Giữ gìn bản sắc văn hóa của người Kháng ở Sơn La

Giữ gìn bản sắc văn hóa của người Kháng ở Sơn La
Trên địa bàn tỉnh Sơn La có 12 dân tộc anh em sinh sống, trong đó có đồng bào dân tộc Kháng với nhiều nét văn hóa độc đáo từ ngôn ngữ, trang phục, ẩm thực đến làn điệu dân ca, dân vũ...
Trang phục của phụ nữ dân tộc Kháng gần giống váy áo cóm của người dân tộc Thái đen nhưng điểm xuyết nhiều hoa văn, họa tiết mang sắc thái riêng. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN
Trang phục của phụ nữ dân tộc Kháng gần giống váy áo cóm của người dân tộc Thái đen nhưng điểm xuyết nhiều hoa văn, họa tiết mang sắc thái riêng. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN

Tại tỉnh Sơn La, đồng bào dân tộc Kháng hay còn có các tên gọi khác là Xá Khao, Xá Xúa, Xá Đôn, Xá Dâng, Xá Hộc, Xá Ái, Xá Bung, Quảng Lâm, cư trú chủ yếu ở các huyện Mường La, Thuận Châu và Quỳnh Nhai. Riêng ở huyện Quỳnh Nhai, cộng đồng dân tộc Kháng có gần 4.000 người, chiếm khoảng 10% dân số. Cộng đồng dân tộc Kháng thường sống thành bản dọc các dòng sông, khe suối, thung lũng hoặc các sườn đồi tại khu vực xã Chiềng Ơn, Mường Giàng, Chiềng Khay, Cà Nàng, Mường Giôn.

Bà Lò Thị Phấu (80 tuổi), Chủ nhiệm Câu lạc bộ giữ gìn bản sắc văn hóa Kháng tại xã Chiềng Ơn, huyện  Quỳnh Nhai, chia sẻ: Người dân tộc Kháng có nhiều nét văn hóa độc đáo, trong đó có các làn điệu múa hát cổ, trang phục truyền thống, ẩm thực trong các dịp lễ, Tết, đặc biệt là điệu múa tăng bu.

Nghề đan lát truyền thống của người dân tộc Kháng được truyền dạy cho các thế hệ trẻ. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN
Nghề đan lát truyền thống của người dân tộc Kháng được truyền dạy cho các thế hệ trẻ. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN

Theo bà Phấu, tăng bu là điệu múa truyền thống ngàn đời của người dân tộc Kháng. Điệu múa này là món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân tộc Kháng trong các dịp lễ, Tết. Điệu múa thể hiện động tác chọc lỗ tra hạt trong lao động sản xuất của người dân tộc Kháng. Khi múa điệu tăng bu, mọi người sẽ đứng nối nhau xếp thành vòng tròn lớn, mỗi người cầm một cây tăng bu. Cây tăng bu được làm bằng một đoạn thân cây nứa, có đường kính thân khoảng từ 4 - 6 cm, dài khoảng từ 1,4 m - 1,6 m tùy mỗi người. Sau mỗi nhịp dẫn, mọi người cùng vỗ mạnh cây tăng bu xuống sàn tạo nên âm thanh rộn ràng cộng hưởng với những bước múa uyển chuyển. Sau mấy vòng, người múa lại xoay chiều di chuyển một lần, cứ như thế vòng múa tăng bu tạo cho  người tham gia và cả người xem cảm giác vui vẻ, đầm ấm và đoàn kết. 

Không chỉ có các làn điệu múa hát cổ, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Kháng còn được thể hiện qua trang phục truyền thống, nhất là  trang phục của người phụ nữ. Phụ nữ dân tộc Kháng mặc trang phục gần giống như váy áo cóm của người dân tộc Thái đen. Tuy nhiên, điểm xuyết trên chiếc áo là những hoa văn, họa tiết mang bản sắc riêng của dân tộc Kháng cổ. Ngực áo được ghép mỗi bên một mảnh vải đỏ nhỏ hình thang cân gọi là “son sửa” dài khoảng 15cm, trên đó đính đồng tiền kim loại mang ý nghĩa may mắn, xua đuổi tà ma. Yếm che váy có hình chữ nhật, rộng khoảng 40 - 45cm, dài 85 - 90 cm được trang trí bằng các nẹp vải màu xanh, đỏ, vàng và tua ren để thêm phần bắt mắt...

Điệu múa tăng bu được tái hiện trong các Tuần Văn hóa, thể thao và du lịch huyện Quỳnh Nhai (tỉnh Sơn La) năm 2018. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN
Điệu múa tăng bu được tái hiện trong các Tuần Văn hóa, thể thao và du lịch huyện Quỳnh Nhai (tỉnh Sơn La) năm 2018. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN

Bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Kháng độc đáo là vậy, nhưng cùng với dòng chảy thời gian, một số giá trị truyền thống đang dần mai một. Năm 2018, để bảo tồn, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống này, huyện Quỳnh Nhai đã thành lập Câu lạc bộ giữ gìn bản sắc văn hóa Kháng tại xã Chiềng Ơn với 20 thành viên. Thời gian qua, các thành viên đã tích cực tuyên truyền, vận động đồng bào truyền dạy tiếng Kháng, hướng dẫn cách may quần áo, cách nấu những món ăn truyền thống dân tộc Kháng cho con em.... Qua các hoạt động đó, những thanh thiếu niên dân tộc Kháng hiểu và tự hào hơn về bản sắc văn hóa của dân tộc mình, cũng như góp phần chung tay bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống của ông cha để lại.

Bà Điêu Thị Nhất, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Quỳnh Nhai cho biết: Huyện Quỳnh Nhai xác định gắn công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc Kháng với hoạt động của các tuần văn hóa, thể thao và du lịch. Tại đây sẽ tái hiện các làn điệu múa hát cổ, trưng bày và giới thiệu trang phục truyền thống, tổ chức thi ẩm thực dân tộc…. Thông qua các hoạt động này, các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Kháng sẽ tới gần hơn với cộng đồng và du khách.

Các thành viên Câu lạc bộ gìn giữ bản sắc văn hóa Kháng tại xã Chiềng Ơn tập luyện múa Tăng bu. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN
Các thành viên Câu lạc bộ gìn giữ bản sắc văn hóa Kháng tại xã Chiềng Ơn tập luyện múa Tăng bu. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN

Thời gian tới, huyện Quỳnh Nhai phối hợp với ngành Văn hóa tỉnh Sơn La, Trung tâm Xúc tiến đầu tư tỉnh Sơn La tổ chức các lớp truyền dạy chữ viết, nghệ thuật hát, múa, nhạc cụ, nghề đan lát truyền thống…; đồng thời đưa các làn điệu múa hát cổ vào các cuộc thi, liên hoan văn hóa - văn nghệ để giới thiệu, quảng bá những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Kháng. Đây vừa là giải pháp bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc của cộng đồng các dân tộc thiểu số, vừa góp phần khai thác tiềm năng du lịch trên địa bàn tỉnh Sơn La.
Diệp Anh
(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Khát khao phục hồi, phổ biến các làn điệu dân ca H’rê

Khát khao phục hồi, phổ biến các làn điệu dân ca H’rê

Tại miền đất Quảng Ngãi, các làn điệu dân ca H’rê không chỉ là Di sản văn hóa phi vật thể mà còn là tiếng lòng của cả một dân tộc. Để những giai điệu này không bị lãng quên, vai trò của người phụ nữ dân tộc H’rê vô cùng to lớn. Họ là những nghệ nhân thầm lặng, miệt mài gìn giữ và lan tỏa tình yêu với âm nhạc truyền thống, biến những lời ca thành sợi dây kết nối mạnh mẽ giữa quá khứ và hiện tại.

Giữ gìn, phát huy văn hóa Mường trong không gian mới

Giữ gìn, phát huy văn hóa Mường trong không gian mới

Trong không gian bảng lảng khói sương của núi rừng, của bản làng, bên những ngôi nhà sàn gỗ, những mế (phụ nữ lớn tuổi), ẻm (cô gái trẻ) trong trang phục áo pắn (áo ngắn), váy dài quấn kết hợp với cạp váy dệt hoa văn tinh xảo, đeo tênh (thắt lưng), xà tích và vấn khăn trắng trên đầu. Tiếng chiêng mường vang vọng cùng lời mo rì rầm đưa con người về lại với cội nguồn, về với những giá trị cốt lõi từ ngàn xưa… Đó là văn hóa Mường, là di sản, kho báu tinh thần của cộng đồng người Mường Hòa Bình cũ, nay là tỉnh Phú Thọ.

Lễ rước dâu của dân tộc Dao đỏ ở Lai Châu

Lễ rước dâu của dân tộc Dao đỏ ở Lai Châu

Lễ rước dâu là một nghi thức quan trọng trong lễ cưới của đồng bào Dao đỏ ở bản Nậm Sáng, xã Mường Than, tỉnh Lai Châu. Trải qua thời gian cùng những thăng trầm của lịch sử, đến nay, người Dao đỏ nơi đây vẫn giữ được nghi thức truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc. Cô dâu mặc trang phục truyền thống rực rỡ sắc màu. Đoàn đón dâu nhà trai phải chuẩn bị một đội kèn trống gồm 4 người, đây là phần không thể thiếu trong nghi lễ đón dâu. Tiếng kèn, trống, chiêng, chũm chọe để chào mừng và thông báo cho tổ tiên, đất trời về sự kiện trọng đại này.

Chùa Ghositaram - Ngôi chùa độc đáo tại Cà Mau

Chùa Ghositaram - Ngôi chùa độc đáo tại Cà Mau

Chùa Ghositaram tại ấp Cù Lao, xã Hưng Hội (Cà Mau) như một "bảo tàng mỹ thuật" thể hiện tài năng của các nghệ nhân Khmer. Ngôi chùa cũng là một trong những điểm đến văn hóa vô cùng độc đáo tại Cà Mau.

Giữ hồn Then, lan tỏa bản sắc văn hóa Kinh Bắc

Giữ hồn Then, lan tỏa bản sắc văn hóa Kinh Bắc

Bắc Ninh là địa phương sở hữu di sản Thực hành Then được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Trong dòng chảy văn hóa xứ Kinh Bắc, làn điệu Then vang lên như tiếng gọi của núi rừng, vừa mộc mạc vừa tha thiết. Tại miền đất giàu truyền thống văn hiến này, Then được cộng đồng đón nhận, trân trọng và đưa vào đời sống như một nét đẹp văn hóa; góp phần làm phong phú thêm bức tranh đa sắc màu của vùng đất này.

Kết nối du lịch biển đảo với văn hóa đại ngàn Tây Nguyên

Kết nối du lịch biển đảo với văn hóa đại ngàn Tây Nguyên

Sau khi hợp nhất, không gian phát triển du lịch của tỉnh Đắk Lắk được mở rộng, tạo cơ hội cho các đơn vị, doanh nghiệp du lịch, lữ hành, lưu trú kết nối tiềm năng, lợi thế ở khu vực Đông - Tây. Du khách được trải nghiệm nhiều cung bậc cảm xúc của biển xanh, cát trắng, nắng vàng và đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ cùng những bản sắc văn hóa đặc trưng của đồng bào miền núi.

Lưu giữ nghề truyền thống làm lân sư rồng

Lưu giữ nghề truyền thống làm lân sư rồng

Tây Ninh đang từng ngày gìn giữ và phát huy nghề truyền thống làm đầu lân cùng nghệ thuật múa lân sư rồng. Bằng đôi bàn tay khéo léo, các nghệ nhân tỉ mỉ tạo hình những chiếc đầu lân rực rỡ, hòa với nghệ thuật múa lân sư rồng trong các dịp lễ, Tết và chương trình nghệ thuật, tạo nên nét đẹp văn hóa gắn liền với đời sống tinh thần người dân, góp phần bảo tồn và lan tỏa bản sắc văn hóa đặc trưng của địa phương.

Trải nghiệm dệt thổ cẩm ở làng nghề Xí Thoại, tỉnh Đắk Lắk

Trải nghiệm dệt thổ cẩm ở làng nghề Xí Thoại, tỉnh Đắk Lắk

Thôn Xí Thoại (xã Xuân Lãnh, tỉnh Đắk Lắk) được biết đến là nơi lưu giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Ba Na. Không chỉ là nét đẹp văn hóa mang tính bản sắc, nghề dệt ở đây còn là điểm nhấn thu hút du khách trong hành trình khám phá bản sắc văn hóa.

Trải nghiệm nét văn hóa, truyền thống đặc trưng của các dân tộc

Trải nghiệm nét văn hóa, truyền thống đặc trưng của các dân tộc

Ngày 31/7, thông tin từ Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam cho biết, từ ngày 1 - 29/8/2025 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ diễn ra nhiều hoạt động tháng 8 với chủ đề “Về Làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”.

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Đồng bào dân tộc S’tiêng với kho tàng văn hóa phong phú đang đứng trước thách thức trong việc gìn giữ và truyền dạy cho thế hệ mai sau. Trước thực trạng này, tại Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo (xã Bom Bo, tỉnh Đồng Nai), chính quyền địa phương đang nỗ lực thắp lại ngọn lửa truyền thống, đánh thức tình yêu và ý thức bảo tồn văn hóa trong mỗi người trẻ.

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Ngày 14/7, tại xã Khổng Lào, Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu và UBND xã Khổng Lào tổ chức Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2025 cho tỉnh Lai Châu.

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Với đồng bào Mông ở vùng cao Lào Cai, cây khèn là nhạc cụ truyền thống quan trọng và độc đáo không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Nghệ thuật chế tác khèn đã trở thành nghề truyền thống quan trọng được người Mông nơi rẻo cao gìn giữ và quảng bá sản phẩm tới du khách trong, ngoài nước.

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Tại Bạc Liêu, đồng bào dân tộc Khmer có trên 78.000 người, chiếm 7,6% dân số. Đồng bào nơi đây có đời sống tinh thần phong phú với những ngôi chùa Khmer kiến trúc lộng lẫy, các loại hình nghệ thuật truyền thống và nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Vĩnh Phúc hiện là một trong nhiều địa phương trên cả nước có mức sinh chênh lệch giữa các vùng, đối tượng ngày càng lớn. Trước tình hình đó, tỉnh đã nỗ lực triển khai các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; từ đó đạt mức sinh thay thế, góp phần ổn định quy mô dân số.

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang Lưu Văn Phi cho biết: Hiện nay, tỉnh nỗ lực khai thác những tiềm năng và thế mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh; tích cực nắm bắt cơ hội, mở rộng thị trường, nhằm đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu bền vững, thu hút ngoại tệ.

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

Ngày 6/6, UBND tỉnh Lai Châu và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã ký kết thỏa thuận hợp tác đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh giai đoạn 2025 - 2030.

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Ngày 4/6, tại tỉnh Sóc Trăng, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ phối hợp tổ chức Hội nghị đóng góp ý kiến vào dự thảo Đề án sắp xếp, hợp nhất Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng 3 tỉnh, thành phố (hội nghị lần thứ 3).

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Trong những ngày đầu tháng này, các phương tiện truyền thông Campuchia đăng tải nhiều chủ đề bài viết đính kèm hình ảnh đa dạng, giới thiệu về cuộc sống mới với nhiều khởi sắc, đổi thay toàn diện trong vùng đồng bào Khmer tại các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang Trần Hoàng Nhật Nam, nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp, địa phương đã tổ chức được mạng lưới 198 hợp tác xã nông nghiệp - thủy sản, thu hút gần 55.000 thành viên; giải quyết công ăn việc làm cho gần 2.000 lao động. Đến đầu tháng 6/2025, các hợp tác xã trên lĩnh vực nông nghiệp - thủy sản đã đạt doanh thu khoảng 140 tỷ đồng, tăng gần 25% so với cùng kỳ năm trước.