở vùng cao Lào Cai, cây khèn là nhạc cụ truyền thống quan trọng và độc đáo không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Nghệ thuật chế tác khèn đã trở thành nghề truyền thống quan trọng được người Mông nơi rẻo cao gìn giữ và quảng bá sản phẩm tới du khách trong, ngoài nước.

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Tại Bạc Liêu, đồng bào dân tộc Khmer có trên 78.000 người, chiếm 7,6% dân số. Đồng bào nơi đây có đời sống tinh thần phong phú với những ngôi chùa Khmer kiến trúc lộng lẫy, các loại hình nghệ thuật truyền thống và nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Vĩnh Phúc hiện là một trong nhiều địa phương trên cả nước có mức sinh chênh lệch giữa các vùng, đối tượng ngày càng lớn. Trước tình hình đó, tỉnh đã nỗ lực triển khai các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; từ đó đạt mức sinh thay thế, góp phần ổn định quy mô dân số.

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang Lưu Văn Phi cho biết: Hiện nay, tỉnh nỗ lực khai thác những tiềm năng và thế mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh; tích cực nắm bắt cơ hội, mở rộng thị trường, nhằm đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu bền vững, thu hút ngoại tệ.

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

Ngày 6/6, UBND tỉnh Lai Châu và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã ký kết thỏa thuận hợp tác đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh giai đoạn 2025 - 2030.

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Ngày 4/6, tại tỉnh Sóc Trăng, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ phối hợp tổ chức Hội nghị đóng góp ý kiến vào dự thảo Đề án sắp xếp, hợp nhất Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng 3 tỉnh, thành phố (hội nghị lần thứ 3).

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Trong những ngày đầu tháng này, các phương tiện truyền thông Campuchia đăng tải nhiều chủ đề bài viết đính kèm hình ảnh đa dạng, giới thiệu về cuộc sống mới với nhiều khởi sắc, đổi thay toàn diện trong vùng đồng bào Khmer tại các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang Trần Hoàng Nhật Nam, nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp, địa phương đã tổ chức được mạng lưới 198 hợp tác xã nông nghiệp - thủy sản, thu hút gần 55.000 thành viên; giải quyết công ăn việc làm cho gần 2.000 lao động. Đến đầu tháng 6/2025, các hợp tác xã trên lĩnh vực nông nghiệp - thủy sản đã đạt doanh thu khoảng 140 tỷ đồng, tăng gần 25% so với cùng kỳ năm trước.

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Ngày 30/5, tại Sóc Trăng, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội nghị tổng kết công tác thi đua khen thưởng Cụm thi đua số 6 (gồm 10 địa phương: Vĩnh Long, Trà Vinh, Long An, Kiên Giang, An Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng và thành phố Cần Thơ) về công tác dân tộc.

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Được thành lập từ năm 2019, mô hình “Họ đạo bình yên - Gia đình hạnh phúc” ở buôn B’laosire thuộc tổ dân phố 14, phường B’Lao (thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng) được đánh giá cao bởi tính hiệu quả. Từ nhiều năm qua, mô hình góp phần bảo đảm an ninh trật tự, người dân tập trung làm ăn phát triển kinh tế, hàng chục hộ vươn lên thoát nghèo, Họ đạo được Bộ Công an khen thưởng vào năm 2024.

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Chiếc áo mộc mạc, được làm từ những tàu lá cọ khô, không chỉ là vật dụng che mưa nắng quen thuộc của người dân thôn Yên Lạc (xã Quang Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) suốt hàng trăm năm, mà còn là biểu tượng của sự cần cù, khéo léo và nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc. Giữa nhịp sống hối hả, nghề chằm áo tơi truyền thống vẫn được người dân lặng lẽ “giữ lửa”, trao truyền qua bao thế hệ, bảo tồn một phần hồn quê hương trong từng sợi lá.

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Đồng bào dân tộc Hà Nhì có nhiều phong tục đặc sắc, trong đó có Tết mùa mưa (Dế Khừ Chà) là một trong bảy Tết trong năm theo phong tục cổ truyền của người Hà Nhì.

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Vào độ xuân về khi hoa ban nở trắng rừng, người Xinh Mun ở Sơn La lại tổ chức Lễ Mạng Ma – một nghi lễ tâm linh truyền thống cầu sức khỏe, giải hạn, thể hiện niềm tin sâu sắc vào sự kết nối giữa con người với thần linh, tổ tiên và vạn vật thiên nhiên.

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Dân tộc Lự là một trong những dân tộc rất ít người có số dân dưới 10 nghìn người hiện đang sinh sống chủ yếu ở huyện Tam Đường và huyện Sìn Hồ tỉnh Lai Châu, đã từ lâu, tục nhuộm răng đen của phụ nữ dân tộc Lự là một trong những nét văn hóa đặc trưng. Hiện, các cấp ủy, chính quyền huyện tăng cường tuyên truyền vận động người dân tiếp tục truyền dậy, phát huy những giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc Lự trước nguy cơ bị mai một.

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Trong khuôn khổ các hoạt động của Ngày Văn hoá các dân tộc Việt Nam (19/4), tại Làng Văn hoá – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Ê Đê đã tái hiện nghi lễ trưởng thành đặc sắc của dân tộc mình.

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Cao Bằng, một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Một trong những món ăn truyền thống nổi bật của người Tày, người Nùng ở đây là bánh Khẩu Sli, món bánh mang đậm hương vị quê hương và được người dân nơi đây coi là món quà tuyệt vời trong những dịp lễ, Tết.

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Đồng bào Raglai sở hữu một kho tàng tri thức dân gian đồ sộ, từ sử thi, truyện cổ, dân ca đến luật tục… Không chỉ vậy, đồng bào còn lưu giữ nhiều lễ hội dân gian đặc sắc như Lễ ăn mừng đầu lúa mới, lễ bỏ mả, các nghi lễ vòng đời… Trong đó lễ ăn mừng đầu lúa mới đã được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, khẳng định gái trị văn hóa sâu sắc và vai trò quan trọng trong đời sống, tinh thần của cộng đồng người Ragalai.

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Ẩm thực của người Jrai ở Gia Lai luôn độc đáo với những món ăn ngon, dân dã, đậm nét truyền thống. Trong số đó, món cà đắng lòng gà bọc lá chuối nổi bật như một biểu tượng của sự sáng tạo và gắn kết với thiên nhiên.