Giữ gìn bản sắc văn hóa của người Kháng ở Sơn La

Giữ gìn bản sắc văn hóa của người Kháng ở Sơn La
Trên địa bàn tỉnh Sơn La có 12 dân tộc anh em sinh sống, trong đó có đồng bào dân tộc Kháng với nhiều nét văn hóa độc đáo từ ngôn ngữ, trang phục, ẩm thực đến làn điệu dân ca, dân vũ...
Trang phục của phụ nữ dân tộc Kháng gần giống váy áo cóm của người dân tộc Thái đen nhưng điểm xuyết nhiều hoa văn, họa tiết mang sắc thái riêng. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN
Trang phục của phụ nữ dân tộc Kháng gần giống váy áo cóm của người dân tộc Thái đen nhưng điểm xuyết nhiều hoa văn, họa tiết mang sắc thái riêng. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN

Tại tỉnh Sơn La, đồng bào dân tộc Kháng hay còn có các tên gọi khác là Xá Khao, Xá Xúa, Xá Đôn, Xá Dâng, Xá Hộc, Xá Ái, Xá Bung, Quảng Lâm, cư trú chủ yếu ở các huyện Mường La, Thuận Châu và Quỳnh Nhai. Riêng ở huyện Quỳnh Nhai, cộng đồng dân tộc Kháng có gần 4.000 người, chiếm khoảng 10% dân số. Cộng đồng dân tộc Kháng thường sống thành bản dọc các dòng sông, khe suối, thung lũng hoặc các sườn đồi tại khu vực xã Chiềng Ơn, Mường Giàng, Chiềng Khay, Cà Nàng, Mường Giôn.

Bà Lò Thị Phấu (80 tuổi), Chủ nhiệm Câu lạc bộ giữ gìn bản sắc văn hóa Kháng tại xã Chiềng Ơn, huyện  Quỳnh Nhai, chia sẻ: Người dân tộc Kháng có nhiều nét văn hóa độc đáo, trong đó có các làn điệu múa hát cổ, trang phục truyền thống, ẩm thực trong các dịp lễ, Tết, đặc biệt là điệu múa tăng bu.

Nghề đan lát truyền thống của người dân tộc Kháng được truyền dạy cho các thế hệ trẻ. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN
Nghề đan lát truyền thống của người dân tộc Kháng được truyền dạy cho các thế hệ trẻ. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN

Theo bà Phấu, tăng bu là điệu múa truyền thống ngàn đời của người dân tộc Kháng. Điệu múa này là món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân tộc Kháng trong các dịp lễ, Tết. Điệu múa thể hiện động tác chọc lỗ tra hạt trong lao động sản xuất của người dân tộc Kháng. Khi múa điệu tăng bu, mọi người sẽ đứng nối nhau xếp thành vòng tròn lớn, mỗi người cầm một cây tăng bu. Cây tăng bu được làm bằng một đoạn thân cây nứa, có đường kính thân khoảng từ 4 - 6 cm, dài khoảng từ 1,4 m - 1,6 m tùy mỗi người. Sau mỗi nhịp dẫn, mọi người cùng vỗ mạnh cây tăng bu xuống sàn tạo nên âm thanh rộn ràng cộng hưởng với những bước múa uyển chuyển. Sau mấy vòng, người múa lại xoay chiều di chuyển một lần, cứ như thế vòng múa tăng bu tạo cho  người tham gia và cả người xem cảm giác vui vẻ, đầm ấm và đoàn kết. 

Không chỉ có các làn điệu múa hát cổ, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Kháng còn được thể hiện qua trang phục truyền thống, nhất là  trang phục của người phụ nữ. Phụ nữ dân tộc Kháng mặc trang phục gần giống như váy áo cóm của người dân tộc Thái đen. Tuy nhiên, điểm xuyết trên chiếc áo là những hoa văn, họa tiết mang bản sắc riêng của dân tộc Kháng cổ. Ngực áo được ghép mỗi bên một mảnh vải đỏ nhỏ hình thang cân gọi là “son sửa” dài khoảng 15cm, trên đó đính đồng tiền kim loại mang ý nghĩa may mắn, xua đuổi tà ma. Yếm che váy có hình chữ nhật, rộng khoảng 40 - 45cm, dài 85 - 90 cm được trang trí bằng các nẹp vải màu xanh, đỏ, vàng và tua ren để thêm phần bắt mắt...

Điệu múa tăng bu được tái hiện trong các Tuần Văn hóa, thể thao và du lịch huyện Quỳnh Nhai (tỉnh Sơn La) năm 2018. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN
Điệu múa tăng bu được tái hiện trong các Tuần Văn hóa, thể thao và du lịch huyện Quỳnh Nhai (tỉnh Sơn La) năm 2018. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN

Bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Kháng độc đáo là vậy, nhưng cùng với dòng chảy thời gian, một số giá trị truyền thống đang dần mai một. Năm 2018, để bảo tồn, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống này, huyện Quỳnh Nhai đã thành lập Câu lạc bộ giữ gìn bản sắc văn hóa Kháng tại xã Chiềng Ơn với 20 thành viên. Thời gian qua, các thành viên đã tích cực tuyên truyền, vận động đồng bào truyền dạy tiếng Kháng, hướng dẫn cách may quần áo, cách nấu những món ăn truyền thống dân tộc Kháng cho con em.... Qua các hoạt động đó, những thanh thiếu niên dân tộc Kháng hiểu và tự hào hơn về bản sắc văn hóa của dân tộc mình, cũng như góp phần chung tay bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống của ông cha để lại.

Bà Điêu Thị Nhất, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Quỳnh Nhai cho biết: Huyện Quỳnh Nhai xác định gắn công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc Kháng với hoạt động của các tuần văn hóa, thể thao và du lịch. Tại đây sẽ tái hiện các làn điệu múa hát cổ, trưng bày và giới thiệu trang phục truyền thống, tổ chức thi ẩm thực dân tộc…. Thông qua các hoạt động này, các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Kháng sẽ tới gần hơn với cộng đồng và du khách.

Các thành viên Câu lạc bộ gìn giữ bản sắc văn hóa Kháng tại xã Chiềng Ơn tập luyện múa Tăng bu. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN
Các thành viên Câu lạc bộ gìn giữ bản sắc văn hóa Kháng tại xã Chiềng Ơn tập luyện múa Tăng bu. Ảnh: Diệp Anh - TTXVN

Thời gian tới, huyện Quỳnh Nhai phối hợp với ngành Văn hóa tỉnh Sơn La, Trung tâm Xúc tiến đầu tư tỉnh Sơn La tổ chức các lớp truyền dạy chữ viết, nghệ thuật hát, múa, nhạc cụ, nghề đan lát truyền thống…; đồng thời đưa các làn điệu múa hát cổ vào các cuộc thi, liên hoan văn hóa - văn nghệ để giới thiệu, quảng bá những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Kháng. Đây vừa là giải pháp bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc của cộng đồng các dân tộc thiểu số, vừa góp phần khai thác tiềm năng du lịch trên địa bàn tỉnh Sơn La.
Diệp Anh
(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Thắp lửa truyền thống, đánh thức bản sắc văn hóa dân tộc S’tiêng

Đồng bào dân tộc S’tiêng với kho tàng văn hóa phong phú đang đứng trước thách thức trong việc gìn giữ và truyền dạy cho thế hệ mai sau. Trước thực trạng này, tại Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo (xã Bom Bo, tỉnh Đồng Nai), chính quyền địa phương đang nỗ lực thắp lại ngọn lửa truyền thống, đánh thức tình yêu và ý thức bảo tồn văn hóa trong mỗi người trẻ.

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Đưa di sản vào đời sống đương đại, phát triển du lịch bền vững

Ngày 14/7, tại xã Khổng Lào, Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu và UBND xã Khổng Lào tổ chức Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2025 cho tỉnh Lai Châu.

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Với đồng bào Mông ở vùng cao Lào Cai, cây khèn là nhạc cụ truyền thống quan trọng và độc đáo không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Nghệ thuật chế tác khèn đã trở thành nghề truyền thống quan trọng được người Mông nơi rẻo cao gìn giữ và quảng bá sản phẩm tới du khách trong, ngoài nước.

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Bảo tồn, phát triển văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch

Tại Bạc Liêu, đồng bào dân tộc Khmer có trên 78.000 người, chiếm 7,6% dân số. Đồng bào nơi đây có đời sống tinh thần phong phú với những ngôi chùa Khmer kiến trúc lộng lẫy, các loại hình nghệ thuật truyền thống và nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực

Vĩnh Phúc hiện là một trong nhiều địa phương trên cả nước có mức sinh chênh lệch giữa các vùng, đối tượng ngày càng lớn. Trước tình hình đó, tỉnh đã nỗ lực triển khai các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; từ đó đạt mức sinh thay thế, góp phần ổn định quy mô dân số.

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Khai thác thế mạnh xuất khẩu sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang Lưu Văn Phi cho biết: Hiện nay, tỉnh nỗ lực khai thác những tiềm năng và thế mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông - thủy sản có lợi thế cạnh tranh; tích cực nắm bắt cơ hội, mở rộng thị trường, nhằm đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu bền vững, thu hút ngoại tệ.

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

'Chìa khóa' để bắt kịp xu thế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

Ngày 6/6, UBND tỉnh Lai Châu và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã ký kết thỏa thuận hợp tác đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh giai đoạn 2025 - 2030.

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Phát huy vai trò khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới

Ngày 4/6, tại tỉnh Sóc Trăng, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ phối hợp tổ chức Hội nghị đóng góp ý kiến vào dự thảo Đề án sắp xếp, hợp nhất Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng 3 tỉnh, thành phố (hội nghị lần thứ 3).

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Truyền thông Campuchia ca ngợi sức sống mới ở vùng đồng bào Khmer Nam Bộ

Trong những ngày đầu tháng này, các phương tiện truyền thông Campuchia đăng tải nhiều chủ đề bài viết đính kèm hình ảnh đa dạng, giới thiệu về cuộc sống mới với nhiều khởi sắc, đổi thay toàn diện trong vùng đồng bào Khmer tại các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang Trần Hoàng Nhật Nam, nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp, địa phương đã tổ chức được mạng lưới 198 hợp tác xã nông nghiệp - thủy sản, thu hút gần 55.000 thành viên; giải quyết công ăn việc làm cho gần 2.000 lao động. Đến đầu tháng 6/2025, các hợp tác xã trên lĩnh vực nông nghiệp - thủy sản đã đạt doanh thu khoảng 140 tỷ đồng, tăng gần 25% so với cùng kỳ năm trước.

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Các tỉnh Tây Nam Bộ tập trung thực hiện hoàn thành công tác dân tộc

Ngày 30/5, tại Sóc Trăng, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội nghị tổng kết công tác thi đua khen thưởng Cụm thi đua số 6 (gồm 10 địa phương: Vĩnh Long, Trà Vinh, Long An, Kiên Giang, An Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng và thành phố Cần Thơ) về công tác dân tộc.

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Hiệu quả từ mô hình 'Họ đạo bình yên - gia đình hòa thuận' của đồng bào K’Ho

Được thành lập từ năm 2019, mô hình “Họ đạo bình yên - Gia đình hạnh phúc” ở buôn B’laosire thuộc tổ dân phố 14, phường B’Lao (thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng) được đánh giá cao bởi tính hiệu quả. Từ nhiều năm qua, mô hình góp phần bảo đảm an ninh trật tự, người dân tập trung làm ăn phát triển kinh tế, hàng chục hộ vươn lên thoát nghèo, Họ đạo được Bộ Công an khen thưởng vào năm 2024.

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Yên Lạc “giữ lửa” nghề chằm áo tơi truyền thống

Chiếc áo mộc mạc, được làm từ những tàu lá cọ khô, không chỉ là vật dụng che mưa nắng quen thuộc của người dân thôn Yên Lạc (xã Quang Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) suốt hàng trăm năm, mà còn là biểu tượng của sự cần cù, khéo léo và nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc. Giữa nhịp sống hối hả, nghề chằm áo tơi truyền thống vẫn được người dân lặng lẽ “giữ lửa”, trao truyền qua bao thế hệ, bảo tồn một phần hồn quê hương trong từng sợi lá.

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì

Đồng bào dân tộc Hà Nhì có nhiều phong tục đặc sắc, trong đó có Tết mùa mưa (Dế Khừ Chà) là một trong bảy Tết trong năm theo phong tục cổ truyền của người Hà Nhì.

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Lễ Mạng Ma - Nghi lễ tâm linh của người Xinh Mun

Vào độ xuân về khi hoa ban nở trắng rừng, người Xinh Mun ở Sơn La lại tổ chức Lễ Mạng Ma – một nghi lễ tâm linh truyền thống cầu sức khỏe, giải hạn, thể hiện niềm tin sâu sắc vào sự kết nối giữa con người với thần linh, tổ tiên và vạn vật thiên nhiên.

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Tục nhuộm răng đen - nét văn hóa đặc sắc của phụ nữ dân tộc Lự ở Lai Châu

Dân tộc Lự là một trong những dân tộc rất ít người có số dân dưới 10 nghìn người hiện đang sinh sống chủ yếu ở huyện Tam Đường và huyện Sìn Hồ tỉnh Lai Châu, đã từ lâu, tục nhuộm răng đen của phụ nữ dân tộc Lự là một trong những nét văn hóa đặc trưng. Hiện, các cấp ủy, chính quyền huyện tăng cường tuyên truyền vận động người dân tiếp tục truyền dậy, phát huy những giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc Lự trước nguy cơ bị mai một.

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Tái hiện lễ cúng trưởng thành của đồng bào Ê Đê

Trong khuôn khổ các hoạt động của Ngày Văn hoá các dân tộc Việt Nam (19/4), tại Làng Văn hoá – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Ê Đê đã tái hiện nghi lễ trưởng thành đặc sắc của dân tộc mình.

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Gìn giữ bánh truyền thống Khẩu Sli của người Tày, Nùng ở Cao Bằng

Cao Bằng, một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Một trong những món ăn truyền thống nổi bật của người Tày, người Nùng ở đây là bánh Khẩu Sli, món bánh mang đậm hương vị quê hương và được người dân nơi đây coi là món quà tuyệt vời trong những dịp lễ, Tết.

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Lễ ăn mừng đầu lúa mới của đồng bào Raglai

Đồng bào Raglai sở hữu một kho tàng tri thức dân gian đồ sộ, từ sử thi, truyện cổ, dân ca đến luật tục… Không chỉ vậy, đồng bào còn lưu giữ nhiều lễ hội dân gian đặc sắc như Lễ ăn mừng đầu lúa mới, lễ bỏ mả, các nghi lễ vòng đời… Trong đó lễ ăn mừng đầu lúa mới đã được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, khẳng định gái trị văn hóa sâu sắc và vai trò quan trọng trong đời sống, tinh thần của cộng đồng người Ragalai.

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Ẩm thực của người Jrai ở Gia Lai luôn độc đáo với những món ăn ngon, dân dã, đậm nét truyền thống. Trong số đó, món cà đắng lòng gà bọc lá chuối nổi bật như một biểu tượng của sự sáng tạo và gắn kết với thiên nhiên.